شمار قربانیان کرونا در کشور به عددی رسیده که در صورت تداوم آن طی روزها و هفته‌های آتی احتمالا می‌توان به جای مقایسه با قربانیان سوانح هوایی و تصادفات رانندگی، آن را با گنجایش استادیوم آزادی یا حتی ساکنان ۱۰ کشور کم جمعیت جهان مقایسه‌اش کرد!
در روزهای گذشته شمار جانباختگان کرونا افزایشی نسبی داشته و با سه رقمی شدن دوباره در برخی از روزها، تعداد قربانیان کووید ۱۹ به عدد۶۰هزار و ۲۶۷ نفر رسیده است. آماری تکان‌دهنده که دیگر مقایسه کردنش با قربانیان سقوط هواپیما، تصادفات رانندگی و... نیز جوابگو نیست. برای درک بهتر موضوع تصور کنید که نزدیک به دو سوم ظرفیت ورزشگاه صدهزارنفری آزادی که در واقع ۷۸هزار و ۱۱۶ نفر ظرفیت دارد، مملو از تماشاگرانی باشد که جانی در بدن ندارند!
در این شرایط اما به نظر می‌رسد برخی از شهروندان تمایل چندانی به رعایت پروتکل‌های بهداشتی و دستورالعمل‌ها ندارند. برخی از واحدهای صنفی نظیر رستوران‌ها و کافه‌ها تا ساعت ۲۴ فعالند. تعداد افراد بدون ماسک افزایش یافته و در مراکز خرید مانند بازار تهران و ... جا برای سوزن انداختن به سختی پیدا می‌شود. ترافیک حداقل در تهران نیز افزایش چشم‌گیری پیدا کرده و گشتی ساده در فضای مجازی مخاطب را به تورهای زیادی هدایت می‌کند که آژانس‌های معتبر برای داخل و خارج از کشور برنامه‌ریزی کرده‌اند.
چند روز پیش تصاویری از بازار تهران و یک جمعه بازار دیدم و شرایط طوری بود که ابتدا تصور کردم تصویری آرشیوی از روزهای قبل از شیوع کرونا در کشور است. وضعیت اصلا مناسب نیست و نمی‌دانم شهروندان چطور حاضرند برای خرید یک شلوار، یک سنجاق سر یا کفش و ... جان خود را به خطر بیاندازند.
تا اینجا همه چیز نشان‌دهنده جهانی است که کرونا را شکست داده و حالا ساکنانش می‌خواهند به جبران آن یکسال همه کارهای عقب افتاده را در کمترین زمان ممکن انجام دهند. در سوی دیگر اما بخش مراقبت‌های ویژه و بستری بیمارستان‌ها و گورستان‌ها چیز دیگر می‌گویند. در اینجا کرونا روزانه همچنان به تن هزاران نفر نفوذ کرده و جان ده‌ها نفر را نیز می‌گیرد. اشکال کار کجاست؟ سوالی که ایسنا برای یافتن آن به مسئولان، کارشناسان و مردم مراجعه کرده است.
پلیس: ترافیک پایتخت افزایش یافت
مردم از ترددهای غیرضروری خودداری کنند
سردار حسین رحیمی، فرمانده انتظامی تهران بزرگ درباره میزان ترافیک پایتخت به ایسنا می‌گوید: ترافیک تهران به خصوص در روزهای اخیر افزایش پیدا کرده که بخشی از آن ناشی خریدهای شب عید و تحرکات مردم برای آماده شدن برای سال نو است. بخشی هم برای این است که شهروندان درساعات پایانی نزدیک به ساعت ۲۱ تازه از محل کار خود خارج می شوند. که در این خصوص لازم است تاکید کنم هیچ فرجه‌ای وجود ندارد و تمام ترددهای فاقد مجوز از ساعت ۲۱ تا ۳ بامداد جریمه می‌شوند.
او با بیان اینکه ترافیک عصرگاهی در تهران ۲۰ تا ۳۰ درصد افزایش پیدا کرده است، می‌گوید: در بعضی جاها شاید بیشتر هم بوده است. ماموران پلیس تا پاسی از شب و حتی تا نیمه شب هم در معابر حضور دارند و در آماده باشند اما حجم ترافیک بالاست.
سردار رحیمی از مردم خواست که در این خصوص همکاری داشته باشند و مراعات کنند و ترددهای غیر ضروری خود را کاهش دهند.
لزوم پرهیز از سفر و ترددهای غیرضرور حتی در معابر شهری
سرهنگ علی همه‌خانی، معاون آموزش و فرهنگ ترافیک پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ نیز دراین باره به ایسنا می‌گوید: در موضوع کرونا و محدودیت‌های تردد، پلیس راهور مجری مصوبات ستادملی مقابله با کروناست. از این رو توصیه ما به تمام مردم هم این است که مصوبات این ستاد را رعایت کنند.
او ادامه می‌دهد: یکی از تاکیدات این ستاد، پرهیز از سفر و ترددهای غیرضروری است و به همین دلیل نیز مقررات آمد و شد در تهران اعمال شده و منع تردد شبانه از ساعت ۲۱ تا ۳ بامداد نیز در وجود دارد. لازم است شهروندان نیز به این موضوعات توجه کنند و در اجرای این مصوبات همکاری لازم را داشته باشند، تا هرچه زودتر شاهد کاهش شیوع کرونا و پایان آن باشیم. بنابراین درخواست ما از مردم این است که در این ایام از انجام سفر یا ترددهای غیرضروری حتی در معابر شهری نیز پرهیز کنند.
زنده ماندن مهم‌تر از خرید شلوار نو
محسن حسینخانی، کارشناس ایمنی محیط نیز در این باره به ایسنا می‌گوید: زمانی که از ایمنی محیط صحبت می‌شود، الزاما بحث پیرامون این نیز که مراقب باشیم تا جسمی روی سرمان سقوط نکند. در شرایط شیوع کرونا یکی از مهم‌ترین مولفه‌ها برای ایمنی محیط پیشگیری از ابتلا به کروناست. وقتی در یک محیط انباشت جمعیت وجود داشته یا افراد زیادی بدون رعایت پروتکل‌های بهداشتی حاضر شوند، ایمنی آن محیط در بحث ابتلا به کرونا به شدت کاهش می‌یابد.
او با اشاره به مشاهداتی که در سطح شهر داشته می‌گوید: چند روز پیش تصاویری از بازار تهران و یک جمعه بازار دیدم و شرایط طوری بود که ابتدا تصور کردم تصویری آرشیوی از روزهای قبل از شیوع کرونا در کشور است. وضعیت اصلا مناسب نیست و نمی‌دانم شهروندان چطور حاضرند برای خرید یک شلوار، یک سنجاق سر یا کفش و ... جان خود را به خطر بیاندازند.
حسینخانی ادامه داد: آیا خرید لباس نو برای نوروز یا تهیه یک دکوری جدید برای خانه انقدراهمیت دارد که انسان جان خودش و اطرافیانش را به خطر بیاندازد و وارد چنین محیط پرریسکی شود؟
این کارشناس ایمنی با انجام سفرها نیز اشاره کرده و می‌گوید: چند روز پیش تبلیغی از یک تور را در اینستاگرام مشاهده کردم و گویا انجام سفرها عادی هم شده است. برخی از شهروندان هم که تصمیم گرفته‌اند امسال یک هفته زودتر به مسافرت بروند تا اگر بنا شد محدودیتی در سفر انجام شد، شامل حال آنها نشود. سوال اینجاست که اگر این عزیزان به درمانی برای کرونا دست پیدا کرده‌اند، بهتر است آن را به همه اعلام کنند و اگر درمانی وجود ندارد، چطور توانسته‌اند چنین ریسکی را انجام دهند و در شرایطی که گونه انگیسی کرونا نیز در حال فراگیری است به سفر بروند!؟
حسینخانی افزود: خواهش من از تمام شهروندان این است که باز هم تحمل و صبر داشته باشند و از رفتن به سفر خودداری کنند. در تجمعات و دورهمی‌ها حاضر نشوند و خریدهای غیرضروریشان را به روزهای دیگری موکول کنند. این واقعیت را بپذیریم که تا کنون بیش از ۶۰ هزار نفر یعنی معادل جانباختگان حدود سه سال تصادفات رانندگی در کشور جان خود را به دلیل کرونا از دست داده‌اند و امروز عزیزان ما بیش از آنکه دلشان بخواهد تصویرمان از مسافرت را در اینستاگرام یا ما را در لباسی نو ببیند، دوست دارند ما را زنده و سالم ببینند.
باید تصمیمات منطقی و درستی در این خصوص اتخاذ شود. نباید تناقض در تصمیم‌ها وجود داشته باشد ، مثلا برای مردم سوال است که چرا ممنوعیت سفر فقط شامل خودروهای سواری است و در مورد اتوبوس و قطار و هواپیما صدق نمی‌کند؟ چه جوابی به این پرسش داده شده و اگر برای شهروندی سوال شود که چطور ممکن است در اتوبوسی با ده ها فرد غریبه به کرونا مبتلا نشود اما در خودروی شخصی و در کنار همسر و فرزندانش کرونا بگیرد، پاسخ به آن چیست؟
سفیران کرونا در سفرند!
دکتر ابوالفضل حکیم پور از پزشکانی است که از ابتدای شیوع کرونا در بیمارستان‌ها حضور داشت، او درباره تاثیر تجمعات و سفرها بر گسترش کرونا به ایسنا می‌گوید: بعد از پیک اول کرونا که الگوی ثابت و خاصی نداشت و پروتکل ها توسط مردم با حساسیت بیشتری رعایت می‌شد وارد موج دوم و سوم شدیم که به علل مختلف اجتماعی و اقتصادی امکان خانه نشینی و رعایت سختگیرانه پروتکل ها برای عموم مردم فراهم نبود و طبیعی است که در این مورد نمی‌شود تنها بر مردم خرده گرفت.
او ادامه می‌دهد: علاوه بر این در کنار این موضوع و معضلات اجتماعی و اقتصادی ما دچار موج خستگی اجتماعی و ساده انگاری در مورد کرونا شدیم و بیان شد که در بهار و بعد از گرم شدن هوا کرونا تمام می‌شود. این صحبت ها مردم را امیدوار کرد و باعث شد پس از هر بار کاهش جزیی در آمار مرگ و میر دچار توهم ریشه کن شدن بیماری شویم. متاسفانه در این فاز به علت عدم رعایت فاصله گذاری اجتماعی کرونا به خانه ها و خانواده‌ها نفوذ کرد و الگویی که شاهد آن بودیم بیشتر خانوادگی شد. یعنی اگر قبلاً از یک خانواده یک یا دو نفر مبتلا می‌شدند و به سرعت در صدد درمان و قرنطینه بر می‌آمدند در موج دوم یک فرد بیمار در مرحله نهفتگی تمام خانواده را بیمار کرد و بار اجتماعی و سختی زیادی را به بار آورد.
حکیم‌پور به نقش سفرها در افزایش ابتلا به کرونا نیز اشاره کرد و گفت: با افزایش بار مسافرت‌ها و تجمعات تفریحی و اقتصادی و... در واقع شرایط طوری می‌شود که گویا به درون هر خانواده چندین سفیر مبتلا به کرونا اعزام می‌کنیم که این افراد می‌توانند برای تمام اعضای خانواده خطرناک و بیماری آفرین باشند.
این پزشک و فعال مدنی با تاکید بر اینکه این تصور که یک دوره کوتاه از مردم توقع داشته باشیم و خیال کنیم بعد از یک ماه یا حتی یک سال این بیماری ریشه کن می‌شود ساده اندیشی است، گفت: مدیریت این برهه مهم و حساس همت مسوولان را می‌طلبد. اینکه در این شرایط که نزدیک به نوروز هستیم شاهد این بار جمعیتی وحشتناک در مراکز خرید یا سفر ها و... باشیم اصلا پذیرفتنی نیست.
تمام جامعه باید پروتکل‌های کرونا را رعایت کنند
او با بیان اینکه نمی‌شود از مردم توقع داشت بدون حمایت کافی معیشتی و رفاهی و مالی خود را در خانه حبس کنند، گفت: اما واقعیت این است که می‌شود به سفر نرفت، می‌شود خرید ها را مدیریت کرد و در نهایت با تمام این اقدامات زنده ماند و جان دیگران را نیز به خطر نیانداخت.
حکیم‌پور تصریح کرد: باید بدانیم که پروتکشن های فردی و دستورالعمل های بهداشتی نسبی نیستند. یا باید توسط تک تک افراد جامعه به طور کامل انجام شود و عدم اجرای کامل آن یعنی ما بهداشت را رعایت نمی‌کنیم.
به تناقصات پاسخ داده شود
محمد فرید لطیفی، کارشناس ارشد مدیریت بحران و معاون سابق سازمان مدیریت بحران کشور است. او در گفت‌وگو با ایسنا نوک پیکان انتقاداتش را متوجه دستگاه‌های مسئول کرده و می‌گوید: یک واقعیت را باید بپذیریم و آن اینکه کرونا ویروسی است که همه‌گیری است با تمام پاندمی‌ها و اپیدمی‌های قبلی تفاوت داشت و به یک چالش جهانی بدل شد که در لحظه تکثیر می‌یافت و هر ازچندگاهی خودش را با شرایط جدید تطبیق می‌داد.
او ادامه می‌دهد: با این وجود باید تصمیمات منطقی و درستی در این خصوص اتخاذ شود. نباید تناقض در تصمیم‌ها وجود داشته باشد و اگر ابهامی برای مردم ایجاد شده باید پاسخ به آن منطقی و صحیح باشد. مثلا برای مردم سوال است که چرا سفر ممنوع است، اما این ممنوعیت فقط شامل خودروهای سواری است و در مورد اتوبوس و قطار و هواپیما صدق نمی‌کند؟ چه جوابی به این پرسش داده شده و اگر برای شهروندی سوال شود که چطور ممکن است در اتوبوسی با ده ها فرد غریبه به کرونا مبتلا نشود اما در خودروی شخصی و در کنار همسر و فرزندانش کرونا بگیرد، پاسخ به آن چیست؟
لطیفی ادامه داد: یا در مورد محدودیت‌های تردد شبانه، سوال مهمی است که جوابی به آن داده نشده است. ِآیا کرونا از ساعت ۳ بامداد تا ۲۰:۵۹ فعال نیست و پس از آن فعالیتش را شروع می‌کند؟ این تصمیم برای ممنوعیت مهمانی‌ها و دورهمی‌های شبانه گرفته شده اما اگر خانواده‌ای با اسنپ و تپسی به مهمانی برود دیگر مبتلا نمی‌شود؟
این کارشناس ارشد مدیریت بحران با تاکید بر اینکه برای مهار اپیدمی کرونا باید نیازها و مطالبات مردم مورد توجه قرار بگیرد، گفت: مردم ایران در مقایسه با مردم بسیاری از کشورها تاب آوری بالایی دارند و با بسیاری از مشکلات به شکل مسالمت آمیز مواجه می‌شوند، اما لازم است نیازها و مطالبات آنان و فرهنگشان هم مورد توجه قرار بگیرد.
لطیفی ادامه داد: با گذشت یکسال از فراگیری کرونا نمی‌شود صرفا به مردم بگوییم که بنشینید درخانه و هیچ کار دیگری انجام ندهید. باید مردم را به سمت استفاده از ماسک و رعایت فاصله‌گذاری فیزیکی هدایت کنیم و من از مردم می‌خواهم که به این دو نکته توجه ویژه‌ای داشته باشند و حتما ماسک بزنند.
پیشگیری، پیشگیری، پیشگیری!
احمد صادقی، کارشناس ارشد مدیریت بحران نیز پیش از این در این باره به ایسنا گفته بود: بهترین اقدام برای مقابله با بحران کرونا پیشگیری است و پیشگیری هم یعنی خود را در معرض کرونا قرار ندهیم. راهکارها ساده است و بارها گفته شد اما متاسفانه به دلایل مختلفی این موضوع از سوی برخی از افراد جدی گرفته نمی‌شود. در این شرایط نباید دراجتماعات شرکت کرد و اگر افراد به سبب موقعیت شغلی یا کارهای ضروری باید در جامعه حضور داشته باشند حتما باید از ماسک استفاده کنند.
او ادامه می‌دهد: یک واقعیت دیگر این است که سفر احتمال ابتلا به کرونا را افزایش می‌دهد و متاسفانه این ابتلا به کرونا نیز هم به خود فرد و هم به جامعه آسیب می زند. پس اقدام برای پرهیز از سفر و در مجموع هر اقدامی برای پیشگیری از ابتلا به کرونا در شرایط فعلی مسئولیت اجتماعی است که یک شهروند در قبال جامعه‌اش و نیز کادر درمان دارد.
اتریش با کرونا چه کرد؟
مجتبی از دانشجویان ایرانی ساکن وین به رعایت پروتکل‌ها در این کشور اشاره کرده و می‌گوید: وین حدود دو ماه تعطیل بود. من قصد مقایسه شرایط دو کشور را ندارم اما مواردی اینجا وجود دارد که به نظرم امکان اجرای آن در ایران نیز وجود دارد. مثلا اینکه در وین و پس از پایان قرنطینه حدودا دو ماه مغازه ها بر اساس متراژی که داشتند، امکان جذب مشتری پیدا کردند. یعنی مثلا به اجرای هر ۱۰ مترمربع یک مشتری امکان حضور در مغازه را داشت و تا زمان خارج شدن آن فرد، امکان ورود مشتری دیگری نبود. این را می‌توان در بسیاری از فروشگاه‌های ایرانی هم اجرا کرد.
او اضافه می‌کند: در این شرایط مسئول اجرای پروتکل خود واحدهای صنفی هستند و اگر آن را اجرا نکنند جریمه خواهند شد و نظارت شهروندان نیز بر رعایت پروتکل‌ها بسیار بالاست.
این ایرانی ساکن اتریش درباره سفرها نیز می‌گوید: باید سفرها محدود شود و در وین هم همین اتفاق افتاده است. برای انکه به سلامت برسیم لازم است که یکسری عادات و رفتارهای قبلی راکنار بگذاریم.
به گفته او در این کشور الان تست کرونا به شکل رایگان از شهروندان اخذ می‌شود و ورود به برخی اماکن مانند آرایشگاه‌ها، مدارس و ... با اخذ نتیجه تست و رویت آن امکان پذیر است.
تذکر دادیم، بیرونمان کردند!
رویا هم ساکن تهران است، او که به گفته خودش سعی کرده تا جای ممکن از حضور در اماکن شلوغ و رفت و آمدهای غیر ضروری خودداری کند، درباره رعایت پروتکل‌های بهداشتی به ایسنا می‌گوید: خواهش من از همه مردم این است که حتما پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند. حتما و حتما ماسک بزنند و اگر کسی درباره استفاده از ماسک یا رعایت پروتکل‌ها هشداری می‌دهد، توجه داشته باشند.
او اضافه می‌کند: متاسفانه سیستم نظارتی جدی برای رعایت پروتکل‌ها وجود ندارد. چند هفته پیش و برای اولین بار بعد از شیوع کرونا با اصرار تعدادی از دوستانم تصمیم گرفتم در یک کافه که دارای فضای باز هم بود حاضر شوم. آن کافه بسیار معروف است و هزینه های زیادی هم برای تبلیغ شعباتش کرده است. اما اولین صحنه‌ای که با آن مواجه شدم جوانی بدون ماسک بود که در حال اماده کردن سفارش‌ها بود. بعد دیدم همان فردی که مسئول جمع کردن و نظافت میزهاست، سفارش ها را هم تحویل می‌دهد و وقتی اعتراض کردم، من و دوستانم را از کافه بیرون و تاکید کردند که هیچ کاری نمی‌توانم بکنم. واقعیت هم همین است که من هیچ کاری نتوانستم انجام دهم.
رویا ادامه می‌دهد: ما لازم داریم در کنار شهروندان مسئول و آگاه، نهادهای نظارتی همراه هم وجود داشته باشد و بر این موارد نظارت کند. نمی‌شود مدام درباره استفاده از ماسک و ... هشدار بدهیم و دست آخر هم با عباراتی مانند به توچه و اگر میترسی بشین تو خونه و ... روبه رو شویم.
باید دید در روزهای پایانی سال که خبرهایی از پیک چهارم کرونا نیز به گوش می‌رسد، رعایت پروتکل‌های بهداشتی و همراهی مردم و نظارت بیشتر مسئولان سبب می‌شود که پای کرونا به سال ۱۴۰۰ باز نشود یا باید در ۱۴۰۰ هم با کرونا سر کرد.