عضو انجمن علمی روانشناسی بالینی ایران با اشاره به «موانع ازدواج از دید دختران و پسران» بیان کرد: مطالعات ملی نشان می‌دهد «نداشتن ثبات شغلی»، پس از «بیکاری» از مشکلات و موانع اصلی ازدواج پسران از منظر جوانان است. «آزاد نبودن در انتخاب همسر دلخواه» پس از «پیدا نکردن فردی که به عنوان همسر دارای خصوصیات دلخواه باشد» نیز مهمترین مانع ازدواج دختران جوان به شمار می‌رود.
نگار اکبری‌زرگر در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه ازدواج به عنوان یکی از رویدادهای مهم مرحله انتقال به بزرگسالی مقوله‌ای بسیار پیچیده است، از کاهش تمایل به ازدواج در جوانان ابراز نگرانی کرد و گفت: آمارها حاکی از آن است که تمایل به ازدواج میان جوانان کشور روز به روز کمتر شده است؛ زیرا روش‌های سنتی در حوزه ازدواج دیگر پاسخگوی نیازهای این قشر از جامعه نیست و باید با اتخاذ روش‌های نو برای فرهنگ‌سازی ازدواج موفق گام برداشت.
وی با تاکید بر اینکه باید برای تشکیل زندگی مشترک و ازدواج بدون تشریفات فرهنگ‌سازی شود، ادامه داد: با توجه به اینکه غالب جمعیت کشورمان را جوانان تشکیل می‌دهند، بر همین اساس باید برای زندگی جوانان سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی موثرتری شود. گسترش مراکز مشاوره، تحکیم، تشکیل و تقویت خانواده، راه‌اندازی کمپین مشاوره ازدواج در زمینه بهره‌گیری از ظرفیت متخصصین این امر، راهکاری موثر در زمینه ترویج فرهنگ ازدواج به شمار می‌رود که باید با حمایت از جوانان زمینه ازدواج آنها فراهم شود.
این متخصص روانشناسی سلامت معتقد است که حمایت در راستای اشتغال جوانان و تضمین معیشت آنان، تسریع و افزایش در مقدار و پرداخت وام و تسهیلات ازدواج می‌تواند موجب رشد و توسعه ازدواج این قشر در جامعه شود. در حوزه تسهیل ازدواج جوانان باید مشکلات و مسائل ریشه‌ای حل شود تا به طور کامل اهداف مورد نظر محقق شوند. صدا و سیما نیز در فرهنگ‌سازی ازدواج آسان می‌تواند با کمک گرفتن از متخصصان این حوزه نقش موثری داشته باشد و موجب ترویج این فرهنگ در جامعه شود.
از نظر جوانان چه مسائلی مانع از ازدواج آنها می‌شود؟
اکبری‌زرگر در ادامه به «موانع ازدواج دختران و پسران» از دید جوانان اشاره کرد و گفت: مطالعات ملی نشان می‌دهد «نداشتن ثبات شغلی»، پس از «بیکاری» از مشکلات و موانع اصلی ازدواج پسران از منظر جوانان است. «آزاد نبودن در انتخاب همسر دلخواه» پس از «پیدا نکردن فردی که به عنوان همسر دارای خصوصیات دلخواه باشد» نیز مهمترین مانع ازدواج دختران جوان به شمار می‌رود. به طور کلی نیز جوانان «نبود حس مسئولیت‌پذیری در فرد» را مانع ازدواج برای دختران و «نداشتن توان مالی کافی» برای پسران می‌دانند و پس از آن پسران «پیدا نکردن فردی که به عنوان همسر دارای خصوصیات دلخواه باشد» را دارای اهمیت دانسته‌اند.
این عضو انجمن علمی روانشناسی بالینی ایران ادامه داد: پس از این عامل در حالی که «عدم امکان تهیه مسکن مناسب» به عنوان یکی از مشکلات پسران برای ازدواج است، «بی‌برنامگی در زندگی» برای دختران از مشکلات اصلی ازدواج مطرح می‌شود. همچنین «وجود ملاک‌های سختگیرانه خانواده در ازدواج» برای دختران، بیش از پسران تبدیل به معضل شده است.
بنابر اظهارات وی، به طور کلی از منظر پسران جوان کشور، «شرط و شروط خانواده دختر» و از منظر دختران «سختگیر بودن در انتخاب همسر» در رتبه بالایی از موانع ازدواج قرار دارد، چرا که چشم و همچشمی‌ها و ظواهر فریبنده فضای مجازی در برگزاری مراسم‌های باشکوه و مجلل تاثیر خود را بر روی خانواده‌ها میگذارد و معمولا با تاثیرگرفتن از این فضاهای مجازی در خواسته‌های غیرمعقول همانند برگزاری مراسم مجلل، تهیه جهیزیه با شکوه، از طرف خانواده‌های پسران و دختران باعث شکل‌گیری کدورت‌های بعد از ازدواج و در آغاز زندگی جوانان خواهد شد که نتایج آن مشاجره، سردی در روابط زناشویی و بالتبع پیشروی به سمت و سوی جدایی و طلاق زوجین خواهد بود. با توصیف این شرایط و موانع، تعویق در ازدواج نقش موثری در عدم امنیت روانی و سلامت جامعه خواهد داشت.
اکبری‌زرگر با اشاره به اینکه در ازدواج دو دسته مبحث کلی مورد توجه قرار دارد، تصریح کرد: یک دسته شرایط قبل از ازدواج یا مرحله تصمیم‌گیری برای ازدواج و دسته دوم مراحل حین ازدواج و بعد از ازدواج است؛ در شرایط قبل، حین و بعد از ازدواج تلاش می‌شود به سؤالاتی مانند اینکه افراد چگونه می‌توانند زوج مناسبی برای خود انتخاب کنند؟ آیا شرایط مادی مهمتر است یا شرایط خانوادگی و فرهنگی؟ عوامل شخصیتی تا چه اندازه می‌تواند ازدواج موفقی را پیش‌بینی کند؟ آیا تناسب و همانندی در صفات شخصیتی مهمتر است یا مکمل بودن این ویژگیها؟ چگونه میتوان فهمید دو نفر از لحاظ شخصیتی چقدر با یکدیگر تناسب دارند و... جوانان میبایست در ابتدای راه ازدواج، این سوال را در ذهن خود مطرح کنند که آیا این فرد همان شخصی است که بتوان سال‌ها با او زندگی کرد یا خیر؟.
این روانشناس عضو انجمن اهل قلم، با بیان اینکه مهارت‌های 10گانه زندگی در پیشبرد زندگی هدفمند و موفق نقش اساسی ایفا می‌کند، افزود: در مراحل حین و بعد از ازدواج، پیش شرط‌های ازدواج پررنگتر شده و مهارت‌های لازم برای ازدواجی موفق بررسی و به هر دونفر (دختر و پسر) آموزش داده می‌شود.
وی در پاسخ به این سوال که مشاوره‌های پیش از ازدواج چقدر در زندگی تاثیر دارد؟، توضیح داد: برخی می‌گویند «ازدواج ریسک است، هر چقدر هم قبل از ازدواج، همه جوانب را بسنجید باز هم معلوم نیست نتیجه آن ازدواج موفقی باشد»، اما روانشناسان این نظریه را تایید نمی‌کنند زیرا ازدواج موفق به انتخاب صحیح و با تدبیر برمی‌گردد. ازدواج موفق اتفاقی نیست، باید برای خوشبختی برنامه‌ریزی کرد و در مسیر این برنامه حرکت کرد.
این عضو انجمن علمی روانشناسی بالینی ایران با اشاره به اینکه برای رسیدن به شناخت همه جانبه، مشاوره تخصصی پیش از ازدواج لازمه هر ازدواج موفقی است افزود: باید برای به دست آوردن عشق، تعهد و شادی بیشتر تلاش کرد. مهمترین نکته برای داشتن ازدواج موفق این است که شناخت مقدم بر عشق باشد. به عبارت دیگر، انتخاب درست بر مبنای شناخت شکل می‌گیرد و بعد از شناخت طرف مقابل، عشق به وجود می‌آید.
اکبری‌زرگر بر این باور است که این روزها دختران و پسران جوان در ابتدا عشق را تجربه می‌کنند و بر پایه آن می‌خواهند به شناخت برسند، این در حالی است که این عشق ظاهری چشم آنها را روی حقایق و عیب‌های طرف مقابل می‌بندد و در مدت کوتاهی پس از آغاز زندگی مشترکشان به این نتیجه می‌رسند که عشق برای خوشبخت شدن کافی نیست و ادامه زندگی برایشان غیرممکن است. البته اینطور نیست که مشکلات پیش آمده قبل از ازدواج و در دوران دوستی و نامزدی وجود نداشته بلکه دوست داشتن‌های بدون شناخت و دلبستگی‌های احساسی مانع از این می‌شود که طرفین واقع‌بین باشند و عیب‌های طرف مقابل خود را ببینند و اگر هم دیده‌اند از آن چشم پوشی کرده‌اند به امید این که بعد ازدواج بسیاری از مشکلات حل خواهد شد.
وی ادامه داد: با وجود این گفته‌ها اما در حال حاضر در برهه‌ای از زمان قرار داریم که بحرانی همچون کرونا نیز بر موانع ازدواج جوانان سایه انداخته و بسیار می‌شنویم که به علت کرونا، ازدواج جوانان دچار مشکلات زیادی شده است. مطمئنا اگر مشکلی در روند ازدواج وجود دارد، به دلایل عدیده‌ای مانند آینده بی‌ثبات شغلی، بیکاری و وضعیت مالی و ... است.
این عضو انجمن روانشناسی سلامت ایران، با اشاره به اینکه به طور قطع کرونا به تنهایی نمی‌تواند مشکلی در امر ازدواج ایجاد کرده باشد، چراکه مشکل اصلی مسائل مهم دیگریست که از گذشته وجود داشته است، گفت: شیوع ویروس کرونا را میتوان از یک سو تهدید و از سوی دیگر فرصت به شمار آورد، چراکه هزینه‌های سنگین مراسم عقد و عروسی در این دوران جای خود را با برگزاری مراسم ساده و بدون تجملات تغییر داده و این جای بسی خوشحالیست، اما گروهی از مردم این اتفاق را مزیت دوران کرونایی نمی‌دانند و این شرایط را از عواقب تورم و گرانی‌ها می‌خوانند، زیرا معتقدند در این شرایط حتی برای یک ازدواج ساده هم پول زیادی باید هزینه کرد تا بتوان از پس خرج و مخارج لوازم اولیه و بسیار ضروری زندگی ساده برآمد.
رئیس انجمن صنفی اساتید و دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی استان تهران افزود: ازدواج شراکت همه‌جانبه است. در این بین میتوان به قشر انبوه مجردان دهه شصتی اشاره کرد که عده زیادی از آنان با اینکه در امر تدریس و استاد دانشگاه مشغول به خدمت هستند، اما هنوز نه استخدام رسمی و نه عضوهیات علمی بوده و نه حتی از امتیازات مشاغل دیگر برخوردارند، آنها جزء محروم‌ترین قشر تحصیل‌کردگان جامعه هستند. این قشر با نام استادان مدعو بدون حمایت نهادها و سازمان‌های مربوطه سالیان سال به امید روزی که بتوانند در جامعه شغلی ثابت و آینده‌ای روشن داشته باشند تنها استاد دانشگاه حق التدریس(مدعو) را یدک کشیده که نه می‌توانند امیدی به یک ازدواج ساده داشته باشند و نه با حقوق ناچیز این شغل کم درآمد دورنمای روشنی از تامین مخارج یک زندگی ایده آل دارند. در نتیجه این افراد با تاخیر سنی در ازدواج، آینده‌ای نامعلوم و در خطر تجرد قطعی مواجهه‌اند که قطعا این موضوع بر بهداشت روانی این قشر تاثیرات جبران ناپذیری خواهد گذاشت و نتایج منفی آن گریبانگیر جامعه خواهد بود.