اصفهان- ایرنا- به اعتقاد شماری از کارشناسان، نداشتن مهارت ارتباطی و نبود گفتمان جاری در خانواده، تحول ساختارهای اجتماعی، جابجایی زنجیره ارزشها، فاصله‌های اجتماعی، مهارت آموزی و توقعات نادرست را از جمله مشکلات فراروی ازدواج در جامعه برشمردند.
به گزارش ایرنا، این کارشناسان دوشنبه شب در سلسله نشست‌های نقد و بررسی چالش‌های پیش روی جوانان با موضوع ازدواج ضمن نقد و بررسی این بخش اجتماعی بر ضرورت حل مشکلات فراروی ازدواج از سوی نهادهای ذیربط تاکید کردند.
ازدواج در کهن تمدن ایران زمین از جمله در اصفهان با فراز و فرودهای بسیار همراه بوده است. بررسی‌های تاریخی بر سادگی و پایداری ازدواج‌های قدیمی در این منطقه گواهی می‌دهد؛ آیینی شاد و مفرح با کمترین میزان تشریفات که خاطره آن تا مدت‌ها در محافل و دورهمی‌ها نقل زبان‌ها بود.
پر واضح است که ازدواج همانند بسیاری از پدیده‌های اجتماعی از جریان سریع تکنولوژی و تغییر افکار و کلیشه‌ها تاثیرات مثبت و یا منفی می‌پذیرد اما نکته قابل تامل این که امروز بشر اساس و هدف اصلی ازدواج را که رسیدن به آرامش و سکون است از یاد برده به طوری که اگر بگوییم ازدواج‌های امروزی تلاش شگفت آوری در راستای سلب آرامش از زندگی است گزافه نگفته‌ایم.
مشکلات ازدواج جوانان، سال‌هاست در زمره دغدغه‌های مسوولان قرار دارد، موضوع مهمی که متاسفانه برنامه ریزان و نهادهای مربوط تاکنون نتوانسته‌اند برای رفع این چالش فراروی جامعه امروز تدابیری بیندیشند.
ازدواج و تشکیل خانواده از عوامل مختلفی تاثیر می‌پذیرد که از مهمترین دلایل آن می‌توان به شرایط اقتصادی، تغییر سبک زندگی و اقتضائات دنیای جدید اشاره کرد و در زمان حاضر بخش زیادی از جوانان کشور به دلیل مشکلات اقتصادی، ناتوانی در تامین هزینه‌های ازدواج و تامین مسکن نمی‌توانند به راحتی ازدواج کنند.
۶۵ درصد از ازدواج‌ها در پنج سال ابتدایی به طلاق منجر می‌شود
رییس انجمن آسیب شناسی اجتماعی ایران با بیان اینکه متاسفانه امروز با یکسری از چالش‌ها در زمینه ازدواج رو به رو هستیم، بیان کرد: یکی از مشکلات این است که برخی از ساختارهای اجتماعی ما دچار تحول شد و همراه با خیز احساسی که در حوزه اقتصاد برداشته شد ابعاد اجتماعی دیگر را به فراموشی سپردیم.
کوروش محمدی ادامه داد: این فراموشی بین ابعاد اجتماعی سبب شد تا میان سنت و مدرنیته با تعارض‌های جدی مواجه شویم، امروز متاسفانه در شرایطی هستیم که آمار طلاق افزایش یافته است وقتی این آمار از رقمی خارج و غیرطبیعی می‌شود جای نگرانی داشته و باید به عنوان آسیب به آن نگاه کرد.
وی اضافه کرد: آمار سازمان ثبت احوال حاکی از آن است که نسبت به سال گذشته عدد ازدواج حدود ۴۰ درصد نسبت به سال‌های گذشته افت کرده است که زنگ خطری برای ماست که اتفاقاتی را در چارچوب آسیب‌های اجتماعی و ناهنجاری‌ها متوجه جامعه کنیم.
رییس انجمن آسیب شناسی اجتماعی ایران تصریح کرد: اینکه بحث زنجیره ارزشها در جامعه جابه جا شد اگر به دوران چهار دهه قبل به شرایط سنتی جامعه نگاه کنیم در می‌یابیم که جامعه سنتی هم بسته‌ای داشتیم که ازدواج با مدل امروزی همخوانی نداشت اما ازدواج‌های موفقی در گذشته با ساختار سنتی شکل می‌گرفت.
وی ادامه داد: یک سری تحولاتی را در طول چهار دهه گذشته به ویژه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تجربه کردیم که این تحولات را باید همراه با ویژگی‌های جامعه کنونی رصد و پردازش کنیم.
محمدی خاطرنشان کرد: متاسفانه در زمان حاضر ازدواج حدود ۶۵ درصد از جوانان در پنج سال ابتدایی زندگی به طلاق می‌انجامد که به عنوان ازدواج ناموفق شناخته می‌شود.
وی با اشاره به دلیل ناموفق بودن ازدواج جوانان بیان کرد: به این دلیل که در شرایط اجتماعی و ارتباطی ناموثری به سر می‌بریم زیرا ما جامعه غیر ماهری هستیم یعنی خاتواده‌ها، مدارس و نهادهای اجتماعی برای اینکه یک نسل ماهر و دارای مهارت ارتباطی موثر و دارای مهارت برقراری شرایط مناسب برای عبور از چالش‌های زندگی نداشتیم که اراده ضعیفی بوده که در جامعه ما وجود دارد و به عنوان ضعف کارکردی در ساختارهای نهادهای اجتماعی ما وجود دارد.
رییس انجمن آسیب شناسی اجتماعی ایران گفت: جوانان با شرایط فاقد مهارت‌های زندگی وارد عرصه زندگی می‌شوند و بدون تعادل قانونی در ارتباطی و به صورت احساسی انتخاب خود را انجام می‌دهد و سپس هیچ برنامه‌ای برای انتخاب خود ندارد زیرا چالش‌ها را در چارچوب رفتار ماهرانه رصد نکرده است.
وی اضافه کرد: متاسفانه مشاوران جوانان ما که والدین و معلمان هستند نتوانستند در این زمینه موفق عمل کنند و به دلیل همین موضوع است که با ظهور چالش‌ها جوانان از یکدیگر فاصله می‌گیرند.
محمدی با بیان اینکه یکی از آسیب‌های آمار طلاق برای جامعه ایجاد فواصل اجتماعی زیاد بین نسل‌ها و زنجیره ارزش است، اظهار داشت: زمانی ازدواج به عنوان یکی از حلقه‌های زنجیره‌ای ارزشی اجتماع و جامعه مطرح بود به گونه‌ای که خانواده‌ها برای این حلقه ارزشی برنامه ریزی می‌کردند اما امروز جوانان با این باور غلط که حق انتخاب با ماست انتخاب خود را بر مبنای احساسی و نگاه تک معیاری (بدون نگاه به دیگر ابعاد اجتماعی) انتخاب خود را پیش می‌برند.
نداشتن مهارت ارتباطی میان زوجین منجر به طلاق می‌شود
وی افزود: در صورتی که ازدواج از اقتدار مهارتی برخوردار نباشد به طلاق و جدایی منجر می‌شود و اگر به طلاق رسمی منجر نشود با طلاق عاطفی در جامعه خود را نشان می‌دهد.
رییس انجمن آسیب شناسی اجتماعی ایران با بیان اینکه نداشتن مهارت ارتباطی باعث فاصله بین زوجین شد، گفت: امروز گفتمان جاری در فضای خانواده وجود ندارد یعنی تعامل، ارتباط و سلسله ارتباط‌های ارزشی میان عناصر خانواده وجود ندارد که به آسیب‌های جدی در خانواده و ایجاد شکاف منجر می‌شود.
مشکلات ازدواج فقط مسائل مالی نیست
وی بیان کرد: اکنون با پدیده‌ای به نام ارزش سن ازدواج رو به رو هستیم، سن ازدواج در گذشته حدود ۲۰ تا ۲۲ سال بود که امروز به ۲۶ تا ۲۸ سال برای خانم‌ها و برای آقایان به ۳۰ تا ۳۲ سال رسیده است.
محمدی گفت: باید بپذیریم سختی‌های ازدواج تنها مسائل مالی نیست بلکه به لحاظ نگرشی و فکری دچار فقر بیشتری هستیم، باید فرهنگسازی را صرف مهارت آموزی و توانمندسازی در حوزه جوانان کنیم.
وی با بیان اینکه جامعه در سبک زندگی دچار آسیب‌های جدی شد، خاطرنشان کرد: امروز تمامی عناصر در جامعه مانع ازدواج جوانان هستند، تفکری در جامعه به وجود آمده که از درون خانواده جوانان برای ازدواج مانع تراشی می‌شود.
رییس انجمن آسیب شناسی اجتماعی ایران از اداره کل ورزش و جوانان خواست در بحث جوانان حوزه کارشناسی را فعال کنند ما نیازمندیم در کنار خیران کارشناسان متخصص در امر خانواده و مسائل اجتماعی نسخه‌های متناسب با دردهای امروز جامعه بپیچند زیرا با بخشنامه‌های دولتی نمی‌توان امر ازدواج را آسان کرد.
وی افزود: باید توسعه عدالت اجتماعی در محور خانواده تحلیل شود تا به مواردی دست یابیم که امر ازدواج تبدیل به یک ارزش برای جامعه شود ما نیاز داریم که ازدواج را به زنجیره ارزش خانواده بازگردانیم.
محمدی اظهارکرد: در بحث مهارت آموزی باید اداره کل آموزش و پرورش، بهزیستی، دانشگاه، خیران، متخصصان و کمیته امداد ورود پیدا کنند زیرا حوزه ازدواج دچار آسیب‌های جدی شده است.
وی با بیان اینکه برنامه گفتمان محوری خانواده را در کلان شهر اصفهان آغاز شد، گفت: در زمان حاضر گفتمان محوری خانواده از رویکردهای اصلی ماست تا به آسیب‌ها و ناهنجاری‌های این حوزه خاتمه دهیم.
فرهنگ ازدواج دچار آسیب شد
رییس انجمن آسیب شناسی اجتماعی ایران اضافه کرد: اگر فرزندان را ماهر و توانمند و بر مبنای توانایی فکری و مهارتی پرورش دهیم و آموزش و پرورش به کمک خانواده‌ها بشتابد خانواده‌ای سالم در جامعه به وجود خواهد آمد، اگر خانواده سالم در جامعه وجود داشته باشد و این الگو به فرزندان منتقل شود فرزندان گرایش بیشتری به ازدواج پیدا کرده و ازدواج فرهنگسازی می‌شود.
وی با بیان اینکه در زمان حاضر فرهنگ ازدواج دچار آسیب شده است، اظهارداشت: برای اینکه این فرهنگ و حلقه ارزش را به جامعه بازگردانیم باید الگوهای سالم، تعامل و ارتباط سالم در نهاد خانواده ایجاد کنیم.
محمدی گفت: اکنون جوانان با بلوغ جنسی ناقص وارد زندگی اجتماعی می‌شوند که در ابتدا برای حل مشکلات باید به سمت مهارت‌های ارتباطی، فرزند پروری سالم و الگوهای سالم در حوزه تعلیم و تربیت حرکت کنیم.
به هم افزایی دستگاه‌های مختلف نیازمندیم
به گزارش ایرنا، مدیرکل ورزش و جوانان استان اصفهان با بیان اینکه نیاز امروز جامعه مشاوره قبل، حین و بعد از ازدواج است، بیان کرد: مشاوره‌ها می‌تواند آسیب‌ها و چالش‌های پیش روی ازدواج جوانان را مرتفع کند.
سید محمد طباطبایی افزود: تمامی دستگاه‌ها و ادارات باید هم افزایی و همراهی لازم را در زمینه ازدواج جوانان به کار ببندند، استان اصفهان در سال گذشته موفق شد یکی از استان‌های برتر را در امر جذب اعتبارات و بودجه تسهیلاتی زوجین را کسب کند امیدواریم در سال جاری با هماهنگی و تدابیر اندیشیده شده بستر لازم در جهت جذب تسهیلات لازم برای ازدواج جوانان در سطح استان را شاهد باشیم.
وی رسالت اداره کل ورزش و جوانان را در حوزه‌های مختلف ورزشی و جوانان دانست و اظهارکرد: در حوزه معاونت جوانان با توجه به اهداف و برنامه‌های ابلاغی وزارتخانه یکی از مباحث حوزه جوانان رصد کردن آسیب‌ها و ازدواج در سطح جامعه است.
مدیرکل ورزش و جوانان استان اصفهان گفت: یکی از مباحث اصلی ما این است که قبل از اینکه جوانان قصد ازدواج داشته باشند و با توجه به شرایط اجتماعی و اقتصادی حاکم بر جامعه بتوانیم فرهنگسازی ازدواج در جامعه را نهادینه کنیم.
وی ادامه داد: تسهیلات ازدواج از جمله مسکن و اشتغال برای جوانان حایز اهمیت است، اگر در حوزه اشتغال نگاه ویژه و راهبردی نداشته باشیم بستر و فضای لازم برای تفکر جوانان در راستای تشکیل خانواده آسیب می‌بیند.
طباطبایی با اشاره به اهداف و برنامه‌های این اداره کل گفت: یکی از این اهداف که در سطح استانی دنبال می‌شود بحث مجمع خیرین مسکن ساز جوانان است و امیدواریم با احداث فضای مناسب برای مسکن یکی از دغدغه‌های فکری جوانان قبل از ازدواج برطرف شود.
وی اضافه کرد: اقداماتی در بدنه اداره کل ورزش و جوانان بین سازمان‌های مردم نهاد و خیران در حال رخداد است، اصفهان از استان‌های پیشرو در امر تسهیل حوزه جوانان است.
به گفته مدیرکل ورزش و جوانان استان اصفهان، باید آسیب های ازدواج را کاهش داده و بستری برای ازدواج پایدار فراهم کنیم، اکنون شاید در جامعه امر ازدواج شکل بگیرد اما ازدواج پایداری که دوام و قوام داشته باشد، نیست.
زوجین پیش از ازدواج مهارت‌های هفتگانه روانشناسی را آموزش ببینند
مرادیان یکی از مدیران سازمان‌های مردم نهاد اصفهان در امر ازدواج بیان کرد: یکی از بزرگترین آسیب‌های جوانان در امر ازدواج، اشتغال و استقلال مالی است زیرا زوجین به ویژه دختران سطح انتظار بالایی از استقلال مالی فرد مورد نظر خود دارند.
وی تصریح کرد: زوجین باید در زمینه مهارت‌های خودآگاهی، همدلی، روابط بین فردی، ارتباط موثر، مقابله با فشارهای عصبی، مدیریت هیجان، حل مساله، تصمیم گیری، تفکر خلاق و نقادانه را پیش از ازدواج آموزش ببینند.
مدیر یکی از موسسه‌های مردم نهاد اصفهان ادامه داد: در زمان حاضر زوج‌ها به جای ساختن و حل مشکلات به دنبال فروپاشی و جدایی از یکدیگر هستند اگر ما بتوانیم با برگزاری کارگاه‌ها به صورت الزامی در نهادهای مختلف مهارت را بین زوجین آموزش دهیم بسیار مثمر ثمر واقع خواهد شد.
به گفته وی یکی از بزرگترین آسیب‌ها در امر ازدواج اشتغال و استقلال مالی است،
جوانان هدف مشخصی از ازدواج ندارند
مسوول مرکز مشاوره تخصصی ازدواج و تحکیم خانواده شوق فردا اظهار کرد: ما در ازدواج به دنبال یک همراه هستیم از این رو باید همراه متناسبی برای خود انتخاب کنیم، جوان امروز هدف مشخص خود را پیدا نکرده است.
غلامعباس کوچکی با بیان اینکه باید در راستای هدف گذاری جوانان در امر ازدواج برنامههایی در نظر گرفته شود، ادامه داد: اگر آمار طلاق افزایش یافته به مشکلات خانواده‌ها بازمی‌گردد.
وی بیان کرد: امروز شاهد نا امیدی و سم پاشی از امر ازدواج توسط متاهل‌ها در حضور مجردها را شاهد هستیم از این رو باید خانواده ها در امر ازدواج امید و نقاط مثبت را در حضور جوانان مطرح کنند.
بر اساس آمارهای منتشر شده رسمی، در سال ۹۵ وضعیت طلاق استان اصفهان در بین استان‌های کشور رتبه ۱۸ را احراز کرده است. بدان معنا که نرخ میانگین ۱۱ هزار زوجی که طلاق گرفته اند، حدود ۲ در هزار نفر بوده و نرخ طلاق در استان اصفهان عدد ۲ در هزار نفر است.
به تعبیری در مقابل هر ۳۷ ازدواج ثبت شده قریب به ۱۰ مورد طلاق به ثبت رسیده است و این شاخص تا حدودی نگران کننده است و حاکی از کاهش آمار ازدواج ها نسبت به طلاق‌ها در استان است.
آمارها حاکی از آن است که ۳.۹ درصد افرادی که درسال ۹۵ در اصفهان طلاق گرفته‌اند، سابقه ازدواجی آنها زیر یکسال بوده است. یعنی فاصله ثبت ازدواج تا ثبت طلاق این زوج‌ها ۱۲ ماه طول کشیده است و این اتفاق نشان می‌دهد که این زوج‌ها در دوران عقد هستند که طلاق می‌گیرند و هنوز ازدواجی صورت نگرفته است.
به گفته مسوولان، نرخ ازدواج به ازای هر هزار نفر در اصفهان ۵.۹ است. این نرخ در مقایسه با میانگین کشوری برابر است و اصفهان رتبه ۱۷ ازدواج جوانان را در بین سایر استان‌های کشور دارد.
بیشترین فراوانی سن ازدواج در اصفهان در دخترها در گروه سنی ۲۴-۲۹ سال و در بین پسرها بین ۲۹-۳۴ سال است.جمعیت استان اصفهان افزون بر پنج میلیون نفر است.