یک دهه درگیری همراه با مرگ، جراحت، معلولیت، مهاجرت و ناپدید شدن در زندان‌های سوریه ده‌ها هزار خانواده سوری را از حضور مردان درآمدزا محروم کرده و ارزشهای سنتی جامعه را تغییر و آن را به سمت نقش‌های جنسیتی سوق داده است.
به گزارش عصرایران به نقل از الجزیره، زنان در سوریه جنگ‌زده نقش‌ها و وظایفی را ارائه کردند که پیشتر حتی آن را تجربه نکرده بودند.
مشکلات شدید اقتصادی و کافی نبودن مواد غذایی برای سیر کردن خانواده، زنان این کشور را به سمت کار خارج از خانه سوق داد
"غساک العلی" در هنگام شروع درگیری و جنگ سوریه در سال 2011 یک دانش آموز دبیرستانی بود. اکنون در سن 27 سالگی او نان‌آور 11 عضو خانواده‌اش به شمار می‌آید. موضوعی که قبل از جنگ این کشور قابل تصور نبود.
اینک زنان سوریه در حال پذیرش نقش‌هایی هستند که به صورت سنتی کمتر تجربه کرده و با آن نامانوس‌اند.
"العلی" دختر جوان سوری که اهل "سراقب" آخرین استان تحت کنترل مخالفان دولت در شمال غربی سوریه است، پس از شکستگی کمر پدرش مجبور به پیدا کردن کار شد. او در آن زمان 23 سال داشت. این دختر به عنوان بزرگترین فرد پس از پدر و مادرش باید مسئولیت زندگی را بر عهده می‌گرفت. وی ابتدا از کار انسان دوستانه شروع کرد و کمی بعد با بهبود مهارت‌هایش روزنامه‌نگاری را پیشه خود قرار داد.
این دختر سوری از طریق پیامی از ادلب گفت: زنان زیادی را می‌شناسم که نان‌آور خانواده شدند و شرایط را تغییر دادند. آنها دیگر خانه‌دار نیستند و به زنانی سخت کوش تبدیل شده‌اند.
او افزود: شرایط سختی را گذراندیم و در طول جنگ نگرش مردان نسبت به نقش زنان و نیاز آنها به کار در سوریه کاملا تغییر کرد.
کمبود غذا
براساس گزارش سازمان خیریه "کر" (Care) به عنوان سازمان جهانی مبارزه با فقر و گرسنگی، تنها 4 درصد از خانوارهای سوریه پیش از سال 2011 سرپرست زن داشتند. این رقم اینک به 22 درصد رسیده است.
آمار "برنامه جهانی غذا" (WFP) نشان می‌دهد که مشکلات شدید اقتصادی و غذای ناکافی بیشتر زنان را به سمت کار خارج از خانه سوق داده است. بسیاری از خانوارهای سوری در تلاشند تا با افزایش 236 درصدی قیمت مواد غذایی در سال 2020 کنار آیند. سازمان ملل می‌گوید 60 درصد مردم سوریه برای یافتن غذای کافی روزانه به سختی تلاش می‌کنند.
سازمان خیریه "کر" می‌گوید زنان به دلیل دسترسی کمتر به شغل‌های رسمی و مهارت‌های کم کاری بیشتر از گروه‌های دیگر تحت تاثیر گرسنگی و کمبود مواد غذایی قرار می‌گیرند. آنها مجبورند مسئولیت کار در خانه را نیز بر عهده گیرند. از طرفی مزایای توانمندسازی اقتصادی زنان "فراتر از رفاه اقتصادی" است.
گزارش سازمان خیریه "کر" می‌افزاید: زنانی که از لحاظ اقتصادی توانمند هستند، تاثیرگذاری و تصمیمی@گیری بیشتری در خانواده و جوامع خود دارند.
این توانمندی خطر استثمار، آسیب‌پذیری و انزوای زنان را کاهش می‌دهد و در بلند مدت موجب تغییر هنجارهای اجتماعی و ساختارهای اقتصادی می‌شود که در مجموع به نفع جامعه است.
"العلی" دختر جوان سوری در این باره گفت: فشار برای تامین درآمد بسیار زیاد است. من دانش‌آموزی بودم که از پدرم پول می‌گرفتم و اینک فردی هستم باید زندگی اعضای خانواده‌ام را تامین کنم. من از پیدا کردن کار، جابه‌جا شدن بین شهرها و نگرش جامعه به کارم ناامید شده‌ام.
این زن جوان افزود: به عنوان تنها عضو زن تیم کاری‌ام با چالش‌هایی مواجه هستم. برای کسب اجازه عبور از پست‌های بازرسی باید برادرم با من بیاد و با ارائه مدارک ثابت کند که برادر من است.
حضور بیشتر زنان در مشاغل می‌تواند به اقتصاد کمک کرده و از خانواده‌های آنها را در برابر شوک‌های اقتصادی محافظت کند
تعداد کشته‌شدگان جنگ 10 ساله اخیر در سوریه هنوز مشخص نیست اما یک سازمان حقوق بشری مستقر در بریتانیا و ناظر بر جنگ سوریه تعداد کشته شدگان را بین 387 تا 593 هزار نفر تخمین زده است.
حدود 7 میلیون نفر در این جنگ داخلی آواره شده‌اند. حداقل 40 درصد آوارگان سه بار از خانه های خود فرار کرده‌اند و حدود 5.6 میلیون نفر از آوارگان با گذر از مرز به مناطق مرزی لبنان و ترکیه رفته‌اند.
آنهایی که در این کشور مانده‌اند با یک پول ملی در حال سقوط ، اثرات بحران مالی در همسایگی لبنان و تحریم‌های آمریکا علیه بشار اسد رئیس جمهور سوریه مواجه هستند.
روزنامه "دیلی استار" بیروت در این باره نوشت: ارزش لیر سوریه در برابر دلار به کمترین میزان خود رسیده و ارزش کنونی آن 99 درصد کمتر از شروع جنگ است.
الجزیره نوشت: قانون اصلاحی جدید سوریه نیز فشار بیشتر بر خانواده‌ها وارد می‌کند. دولت سوریه که خود تحت مضیقه مالی قرار دارد اعلام کرده افراد کمتر از 43 سال که خدمت سربازی را انجام نداده‌اند باید مبلغی حدود 8 هزار دلار آمریکا را به دولت بپردازند و در غیر این صورت اموال خود را از دست می‌دهند.
ادامه رونق کار زنان در خارج از خانه به اقتصاد کمک کرده و خانواده‌ها را از استرس و شوک‌های اقتصادی محافظت می‌کند
با این حال خانم "غالیا الرحال" موسس مرکز زنانه "مازایا" در شمال غرب سوریه در این باره گفت که زنان هنوز نمایندگان کمی در نقش‌های اساسی دارند و تغییرات همچنان سخت است.
وی افزود: هیچ مرکز زنانه‌ای برای بیان مشکلات، آزار و اذیت، مسائل عمومی و پیامدهای آن برای زنان وجود ندارد و این امر توانایی تغییر مثبت را محدود می‌کنند.
"الرحال" به عنوان موسس مرکز "مازایا" گفت: کاهش تعداد مردان به این معنی است که زنان در حال حاضر مسئولیت حمایت از خانواده خود و رسیدگی به نیازهای آنها را برعهده دارند و احتمالا از همسر آسیب‌دیده خود مراقبت می‌کنند. از طرف دیگر جامعه همچنان بر زنان اعمال قدرت کرده و رفتارهای اجتماعی و اقتصادی آنها را محدود می‌کنند.
مرکز "مازایا" در زمینه توانمندسازی زنان، آموزش آنها و مسایل مربوط به سلامتی زنان فعالیت می‌کند و مهارت‌های آنها در "IT" و سواد را افزایش می‌دهد.
"الرحال"گفت: زنان سوری که تحصیلات رسمی خود را به پایان نرسانده‌اند اکنون مشاغل دستی مانند فروش در دکه‌ها، بافندگی، شیرینی پزی، خیاطی و کار در زمین‌های کشاورزی را برگزیده‌اند. تحصیل‌کردگان نیز خواهان کارهایی در زمینه جامعه مدنی هستند یا می‌خواهند شخصا صاحب کسب و کار خود باشند.
او گفت: در سال‌های آخر آوارگی (2020- 2019) بسیاری از زنان سوری رانندگی آموختند و توانایی هماهنگی کار داخل و خارج از خانه را به دست آوردند.
جنگ جهانی اول نیز زنان بریتانیا، ایالات متحده و آلمان را به سمت کارهای کشاورزی و تولید سوق داد و این یک دوره تعین کننده به سمت برابری بیشتر با مردان به شمار می‌آید.