ویروس کرونا نه تنها زندگی و سلامت میلیون ها انسان را مورد تهدید قرار داده و مرگ و میر و آسیب های جسمی به همراه داشته بلکه باعث ایجاد فاجعه روانی در کل جهان شده است تا آنجا که بهزاد وحیدنیا مدیرکل مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی کشور در تحلیل تأثیرات روانی و اجتماعی پاندمی کرونا در جامعه، اعلام کرد: بررسی‌های سامانه خودارزیابی روانشناختی نشان می‌دهد که در طول ۶ ماه اول شیوع کرونا ۹ تا ۱۱ درصد استرس، اضطراب و افسردگی شدید و متوسط گزارش شده است و اکنون این رقم به ۱۶ درصد افزایش یافته است.
موضوعی که یک روانشناس بالینی درباره عوارض افزایش نرخ افسردگی و اضطراب در دوران پاندمی کرونا یادآور می شود: به یاد داشته باشید افراد دارای سابقه بیماری‌های زمینه‌ای و همچنین افسردگی و اضطراب، بیشتر در خطر ابتلا به کرونا قرار دارند ضمن اینکه این فشارهای روانی باعث می شود سایر بیماری آنها نیز بروز کند.
عطیه سروش روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار حوزه زنان و خانواده ایرنا، با اشاره به اینکه در این روزها، وجه مشترک مراجعه کنندگان به کلینیک های روانشناسی و روانشناختی، اضطراب بالا و داشتن علائمی شبیه مبتلایان به ویروس کرونا است، تصریح کرد: این افراد به دلیل اضطراب زیادی که از ابتلا به کرونا دارند، باعث شده که سیستم عصبی آنان فعال شود، دائما عرق کنند، دهان آنان خشک و نفس کشیدن برایشان سخت شود. درواقع بدن آنان به دلیل ترس، علایمی مشابه ویروس کرونا نشان می دهد که همین باز خود باعث اضطراب بیشتر شود.
علایم حملات عصبی و ویروس کرونا را اشتباه نگیریم
وی یادآور شد: در حالی که بین علایم بیماری کرونا با اختلال پنیک یا حمله های عصبی و وحشت تفاوت های ظریفی وجود دارد مثلا نشان های اولیه کرونا تنفس سخت، تب و لرز و غیره است ولی در حملات پنیک که اضطرابی است علائم متفاوتی مانند درد و سنگینی روی قفسه سینه، گز گز دست ها، مور مور شدن بدن، انقباض عضلات، رعشه، خشکی دهان، عرق کردن و تپش زیاد قلب و ترس شدید از مردن یا بیماری است.
سروش با تاکید بر اینکه لرز، تعریق و گرگرفتگی از علائم مشترک حملات عصبی و ویروس کرونا است، خاطرنشان کرد: فراموش نکنیم به هر آنچه فکر کنیم بیشتر درگیرش می شویم و حمله شدیدتر می شود. در حالی که باید بپذیریم و بدانیم که حملات عصبی ریشه در ژنتیک افراد دارد و باید در راه درمان آن کوشا باشند چرا که در غیر اینصورت می تواند که آسیب جدی به فرد بزند.
چه کنیم تا حملات عصبی ناشی از اضطراب کرونا کاهش یابد؟
این روانشناس بالینی یکی از راهکارهای کاهش استرس و اضطراب را نوشتن عواطف، ترس ها و نگرانی ها بر روی کاغذ عنوان کرد و گفت: این کارها کمک می کند که افکار و اطراف را شفاف تر ببینیم. همچنین با حل مساله برنامه ریزی داشته باشیم و به خود یادآوری کنیم که زمان هایی در زندگی بوده که اوج اضطراب را تحمل کرده و حل کرده ام پس می توانم این بار هم خوب کار کنم.
وی ادامه داد: به دلیل شیوع کرونا، بخش زیادی از عواملی که ما را در تعدیل اضطراب و استرس کمک می کند مانند دورهمی ها و تفریح های خانوادگی را از دست داده ایم. بنابراین باید به سراغ یکسری فعالیت های لذت بخش برویم که در کنار محفوظ نگهداشتن از کرونا، ما را از استرس جدا کند. همچنین زمان استفاده از شبکه های اجتماعی را کاهش دهیم.
سروش یادآور شد: تمرین های تن آرامی داشته باشیم و عبارات مثبت و مهربانانه به خود بگوییم و از تخریب و تنبیه و غیره و شنیدن اخبار و حوادث ناگوار بپرهیزیم. از آن مهمتر به بعد جسمانی اهمیت دهیم و در کنار خواب کافی و رژیم غذایی مناسب، ورزش و حرکات جسمانی داشته باشیم.
فرد مضطرب را چگونه آرام کنیم؟
این روانشناس، گفت وگو با خداوند و دعا و نیایش بخصوص در ماه رمضان را وسیله دیگر آرام شدن دل ها و کاهش اضطراب دانست و افزود: هرگز به فردی که اضطراب دارد نگوییم آرام باش، چیزی نیست، حساس نباش، ادم باید قوی باشد و غیره چرا که این حرفها اصلا به درد نمی خورد چرا که آن فرد می داند که باید آرامش داشته باشد و این روزها می گذرد.
وی توضیح داد: باید به او بگوییم بیا در مورد این حسی که داری تجربه می کنی صحبت کنیم. این مشکل خیلی تو را اذیت می کند من سراپا گوش هستم. در واقع اجازه دهیم افراد حرف بزنند و شنونده باشیم سپس تجربه های خود را در اختیار او بگذاریم.
ویروس کرونا عامل بیماری کووید ۱۹ از اواخر سال ۲۰۱۹ در شهر ووهان چین مشاهده و در مدت کوتاهی در همه جهان منتشر شد؛ به طوری که سازمان بهداشت جهانی در اسفند ۹۸ (فوریه ۲۰۲۰) بروز پاندمی (همه‌گیری جهانی) این بیماری را تأیید کرد.
بر اساس آمار رسمی کشورها ویروس کرونا تاکنون حدود ۱۴۶ میلیون نفر را در دنیا به طور قطعی مبتلا کرده و حدود سه میلیون نفر نیز بر اثر بیماری کووید۱۹ جان خود را از دست داده‌اند.
ویروس کرونا با دست آلوده یا عطسه، سرفه و حتی قطرات تنفسی از طریق دهان، بینی و چشم منتقل می‌شود. تنگی نفس، خستگی و بدن درد، اختلال در بویایی و چشایی و مشکلات گوارشی از جمله علائم بیماری کووید ۱۹ است. بیش از ۸۰ درصد مبتلایان به ویروس نیز دچار بیماری خفیف می‌شوند.
جهش ویروس کرونا در انگلستان، بزریل، هندوستان و آفریقا که موجب افزایش سرایت، بیماری‌زایی و مرگ و میر شده، نگرانی‌های جدیدی را در جهان به وجود آورده است.
از ابتدای شیوع ویروس کرونا در ایران(اسفند۹۸) تا کنون ۷۰ هزار و ۷۰ از هموطنان جان خود را از دست داده اند.
از: فاطمه دهقان نیری