سومین روز از هفته ملی سلامت بانوان به روز «شیوه زندگی سالم زنان و کووید ۱۹ با تاکید بر چاقی به عنوان عامل وخامت کووید۱۹» نامگذاری شده، شیوه زندگی که این روزها با شیوع کرونا وجهه دیگری پیدا کرده و می رود که پای ثابت زندگی های امروزی شود.

از جمله این تغییرات، در خانه ماندن و خانه نشینی است که به بنا به توصیه ستاد مقابله با کرونا از تریبون های مختلف بارها و بارها تذکر داده شده اما متاسفانه به دلیل تغذیه نامناسب و ناصحیح، کم تحرکی و چاقی اعضای خانواده را به دنبال داشته است.

چاقی همیشه یک معضل هم برای مردان و هم برای زنان بوده، مساله ای که در میان زنان بیشتر دغدغه برانگیز بوده و گاه بیماری های خطرناکی از جمله سرطان و در بازه زمانی کنونی، ابتلا به ویروس کرونا را دوچندان کرده است. عامل خطرناکی که براساس آمار سازمان جهانی بهداشت (WHO)، در سال ۲۰۱۶ دامان بیش از ۱.۹ میلیارد بزرگسال را در برگرفته است.

به مناسبت هفته ملی سلامت بانوان و کند و کاو در تاثیر چاقی بر ایجاد بیماری در زنان، خبرنگار حوزه زنان و خانواده ایرنا با نازنین لاهوتی متخصص زنان و زایمان و عضو انجمن متخصصین زنان و مامایی ایران به گفت و گو پرداخت.

این متخصص، با تاکید بر اینکه زنان در سال های زندگی خود دوره های قاعدگی، باروری، حاملگی و یائسگی را تجربه می کنند، اظهار داشت: این در حالی است که اضافه وزن و چاقی می تواند بر آنها اثرات بدی داشته باشد تا آنجا که چاقی می تواند باعث تغییراتی در مدت، شدت و طرح قاعدگی ها شود.

وی یادآور شد: در زنان چاق هورمون های جنسی می توانند در بافت چربی تجمع پیدا کنند و باعث عوارضی شوند. به عنوان مثال تجمع هورمون‌های مردانه یا موادی با فعالیت شبیه آنها می‌تواند باعث پرمویی، تشدید چاقی، رویش موی طرح مردانه و اختلال در تخمک گذاری و حتی عدم تخمک گذاری و نازایی شود. از سوی دیگر تجمع هورمون‌ها در بدن و اختلال در تخمک گذاری باعث تغییراتی در لایه داخلی رحم (اندومتر) شده و زمینه را برای سرطان رحم در آینده فراهم می کند.

عضو انجمن متخصصین زنان و مامایی ایران ادامه داد: نکته جالب توجه اینکه زمانی که زن شروع به کاهش وزن می کند، با کاهش این هورمون های انبار شده در بافت چربی تخمک گذاری و در نتیجه قاعدگی نیز به روال عادی برمی گردد و حتی ممکن است بارداری اتفاق بیفتد.

لاهوتی در ادامه این گفت و گو، ابتلاء به فشار خون و دیابت بارداری را از دیگر عوارض چاقی در زنان عنوان کرد و اظهار داشت: زنان چاق اگر با مشکل ناباروری مواجه نشوند، در دوران بارداری ممکن است مشکلاتی مثل فشار خون بارداری و دیابت بارداری را تجربه کنند. شنیدن صدای قلب جنین در خانم های چاق مشکل است و در سونوگرافی هایی که به منظور بررسی سلامت جنین انجام می شود ممکن است تصویر وضوح کافی نداشته باشد و مداخلات غیر ضروری انجام شود.

متخصص زنان و زایمان درباره تاثیر چاقی زنان بر زایمان هم خاطرنشان کرد: هم زایمان طبیعی و هم سزارین در افراد چاق، با احتمال عفونت و مشکلات بعد از زایمان مانند خونریزی بیشتر همراه است. همچنین بیهوشی عمومی یا بی حسی موضعی نیز در زمان هر نوع عمل جراحی از جمله زایمان و سزارین مشکل تر خواهد بود.

لاهوتی افزود: به هر حال دانستن این موضوع مهم است که چاقی هم خود یک بیماری محسوب می شود هم می‌تواند زمینه را برای ایجاد بیماری های دیگر فراهم کند. همچنین کاهش وزن و تغییر سبک زندگی می تواند بسیاری از خطرات و عوارض مرتبط با چاقی را کاهش دهد یا به کلی از بین ببرد.

لاهوتی درباره عوارض دیگر چاقی یادآور شد: مهمترین عارضه آن افزایش میزان مرگ ومیر در افراد چاق مبتلا به دیابت است. عوارض بیهوشی از جمله مرگ و میر در افراد چاق بیشتر دیده می شود. البته افزایش مرگ ومیر فقط مربوط به افراد چاق نیست و حتی افرادی که اضافه وزن دارند نیز در معرض افزایش مرگ ومیر هستند.

وی ادامه داد: بروز بیماری هایی مثل افزایش فشار خون، بیماری های قلبی، دیابت (مرض قند)، نقرس، بیماری های کیسه صفرا، بیماری های مفصلی در افراد چاق بیشتر است. حتی بعضی از سرطان ها مثل سرطانهای روده بزرگ، سرطان رحم وسرطان سینه بعد از یائسگی در افراد چاق بیشتر است. از سوی دیگر دیده شده که میزان بروز حوادث نیز برای افراد چاق بیشتر است که شاید بدلیل این است که چالاکی کافی ندارند یا اینکه چاقی مانع دیدن درست زمین یا کف اتاق می شود.

وزن ایده آل برای هر فرد چقدر است؟

عضو انجمن متخصصین زنان و مامایی ایران در ادامه گفت وگو با ایرنا، با بیان اینکه چاقی با اضافه وزن تفاوت دارد و در متون علمی این دو مورد را از هم تفکیک می کنند، درباره نحوه محاسبه چاقی گفت: برای اینکه تعریف چاقی را بدانیم ابتدا باید در مورد وزن ایده آل آگاه شویم. وی افزود: معمولا برای تعیین وزن ایده آل از شاخص توده بدنی (Body Mass Index=BMI) استفاده می کنند و به این صورت محاسبه می شود که ابتدا وزن فرد را به کیلوگرم محاسبه می کنیم. سپس قد فرد را به متر اندازه گیری کرده، مجذور آن را محاسبه کرده (یعنی عدد را در خودش ضرب می کنیم) و عدد وزن را تقسیم بر مجذور قد می کنیم. عدد حاصله همان BMI یا شاخص توده بدنی است که بین ۲۴ - ۲۰ طبیعی است. عدد بیشتر از ۳۰ دلالت بر چاقی دارد و عدد تا ۲۹ ۲۵ نشان دهنده اضافه وزن است.

وی تاکید کرد: چاقی به این معنی است که چربی بیش از اندازه در بدن وجود دارد، در حالی که اضافه وزن محدوده ای از وزن بدن است که شامل عضلات، استخوانها، چربی و آب بدن است که از وزن ایده آل بالاتر است. وزن ایده آل هر فرد را معادل وزن ایده آل او در ۳۰-۲۰ سالگی در نظر می گیرند. در وزن نزدیک به وزن ایده آل فرد ممکن است اضافه وزن داشته باشد اما چربی اضافه ندارد. این حالت بخصوص در افرادی که مرتب ورزش می کنند دیده می شود. بنابراین اندازه گیری چربی بدن از اندازه گیری وزن بدن درست تر است.

هفته ملی سلامت بانوان همه ساله با هدف اطلاع رسانی و حساس سازی گروه های مختلف جامعه در خصوص اولویت های سلامت زنان به عنوان نیمی از جمعیت کشور برگزار می شود.

در تقویم رسمی کشور، از ۲۴ تا ۳۰ مهر ماه هفته ملی سلامت بانوان برگزار می شود که روزهای آن به ترتیب پنجشنبه ۲۴ مهر ماه به «زنان پیشگامان خود مراقبتی و حفاظت از خود و اعضای خانواده در پیشگیری از کووید۱۹»، جمعه ۲۵ مهر روز «پاسداشت و تکریم بانوان فداکار کادر بهداشت و درمان به عنوان پیشتازان پیشگیری و درمان کووید ۱۹»، شنبه ۲۶ مهر به نام «شیوه زندگی سالم زنان و کووید ۱۹ با تاکید بر چاقی به عنوان عامل وخامت کووید۱۹» نامگذاری شده است.

همچنین یکشنبه ۲۷مهر نیز روز «سلامت باروری زنان (روابط زناشویی، بارداری و زایمان ایمن و سالم) در همه گیری کووید۱۹»، دوشنبه ۲۸ مهر روز «زنان و سلامت روانی در همه گیری کووید۱۹»، سه شنبه ۲۹مهر روز «نقش زنان در ترویج منابع معتبر آموزشی و اطلاعات معتبر و پیشگیری از انتشار باورهای غلط درباره پیشگیری و درمان کووید۱۹» و چهارشنبه ۳۰ مهر روز «پیشگیری از آسیب‌های شغلی و اجتماعی زنان در اپیدمی کووید۱۹» نامگذاری شده است.

منبع : ایرنا