یک پنجم جمعیت کشور را کودکانِ زیر ۱۲ سال تشکیل میدهند در این میان اما بررسی وضعیت «سلامت» و «بهداشت» این قشر حاکی از آن است که حدود ۱۰ درصد دچار کموزنی و حدود ۱۵ درصد دچار سوء تغذیه هستند.
شهلا کاظمیپور، جمعیتشناس در آستانه روز ملی کودک در گفتوگو با ایسنا، با بیان اینکه از نظر جمعیتشناسی، جمعیت زیر ۱۲ سال کودک محسوب میشوند، اظهار کرد: طبق برآوردها در سال گذشته، ۱۸ میلیون نفر از جمعیت کشور زیر ۱۲ سال سن دارند که این میزان ۲۱ درصد از جمعیت کل کشور را شامل میشوند. به تفکیک جنسیت حدود ۹ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر از آنها پسر و ۸ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر دختر هستند.
استانهای دارای بیشترین و کمترین «جمعیت کودک»
وی با بیان اینکه حدود یک پنجم از جمعیت کشور را کودکان تشکیل میدهند، درخصوص حضور کودکان به تفکیک هر استان توضیح داد: این موضوع وابسته به باروری است و براین اساس استانهایی مانند سیستان و بلوچستان، هرمزگان و کهگلویه و بویر احمد که میزان باروری آنها بیشتر است، سهم کودکان نیز بیشتر است و در استانهای با باروری کم مانند گیلان، مازندران، مرکزی و تهران، سهم کودکان کمتر و تعداد سالخوردگان بیشتر است.
این جمعیتشناس درخصوص تعداد فرزندان در هر خانواده خاطرنشان کرد: میانگین تعداد فرزندان در خانوادهها بین ۲.۵ تا ۳ فرزند است.
به گفته کاظمیپور، در حال حاضر ۲۵ میلیون خانوار در کشور وجود دارد که به طور میانگین میتوان گفت از هر ۱.۵ خانوار حدود یک خانوار فرزند زیر ۱۲ سال دارد.
پیشبینی وجود ۵۰۰ هزار کودک بازمانده از تحصیل در کشور
این جمعیتشناس در پاسخ به سوالی درخصوص وضعیت میزان تحصیلات کودکان ۶ تا ۱۲ سال بیان کرد: برآوردی در این زمینه انجام نشده است اما باتوجه به اینکه آمارهای سال ۱۳۹۵ با سال ۱۴۰۰ چندان تفاوتی ندارد، با استناد به آمارهای سال ۱۳۹۵ میتوان گفت از میان جمعیت زیر ۱۲ سال، ۱۰ میلیون از کودکان، بین ۶ تا ۱۲ سال سن دارند که در این میان چهار درصد از پسران و ۶ درصد از دختران غیر محصلاند و درس نمیخوانند. طبق این آمار می توان گفت که حدود ۵۰۰هزار کودک در کشور به مدرسه نرفتهاند یا از تحصیل بازماندهاند.
برآوردی از وجود یک میلیون کودک کار ایرانی
کاظمیپور ادامه داد: حدود ۵۰۰ هزار کودک داریم که یا به مدرسه نرفتهاند یا بازمانده از تحصیل هستند و تقریبا همین افراد کودکان کار را تشکیل میدهند. عمدتا نرفتن کودکان به مدرسه به جز موضوع معلولیت، ناشی از "فقر" است. نکته دیگر این است که حتی غیر از این ۵۰۰ هزار کودک غیر محصل، کودکان محصلی هم هستند که کودک کارند و علاوه بر کارهای درسی در ساعات غیر از مدرسه کار هم میکنند؛ اگر این افراد را هم در نظر بگیریم شاید حدود یک میلیون کودک کار در کشور داشته باشیم.
۱۵ درصد کودکان زیر ۱۲ سال سوء تغذیه دارند
این جمعیتشناس با اشاره به وضعیت سلامت و بهداشت کودکان تصریح کرد: حدود ۱۰ درصد کودکان دچار کموزنی و همچنین حدود ۱۵ درصد کودکان زیر ۱۲ سال دچار سوء تغذیه هستند.
وی بیان کرد: اگر دولتها دغدغهای نسبت به کودکان دارند باید از زمان تولد آنها تا ۵ سالگیشان کودکان را از نظر بهداشت روانی و تغذیه حمایت کنند. اگر جامعه سالمی میخواهیم باید به بهداشت و سلامت کودکان توجه کنیم. کودکانی که متولد میشوند، چه بسا در خانوادههای متمکنی هم متولد شده باشند اما ممکن است به روان و تغذیه کودکانشان اشراف نداشته باشند.
کاظمیپور با بیان اینکه از نظر بیمهای حدود ۸۵ درصد از مردان، تحت پوشش بیمههای درمانی هستند، ادامه داد: اگر این نرخ را پدر محسوب کنیم، باالطبع ۸۵ درصد از کودکان نیز تحت پوشش بیمه درمانی هستند.
۹۰ درصد کودکان «خشونتهای کلامی» را تجربه میکنند
این جامعهشناس در ادامه به خشونتهای کلامی و رفتاری که از سوی خانوادهها به کودکان وارد میشود اشاره کرد و گفت: چند سال گذشته تحقیقی در شهر تهران انجام دادیم و نتایج آن نشان داد که ۷۰ درصد خانوادهها با کودکان با خشونت رفتار و آنها را تنبیه بدنی میکنند. ۹۰ درصد کودکان نیز خشونتهای کلامی را تجربه کردهاند و اینها مسائلی است که باید روی آن کار کنیم.
کاظمیپور همچنین نسبت به وضعیت آلودگیهای زیست محیطی انتقاد کرد و گفت: آلودگیهای زیست محیطی بر روی رشد کودکان تاثیر بسزایی دارد و این درحالیست که نسبت به این موضوع توجه نمیشود. سال گذشته تنها چند روز از سال هوای پاک داشتیم و این نگران کننده است. وقتی فرزندآوری تبلیغ میشود، لازم است به مباحثی همچون محیط پرورش و نگهداری از کودکان نیز ورود و توجه داشت.
وی تصریح کرد: بیماری آسم به دلیل همین آلودگیها در کودکان در حال افزایش است و همین که قد و وزن کودکان کمتر از استانداردهای جهانی است به دلیل آلودگیهایی است که روی رشد آنها تاثیر میگذارد. وقتی میگوئیم جامعه به جوان بالنده نیاز دارد، جوان بالنده همین کودکان هستند که میخواهند جامعه و آینده ما را تشکیل دهند.