بررسی روند ازدواج و طلاق در کشور نشان می‌دهد که باز کردن قفل بسته ازدواجِ آسان و پایدار در کشور نیازمند عزمی جدی و همگانی است تا بخشی از مشکلات کاهش جمعیت و قرار گرفتن در سیاه چاله جمعیتی به تعویق افتد.
گروه جامعه ایرنا - هرچند ازدواج جوانان به عنوان یکی از راهکارهای اصلی رفع مشکلات جمعیتی کشور در نظر گرفته می‌شود و در قوانین مختلف از جمله قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت مشوق‌هایی برای آن در نظر گرفته شده است؛ اما روند فراوانی ازدواج در کشور، طی بازه زمانی ۱۰ ساله - ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۲ - آمار امیدوارکننده‌ای را نشان نمی دهد.
احصای آمار به عنوان مهمترین شاخص برنامه‌ریزی حاکی از آن است که مشوق‌های ازدواج تاکنون نتوانسته قفل بسته ازدواج در کشور را باز کند و این بستگی همچنان ادامه دارد؛ موضوعی که نیازمند بررسی کارشناسی و ارائه راهکارهای عملی و مناسب دارد.
بر اساس آماری که روی درگاه آمارهای انسانی سایت سازمان ثبت احوال کشور منتشر شده است؛ دربازه زمانی یاد شده؛ برای کشور ۷۹۵ هزار و ۸۵۶ هزار ازدواج در سال ۱۳۹۲ ثبت شده و این عدد در سال ۱۴۰۲ به ۴۸۱ هزار و ۳۹۵ رسیده که کاهش محسوسی را نشان می دهد؛ در این بین استان های مختلف بر حسب جمعیت آنها مورد بررسی قرار گرفته و هر کدام با کاهش ازدواج روال نگران کننده ای را در پیش گرفته اند که نیازمند بررسی بیشتر، فرهنگسازی و تعیین مشوق‌های اثرگذار است.
در حوزه طلاق نیز به نظر می رسد، اقدامات پیشگیرانه، اثرگذاری زیادی نداشته است چرا که در سال ۱۳۹۲، تعداد ۱۷۱ هزار و ۵۳۷ طلاق ثبت شده است و این عدد در سال ۱۴۰۲ به ۲۰۲ هزار و ۱۹۱ طلاق رسیده که اوج آن در سال ۱۴۰۱ با ثبت ۲۰۷ هزار و ۸۸۶ طلاق بوده است.
نگاهی به میانگین سن ازدواج جوانان کشور در این بازه ۱۰ ساله نشان می دهد که در سال ۱۳۹۲، سن ازدواج زنان ۲۳.۱ و سن ازدواج مردان ۲۷.۳ بوده است و میانگین سن ازدواج زنان در سال ۱۴۰۲ براساس آمار به ۲۴ و مردان به ۲۸.۳ افزایش یافته است.
میانگین سن ازدواج جوانان کشور در این بازه ۱۰ ساله، نشان می دهد سن ازدواج زنان ۲۳.۱ و مردان ۲۷.۳ بوده است.
چند شاخص در ازدواج تاثیرگذار است؟
سینا کلهر معاون جوانان وزارت ورزش و جوانان نیز پیش از این یکی از مأموریت های اصلی این معاونت را رصد و ارزیابی وضعیت ازدواج در کشور عنوان کرده و گفته بود، سه شاخص در ازدواج اثرگذار است که تعداد ازدواج یکی از آنهاست که در سال ۱۴۰۲ نسبت به ۱۴۰۱، حدود ۴۰ هزار مورد کم شده است اما چون جمعیت جوان کشور در یک دهه اخیر نزدیک به ۷ میلیون کاهش داشته، نمی توان گفت این شاخص به تنهایی اثر گذار است.
معاون وزیر ورزش و جوانان ادامه داد: شاخص دوم تعداد ازدواج بر اساس هر هزار نفر است که باز هم دقیق نیست، چون ما هزار نفر کل را در نظر داریم نه افرادی که در آستانه ازدواج هستند.
کلهر بیان کرد: شاخص سوم تعداد ازدواج بر اساس هر هزار خانم مجرد است که تا به حال ازدواج نکرده اند که این رقم برای سال ۱۴۰۲، ۴۴ نفر بوده است؛ در واقع ما یک زمانی می گوییم از هر هزار ایرانی که عدد می شود ۶ واقعه ازدواج، اما اگر هزار نفر زن مجرد هرگز ازدواج نکرده را بگوییم می شود ۴۴ نفر که درست ترین شاخص است.
وی اظهار کرد: سن ازدواج مقوله عرفی است، اگر برای دختران ۱۵ تا ۴۹ سال و پسران ۲۰ تا ۴۹ سال حساب کنیم، حدود ۱۲ میلیون نفر در سن ازدواج قرار دارند و ۱۰ تا ۱۲ درصد افراد در سن ازدواج هر ساله متاهل می شوند که نیازمند برنامه ریزی برای افزایش این آمار هستیم.
وی با اشاره به اقدامات و فعالیت های معاونت جوانان وزارت ورزش برای ازدواج تصریح کرد: شاید مهمترین کاری که انجام شده، تدوین نقشه آمایش ازدواج و طلاق کشور است.
تفکیک آمار ازدواج و طلاق در برخی استان‌ها / کاهش طلاق در تهران
بر اساس این آمار؛ برای استان تهران در سال ۱۳۹۲ تعداد ۱۰۰ هزار و ۲۷۹ ازدواج ثبت شده و اما این عدد در سال ۱۴۰۲ به عدد ۶۳ هزار و ۹۷۳ کاهش یافته است؛ در همین بازه زمانی برای این استان
۳۵ هزار و ۶۲۵ طلاق ثبت شده که با مقایسه ثبت ۳۴ هزار و ۹۷ طلاق در سال ۱۴۰۲، تعداد طلاق این استان در این بازه زمانی یک هزار و ۵۲۸ طلاق کمتر اتفاق افتاده و اوج طلاق در این استان در سال ۱۳۹۶ رخ داده است.
همچنین تعداد ازدواج ثبت شده در استان اصفهان برای سال ۱۳۹۲ ، عدد ۴۵ هزار و ۱۶۲ بوده که این عدد در سال ۱۴۰۲ به ۲۳ هزار و ۸۴۸ کاهش داشته است؛ میزان طلاق این استان نیز از ۹ هزار و ۱۰۶ طلاق در این بازه زمانی ۱۰ ساله به ۱۱ هزار طلاق افزایش یافته است و آمار نشان می دهد اوج طلاق در این استان مربوط به سال ۱۴۰۰ با ثبت ۱۱ هزار و ۱۰۷ طلاق بوده است.
در استان آذربایجان شرقی نیز ثبت ۴۵ هزار و ۵۱ ازدواج به ۲۴ هزار و ۱۰۴ ازدواج کاهش داشته و در موضوع طلاق نیز از ۸ هزار و ۵۰ به ۱۰ هزار و ۲۸۵ طلاق در سال ۱۴۰۲ افزایش داشته و اوج ثبت طلاق مربوط به سال ۱۴۰۱ بوده است.
در استان فارس نیز در همین بازه ۱۰ ساله، تعداد ازدواج از ۴۷ هزار و ۱۹۱ به ۲۵ هزار و ۱۶۶ ازدواج کاهش یافته و در موضوع طلاق از ۹ هزار و ۸۱۴ به ۱۱ هزار و ۵۶ افزایش یافته و اوج ثبت طلاق مربوط به سال ۱۴۰۱ است.
در استان قم نیز تعداد ازدواج ها از ۱۱ هزار و ۹۶۸ به ۷ هزار و ۱۶۳ ازدواج کاهش یافته است و در حوزه طلاق نیز ۲ هزار و ۷۴۲ به سه هزار و ۴۳۷ افزایش یافته است و اوج طلاق ها در سال ۱۴۰۰ رخ داده است.
آمارها نشان می دهد در استان کردستان نیز تعداد ازدواج ها از ۱۹ هزار و ۷۴۳ در سال ۹۲ به ۱۲ هزار و ۶۰۴ ازدواج در سال ۱۴۰۲ کاهش داشته است و میزان طلاق نیز از ۳ هزار و ۹۲۵ به ۵ هزار و ۲۳۸ افزایش داشته و اوج آن در سال ۱۴۰۱ رخ داده است.
وضعیت ازدواج استان کهگیلویه و بویراحمد نیز کاهش ازدواج و افزایش طلاق را نشان می دهد، به طوری که ازدواج از ۷ هزار و ۶۲۳ به پنج هزار و ۱۶ رسیده و تعداد طلاق نیز از یک هزار و ۷۶ به یک هزار و ۶۷۲ رسیده و اوج آن در سال ۹۵ رخ داده است.
در استان گیلان نیز تعداد ازدواج از ۲۵ هزار و ۷۱۸ به ۱۴ هزار و ۶۵۶ ازدواج کاهش داشته است و در موضوع طلاق نیز ۶ هزار و ۷۳۴ به ۷ هزار و ۷۳۰ افزایش داشته که اوج آن در سال ۱۴۰۱ بوده است.
استان مازنداران نیز کاهش بسیار زیادی در ثبت ازدواج داشته و میزان ازدواج از ۳۰ هزار و ۷۸۳ به ۱۶ هزار و ۷۹۷ ازدواج کاهش داشته و در موضوع طلاق نیز ۷ هزار و ۶۹۸ به ۹ هزار و ۷۵۰ رسیده است.
