خنکای نسیم صبحگاهی، خش خش برگ ها و تنوع رنگ های پاییزی شاید برای عده ای خوشایند و نشاط آور است اما عده ای دیگر با تغییر رنگ درختان، گوشه ای دنج و خلوت را به حضور در جمع ترجیح می دهند و در مواجه با گلایه های اطرافیان که قبلاً شاد و پرنشاط بودی الان چرا نیستی، سکوت می کنند و دست ها را به هم می فشرند و به نقطه ای خیره می شوند. درواقع هر آنچه در درون دارند با خود یدک می کشند و حرفی نمی زنند؛ حال و روزی که هر روز دایره آن تنگ تر می شود و در پاسخ به اعتراض دیگران، پرخاشگری بروز می کند.
در حالی که به باور کارشناسان روح و روان، سهل ترین راهکار برای فرار از اختلال تاثیرپذیری فصلی، حرف زدن است.
موضوعی که اصغر کیهان نیا مشاور و نویسنده کتاب‌های خانواده در گفت و گو با خبرنگار اجتماعی ایرنا به آن اشاره کرد و گفت: وقتی فرد حرف می زند دو اتفاق تخلیه هیجانی و تخلیه اطلاعاتی در او رخ می دهد. از قدیم هم همواره ضرب المثل «سخن گفتن احتیاج است گوش کردن هنر است» در میان عامه مردم شنیده می شد.
وی ادامه داد: قانون حرف زدن هم ساده نیست ما دو سال طول می کشد حرف زدن یادبگیریم و ۳۰ سال زمان باید طی شود تا چگونه حرف زدن را بیاموزیم. بر همین اساس اگر بتوانیم چگونه حرف زدن را یاد بگیریم قادر خواهیم بود هر بحران و اتفاق و حادثه ناگواری را با درایت و تدبیر مدیریت کنیم.
صحیح و بجا سخن گفتن، عامل کاهش آسیب ها است
کیهان نیا به نقش درست حرف زدن در کاهش نزاع ها و اختلافات اشاره کرد و گفت: گاهی با یک کلمه ببخشید و معذرت خواهی می توان یک بحران بزرگ را حل و فصل و یک بگو مگوی مخرب را تبدیل به گفت و گوی سازنده کرد.
وی ادامه داد: صحبت کردن اگر به جدل و کشمکش منجر شود نشان از بی اطلاعی از آداب سخن گفتن دارد چرا که به جای اینکه با سخن گفتن به آرامش برسیم اعصاب خود را بیشتر خرد می کنیم. بدیهی است اگر مکان و جایی داشته باشیم برای حرف زدن، این حرف زدن نوعی تخلیه روانی است و منجر به این شود که افسردگی کمتری را شاهد باشیم چرا که کسانی که افسردگی دارند کمتر صحبت می کنند و در خود می ریزند و این امر سکوت و منزوی بودن و از قانون اشتباه «دلا خو کن به تنهایی که از تن ها بلا خیزد» پیروی کردن اشتباه است.
کیهان نیا یادآور شد: صحبت کردن خوب است اما آداب و قانونی همانند رعایت حرمت ها، ادب در سخن گفتن، انتخاب کلمات و شیوه بیان لحن در دیالوگ دارد چرا که با توهین، تحقیر و تخریب سخن به جایی نمی رسد.
هر گوشی شنوا نیست
این مشاور و روانشناس با اشاره به اینکه اگر فضای سخن گفتن بخصوص برای جوانان فراهم نشود منجر به درون ریز شدن رنج و سختی ها و خشم ها می شود، هشدار داد: این خشم فروخفته همانند فنر جمع می شود و به محض یافتن فرصت، انفجار و ویران گری به همراه دارد.
وی توصیه کرد: نیاز است سازمان های روانشناسی رایگان فعال شوند تا افسردگی دامن گیر جامعه نشود.
پروانه محمدخانی روانشناس بالینی هم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بر این موضوع تاکید کرد و گفت: اساس درمان روانشناسی حرف زدن است و هر چقدر افراد بازدارندگی هیجانی بیشتری داشته باشند و آن را پنهان کنند مشکلات بیشتری به همراه دارد.
وی با یادآوری این موضوع که محیط، فصل، مشکلات جسمانی، بازدارنده های عصبی، ژنتیک و موروثی بودن از دلایل افسردگی است، خاطرنشان کرد: در این حالات، فرد در مثلث خود بی ارزشی، احساس ناامیدی نسبت به آینده و درماندگی نسبت به حال گرفتار می شود. در نتیجه در روابط اجتماعی و تعامل با افراد دچار مشکل شده و این باور در او مستحکم تر می شود که دوست داشتنی نیست و کسی از او خوشش نمی آید.
محمدخانی خاطرنشان کرد: پس حرف زدن و رفتن به سمت ویژگی های مثبت شناخت درون را راحت تر می کند و راه های متفاوت تری را پیش روی فرد قرار می دهد. البته حرف زدن با کسی که فنون را بداند و برای این کار تربیت شده باشد در غیر اینصورت هر گوشی شنوا نیست.