مروری بر پرونده‌های جنایی سال ۹۶ نشان می‌دهد که کودکان در برابر جنایت و کودک آزاری هر سال بی پناه تر از قبل، آماج بی مهری‌ها قرار گرفته اند و هرچند که قوانین لازم برای جلوگیری از کودک آزاری وجود دارد اما به نظر می رسد بازدارندگی آنها به قدری نیست که کودکان بی‌پناه بتوانند در سایه حمایت از این قانون قرار بگیرند. مروری بر اخبار رسانه‌ها نشان می‌دهد چند سالی که گذشت برای کودکان سال پرمخاطره‌ای بود البته هرچند برخی اخبار مربوط به قتل آن هم قتل کودکان بازتاب داده نشد اما همین اخبار منتشر شده کافیست تا وخامت اوضاع برایمان مشخص شود.
وقتی که آتنا داغ ستایش را زنده کرد
روایت دردناک کودک آزاری در ایران از آنجا دوباره اوج گرفت که آتنا در شهر پارس‌آباد اردبیل گم شد و روزها گذشت تا جسدش در یک خمره رنگ‌رزی در یک مغازه در نزدیک بساط پدرش پیدا شد. جسد دختری که تصویرش در فضای مجازی دست به دست می‌گشت تا شاید فردی در گوشه‌ای از ایران خبری خوش به پدر و مادرش برساند اما این طور نشد.
عکس آتنا اصلانی این بار با عکس قاتل او در فضای مجازی پیچید و دوباره ماجرای ستایش قریشی را زنده کرد، همان دخترک افغانی که بیست و دوم فروردین 95 گم شد و پدر و مادرش همه جا را به دنبال او زیر و رو کردند تا اینکه پلیس جسدش را در وان حمام در خانه‌ای کمی آن سوتر از خانه ستایش یافت. قاتلش پسر 17 ساله همسایه بود که ستایش را بعد از تجاوز با چاقو به قتل رسانده و پیکرش را در وان حمام انداخته و رویش اسید ریخته بود اما چون در از بین بردن جنازه موفق نبود، از دوستش کمک گرفت و اما کمک خواستن سرانجام خوبی نداشت و دوستش پدرش را در جریان گذاشت و خبر به پلیس و کلانتری محل رسید.
خانواده قاتل اما شبانه از شهر رفتند. هرچند پیش از ترک شهر خانواده اسماعیل، متهم به قتل، نیز اعلام کردند در کنار خانواده آتنا هستند و با آنها همدردی کرده و خواستار مجازات اسماعیل هستند. شرایط اما تنها برای خانواده آتنا سخت نبود و خانواده قاتل وضعیت بسیار سخت تری داشتند. در آن زمان اخبار رسیده حاکی از آن بود که اعضای خانواده اسماعیل وضعیت روانی مناسبی ندارند و دختر و پسر بزرگ اسماعیل شوکه شده و واکنش‌های روانی شدیدی دارند اما برادر اسماعیل گفته بود: مردم باید حساب آنها را از اسماعیل جدا کنند و اشتباه اسماعیل را به پای آنها ننویسند.
خبر قتل آتنا، تعدادی از نمایندگان مجلس را بر آن داشت تا در تذکرات کتبی به وزرای کشور و دادگستری با مسئله کودک آزاری برخورد قاطع صورت گیرد. حتی علی لاریجانی، رئیس مجلس در صفحه اینستاگرامش به قتل آتنا اصلانی واکنش نشان داد و نوشت: «قوه قضاییه در اسرع وقت و با دقت به پرونده این جنایت رسیدگی کند.» درنهایت این پرونده اسماعیل، قاتل آتنا همین چند روز پیش به دار مجازات آویخته شد مانند قاتل ستایش که 14 دی ماه سال 96 اعدام شد.
وقتی مرگ بنیتا ایران را در غم فرو برد
سه ماه پس از حادثه تلخ آتنا همزمان با تکمیل پرونده و انتظار برای نظر تکمیلی پزشکی قانونی درباره علت تامه قتل «آتنا» و درخواست برای پرداخت تفاضل دیه قاتل آتنا از سوی دستگاه قضایی برای قصاص وی و اصلاح قانون در موارد مشابه توسط برخی از نمایندگان، اتفاق دیگری رخ داد. بنیتا دختربچه 8 ماه‌ای که جسدش بامداد چهارشنبه 29 تیر ماه پس از 6 روز، در خودروی پدرش که به همراه وی به سرقت رفته بود در پاکدشت ورامین کشف شد. این در حالی بود که کشف جسد «بنیتا» به دنبال دستگیری سارقان خودروی مذکور توسط پلیس اتفاق افتاد.
بعد از دستگیری، روزنامه ایران مصاحبه‌ای را با متهم قتل بنیتا منتشر کرد که می‌گفت که شب حادثه به کلانتری خاتون‌آباد مراجعه کرده و گزارش داده است که یک بچه داخل ماشین رها شده اما مسئولان کلانتری به آن توجه نکردند. ادعایی که البته کمی بعد توسط سرهنگ قباد خنجری فرمانده انتظامی پاکدشت رد شد و درنهایت پس از پرداخت مابه التفاوت دیه، حکم قصاص سحرگاه روز 28 خردادماه سال 97 در زندان رجایی‌شهر اجرا شد.
تبسمی که لبخند روی لبانش خشکید
هنوز داغ بنیتا رنگ نباخته بود که عبدالکریم یادگاری معاون اجتماعی اداره کل بهزیستی استان مرکزی از آزار جنسی و به کما رفتن یک کودک در ساوه خبر داد و گفت که تبسم دختر بچه 5 ساله ساوه‌ای در کما است اما یک روز از انتشار این خبر نگذشته بود که حسین اسدبیگی، رئیس اورژانس اجتماعی از مرگ این کودک به رسانه‌ها خبر داد. در جریان این حادثه 3 نفر بازداشت شدند و کمی بعد هادی ملکی، رییس دادگستری ساوه از صدور کیفرخواست برای قاتل تبسم خبر داد.
کودک 15 ماهه‌ای که قمه را لمس کرد
کمی بعد از این ماجراها کودک آزاری در سیرجان رسانه‌ای شد. عباس صادق زاده، مدیرکل بهزیستی استان کرمان صدمات وارد شده به کودک 15 ماهه سیرجانی را اینگونه تشریح کرد و گفت: «این کودک با جسم سخت و احتمالا چاقو یا قمه مورد حمله قرار گرفته که مادرش اظهار کرده عموی کودک او را مورد آزار قرار داده و روایت دیگر مبنی بر ارتکاب حمله توسط فرزند عموی کودک است.»
ادعاهای مادر کودک در حالی بود که حسین اسدبیگی، رئیس اورژانس اجتماعی کشور اعلام کرد که آثار سوختگی نیز بر روی بدن این کودک وجود دارد و به همین خاطر این مسئله باید با وسواس بیشتری پیگیری شود. کمی بعد او اعلام کرد که کودک 15 ماهه که چندی پیش در شهر سیرجان مورد کودک آزاری قرار گرفته بود، به یکی از شیرخوارگاه‌های شهر کرمان منتقل و مادر او بازداشت شده است.
سوختگی با سیگار روی بدن سارینای 10 ساله
اما این بار خشونت سارینا را نشان گرفت. آثار جراحت در هر 2 زانوی کودک، لگن سمت راست، انگشتان دست راست، گوش سمت راست و پاشنه پای راست حکایت از آن داشت که دخترک 10 ساله قربانی خشونت خانواده بوده و این بار مجرم مادر اوست. مادری که بعد از افشا شدن این جرم قصد فرار داشت و توسط مراجع قضایی بازداشت شد.
اهورا 3 ساله قربانی ناپدری خود شد
25 مهر ماه سال 96 در حالی که افکار عمومی در حال فراموشی اتفاقات تلخ کودک آزاری بود، خبر مرگ اهورا همه را دوباره آشفته کرد. خبر کوتاه اما غم انگیز بود: «نامزد مادر مطلقه یک کودک ۲ ساله بعد از تجاوز به این پسر بچه او را در رشت به قتل رساند.»
کمی بعد حجت الاسلام علی مصطفوی‌نیا، دادستان رشت درباره علت فوت اهورا کودک ۲.۵ ساله گفت: «پزشکی قانونی ضربه مغزی را علت مرگ این کودک اعلام کرده است و ناپدری او در بازداشت موقت به سر می‌برد. »
احمد سیاوش‌پور رئیس کل دادگستری گیلان نیز اعلام کرد که ضربه‌مغزی، علت مرگ هولناک اهورا بوده و آزار جنسی و ضرب‌وجرح او تایید شده است. همچنین براساس اظهارات خود قاتل او مشکل روانی نداشته و مواد مخدر نیز مصرف نکرده است. چند روز بعد پیکر بی جان اهورا کودک ۲.۵ ساله گیلانی عصر روز سه شنبه ۲۵ مهرماه در مسجد آقا سید محمد زیرده خمام در استان گیلان به خاک سپرده شد و ناپدری او ۲۱ فروردین ۱۳۹۷ در زندان لاکان رشت اعدام شد.
رد پای خشونت روی صورت و بدن سارینا 5 ساله
خبر دیگر اما مربوط به ضرب و شتم سارینا دختر 5 ساله سمنانی در حضور پدر و مادرش بود. در تحقیقات انجام شده مشخص شد این کودک شاهد اتفاقی بوده و شخص سومی در حضور پدر و مادرش ، او را برای ترساندن از این که مسئله را بازگو نکند، کتک زده است.
سارینا در حال خفگی به کارکنان بیمارستان امیرالمومنین سمنان تحویل داده شد و علاوه بر جراحت و خونریزی های سطحی، دچار خونریزی مغزی در ناحیه چشم شده بود. او به دلیل جراحت‌ها و سوختگی‌های متعدد بلافاصله در بخش آی سی یوی بیمارستان امیرالمومنین بستری شد. آخرین خبرها درباره وضعیت جسمانی او حکایت از آن داشت که با تلاش پزشکان اکنون سطح هوشیاری این کودک افزایش یافته و حال وی رو به بهبود است.
براساس گزارش نیروی انتظامی از پدر سارینا خبری در دست نبود و مردی که سارینا را نیز وحشیانه کتک زده متواری است. سرهنگ حداد رئیس پلیس آگاهی استان سمنان بعد ازیک ماه از بازداشت پدر و مادر سمنانی که کودک ۵ ساله خود را شکنجه می‌کردند، خبر داد.
تجاوز سرایدار به یک دانش‌آموز
روزها از پی هم گذشت و این بار به فاصله یک ماه از آخرین کودک آزاری رسانه‌ای شده، خبر از یک کودک آزاری دیگر توسط سرایدار در مدرسه‌ای در اسلام آباد ارومیه در رسانه‌ها منتشر شد. همزمان با انتشار این خبر تعدادی از فرصت‌طلبان در مدرسه اغتشاش کردند و مدرسه و خانه سرایدار را به آتش کشیدند.
یک روز پس از این حادثه مصطفی حبیبی دادستان عمومی و انقلاب ارومیه با اعلام اینکه پس از وصول گزارش هایی مبنی بر تجمع اولیای دانش آموزان مدرسه ای در منطقه اسلام آباد در اعتراض به سرایدار این مدرسه که در ادامه منجر به حضور و تجمع عده ای عناصر فرصت طلب در محل شده بود، شخصا در محل تجمع حاضر شده است، گفت: به اتفاق برخی دیگر از مسئولان ضمن صحبت با والدین دانش آموزان آنان را دعوت به متفرق شدن و پیگیری قانونی موضوع کردیم که انصافا هم با آرام شدن شرایط مردم عادی که احساسات‌شان از شنیدن خبر برانگیخته شده بود متفرق شدند. او همچنین از بازداشت سرایدار و برخی عوامل فرصت طلبی خبر داد که به بهانه اعتراض در یکی از مدارس ارومیه به دو مدرسه دیگر در این شهر حمله کرده و خسارت‌هایی به بار آورده بودند اما چند روز بعد وزیر وقت آموزش و پرورش با اشاره به ماجرای تعرض به دانش آموز ارومیه‌ای اظهار کرد: «تعرض به آن معنا که در رسانه ها مطرح شده بود، اتفاق نیفتاده است و هنوز مراجع رسمی آن را تایید نکرده‌اند، اما انجام بی حرمتی، از سوی آنان تایید شده است.»
انگیزه شیطانی برای قتل محمدحسین 10 ساله
محمدحسین در محله قوچانی مشهد از خانه خارج می‌شود تا به مدرسه برود. در آن روز، راننده سرویس به دنبال او نمی‌رود و مادرش در تماس با آژانس درخواست خودرو می‌کند. دقایقی بعد پراید سفید‌رنگ، مقابل پسر بچه توقف می‌کند و محمدحسین به تصور این که آژانس است، سوار می‌شود. دقایقی بعد راننده دیگری به مقابل خانه می‌آید و اعلام می‌کند از طرف آژانس است. در این هنگام مادر محمدحسین متوجه می‌شود پسرش سوار خودرویی غیر از آژانس شده است و با پلیس تماس می‌گیرد و براساس اعترافات متهم، او در این بازه زمانی پسر بچه را از شهر مشهد خارج کرده بود تا نقشه اش را اجرا کند. بر اساس گزارش پزشکی قانونی، ضربه جسم سخت به جمجمه پسر‌بچه علت اصلی مرگ بوده و کارشناسان تعرض به مقتول را رد کرده‌اند اما خراش روی بدن محمد حسین وجود داشت که نشان می‌داد او در برابر متهم مقاومت کرده و با او درگیر شده است. درنهایت 31 تیرماه سال 97 قاتل محمدحسین در ملاعام به دار آویخته شد.
تکرار داستان ستایش این بار برای ندا
مرد 41 ساله ای که دارای 3 فرزند خردسال است در اعترافاتی هولناک به قتل فجیع و آزار و اذیت دختر شش ساله ای به نام «ندا» در مشهد اعتراف کرد و بدین ترتیب ماجرای ستایش رنگ تکرار گرفت. شب هفتم فروردین به نیمه نزدیک می شد کوچه و خیابان های شهر آرام آرام هیاهوی روزانه را فراموش می کردند که ناگهان وقوع حادثه ای تلخ در شهرک شهید رجایی مشهد (قلعه ساختمان) ولوله ای به پا کرد و جمعیت زیادی را به خیابان شهید غلامی کشاند. آن شب کیسه ای که در کنار خیابان رها شده بود و نیروهای انتظامی با دیدن جسد دختربچه ای خردسال که درون دو کیسه قرار داشت، مراتب را به بازپرس ویژه قتل عمد اطلاع دادند و در نهایت قاتل ندا دستگیر و 31 تیرماه سال 97 در ملاعام به دار آویخته شد.
این روایت پدر ندا از ماجرای به قتل رسیدن دخترش است: «هوا رو به تاریکی می رفت که دخترم را برای خرید نان به نانوایی محل فرستادم. او هم زنبیل قرمز رنگش را برداشت و به طرف نانوایی رفت اما هرچه منتظر ماندیم او به خانه بازنگشت. ابتدا فکر می کردم شاید نانوایی شلوغ است ولی آرام آرام اضطراب و نگرانی سراسر وجودم را فرا گرفت. چشم به در حیاط دوخته بودم و هرچند لحظه داخل کوچه را می نگریستم تا این که دیگر طاقت نیاوردم و به طرف نانوایی حرکت کردم. نانوا که مرا می شناخت گفت: دخترت مدتی قبل نان‌هایش را گرفت و به طرف خانه آمد. با حرف های نانوا دیگر یقین داشتم که حادثه ای رخ داده است و وحشت زده به این سو و آن سو می‌رفتم و از هر کسی درباره «دخترک زنبیل به دست» سوال می‌کردم ولی کسی از او خبری نداشت تا این که موضوع کشف جسد دختری کوچک در محل پیچید وقتی به دو خیابان آن طرف تر از محل سکونتم رفتم، با پیکر بی جان «ندا» روبه رو شدم و به حال خودم گریستم.»
ابوالفضل و ملیکایی که دیگر به خانه بازنگشتند
ابوالفضل 11 ساله که برای دیدن کبوتر به قربانگاه مرد جنایتکار رفته بود در پی ضربات متعدد چاقو به قتل رسید و ملیکا کودک 8 ساله هفتکلی هم توسط پسر همسایه شان که می خواست گوشواره هایش را بدزدد به قتل رسید و در این بین اما سرنوشت قتل دختر 4 ساله ملاردی که جسدش در سطل زباله پیدا شد و آثار کودک آزاری بر پیکر او مشهود بود و هم چنین کودک سه ساله پیرانشهری که جسدش در تنور خانه همسایه پیدا شد نامعلوم است چرا که در رسانه ها خبری درباره علت قتل و اینکه سرانجام این دو معمای جنایی چه شده است منتشر نشد. هرچند که بررسی دقیق آماری و هم چنین چرایی وقوع جنایت‌ها علیه کودکان به ساعت‌ها و روزها کار کارشناسی نیاز دارد اما همین بررسی اجمالی حکایت از این دارد که کودکان کماکان در برابر آسیب‌ها بی دفاع هستند و قوانین نیز نتوانسته اند از آنها حمایت لازم را به عمل آورند.
از هر چهار کودک سه نفر در جهان مورد خشونت قرار می‌گیرد
اما این پایان ماجرای کودک آزاری نیست. نتایج یک مطالعه جهانی نشان می‌دهد تقریبا از هر چهار کودک سه نفر در سال خشونت را تجربه می‌کند. کارشناسان در این بررسی با بیان اینکه در نقاط مختلف دنیا از هر چهار کودک سه نفر در سال گرفتار خشونت می‌شود هشدار دادند رفتارهایی همچون تنبیه بدنی در کشورهای فقیر و ثروتمند گسترش پیدا کرده است. در برنامه جهانی Know violence in childhood که شیوع خشونت‌های میان فردی همچون درگیری در مدرسه، خشونت یا تجاوز را ارزیابی می‌کند آمده است که حدود یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون کودک در طول یک سال نوعی از سوءرفتار و خشونت را تجربه می‌کنند و به گفته کارشناسان، بزرگترین علت چنین خشونت‌هایی تنبیه بدنی در خانه است که ۵۸ درصد کودکان در کشورهای صنعتی و بیش از هشت کودک از هر ۱۰ نفر در شرق و جنوب آفریقا، جنوب آسیا، غرب و مرکز آفریقا آن را تجربه می‌کنند. در این گزارش آمده است در کنار تنبیه بدنی، ۲۶۱ میلیون کودک مدرسه‌ای خشونت همسالان را تجربه می‌کنند.
اخبار ناگوار از کودک آزاری در ایران اما سبب شد تا کاربران شبکه‌های اجتماعی برای پایان دادن به این خشونت و حمایت از ستایش، آتنا، اهورا، سارینا و کودکان دیگری که مورد آزار هستند، یک توفان توییتری به راه بیندازند، کودکانی که به جز در فضای مجازی، جایی مورد حمایت قرار نگرفتند و سرانجام این حمایت‌ها به تصویب قانون حمایت از اطفال و نوجوانان ختم شد، قانونی که هنوز به صورت 100 درصدی اجرا نشده و هنوز هم نمی‌تواند مامن کودکان بی پناه باشد پس این خانواده‌ها هستند که باید پا پیش بگذارند و مراقب فرزندان خود باشند.
بهترین راه مقابله با کودک‌آزاری پیشگیری است
بچه‌ها را رها نکنید، نه زودتر و نه دیرتر از کلاس و تمرین، نه در کوچه و پارک و خیابان بدون نظارت بزرگ‌تر، نه در مهمانی و نه در هیچ جای دیگری که ذهنتان به آن می‌رسد. به بچه‌ها نشان بدهید که با علاقه مراقب آنها هستید. کودکانی که توجه کمتری از والدینشان دریافت می‌کنند معمولا راحت‌تر به محبت غریبه‌ها واکنش نشان می‌دهند و بیشتر ممکن است که راز متعرضان را حفظ کنند یا از والدینشان خجالت بکشند و در مورد اتفاقاتی که برایشان افتاده است، سکوت کنند علاوه بر این، وقتی مدام حواستان به بچه‌ها هست، متعرضان احساس امنیت کمتری می‌کنند و کمتر احتمال دارد که کودک شما را به عنوان طعمه‌ای مناسب در نظر بگیرند.
با بچه‌ها صادق باشید چون والدین بیش و پیش از هر کسی نگران سلامت و امنیت بچه‌ها هستند. به بچه‌ها تاکید کنید که شما تنها کسی هستید که در هر شرایطی کودکتان را دوست دارید و از او محافظت می‌کنید. مراقب اطرافتان و آدم‌هایی که اطراف بچه‌ها هستند باشید. اگر کودکتان را به مهد یا کلاس آموزشی می‌برید، قبلا حتما در مورد سابقه مهد و مربیان تحقیق کنید، از بچه‌ها در مورد احساسشان در مورد مربیان و معلمانشان بپرسید زیرا قبول‌کردن مطلق تجربه‌های دیگران هم کافی نیست چون آسیبی که می‌تواند به بچه‌ها وارد شود جبران‌ناپذیر است. اگر احساس می‌کنید بچه‌ها حس بدی نسبت به مراقبانشان دارند، این را یک نشانه بد در نظر بگیرید و مسئله را به صورت جدی دنبال کنید.
به حس خودتان اعتماد کنید و اگر حسی به شما می‌گوید که بهتر است کودکتان را تنها رها نکنید، اجازه ندهید کودکتان از شما جدا شود، شب را جایی به غیر از جایی که شما احساس راحتی می‌کنید بماند یا به خانه کسی برود که شما احساس خوبی نسبت به آن ندارید.
اگر نسبت به رفتار کسی نگران هستید، موضوع را نادیده نگیرید و با بچه‌ها در مورد خطرهایی که می‌تواند آنها را تهدید کند صادقانه صحبت کنید و به حرف‌های بچه‌ها گوش دهید و به آنها توجه کنید و درنهایت داستان‌های آنها را جدی بگیرید و این را بدانید بهترین راه برای جلوگیری از کودک آزاری پیشگیری است.