در گزارش قبلی در مورد مشکلات مادری کردن در دنیای امروز سخن گفتیم. در بخش دوم این مصاحبه که با دکتر مرضیه شعربافچی انجام شده است به راهکارهایی برای اینکه چطور بهتر مادری کنیم، می¬پردازیم.
خبرگزاری مهر؛ گروه مجله – محدث تک فلاح: قدم‌هایی که در این بخش از گزارش از آن یاد می‌شود به صورت تجربی طی دوران پژوهش خانم دکتر مرضیه شعربافچی دسته بندی شده و به صورت مختصر خدمت شما ارائه می‌شود. برای اجرایی کردن این راهکارها نوک پیکان به سمت خود شخص مادر است. پس باید بدانیم که بعضی از تفکراتی که ما درست می‌پنداریم‌شان لزوماً نتیجه درستی در تربیت فرزندان‌مان ندارند و ناشی از سنت‌های قدیم و یا تفکرات خرافی قبل از ما بوده است که برای تشخیص غلط و درست آن بهتر است به صاحب‌نظران این موضوع مراجعه شود.
اطلاعات کسب کنیم
در گام اول مادرِخوب بودن باید اطلاعات لازم برای این کار را کسب کنیم. بسیاری از ما تصور می‌کنیم که مادرشدن با اطلاعاتی که از اطرافیان و مادربزرگ‌ها و عمه و خاله و.. به دست آوردیم کفایت می‌کند. با خود می‌گوئیم مگر آن‌ها چطور بچه‌هایشان را بزرگ کردند؟ من هم همان کارها را می‌کنم. اما واقعیت امر چیز دیگری است. دنیای مادری در عصر حاضر نیاز به اطلاعات پزشکی، روحی، تغذیه‌ای و.. به روزشده دارد. باید اطلاعات فرد در حد قابل قبولی به روز باشد تا بتواند در مادری کردن از آفت‌های تربیتی دور باشد و در گیر و دار چالش‌های غیرمنتظره خود را نبازد. حتی مهم است که این اطلاعات را از کجا به دست آورده است و ذهن خودش را دست هر نویسنده و هر کتاب و هر ناشر و هر استادی ندهد.
اشتراک تجارب
اتفاق خوشایندی که به زعم آن دسته از افرادی که انجامش داده‌اند بسیار کاربردی است، استفاده از تجربیات افراد مشابه است. افرادی که فرزند هم‌سن فرزند شما دارند. افرادی که خودشان هم‌سن شما هستند. افرادی که تعداد فرزندشان مشابه تعداد فرزند شما است. مادرهایی که شرایط یکسان دارند در انتقال تجاربِ رویدادهای مشابه به همدیگر کمک بسیار خوبی می‌توانند بکنند. مثلاً اگر در جمع مادرانی که همه‌شان فرزند هم‌سن فرزند شما دارند باشید و حرف از یک کار مشترک بین‌شان باشد در برخورد بعدی با کودک‌تان با علم به عادی بودن این اتفاق در این سن با فرزند خود برخورد می‌کنید که این دانش برای رابطه شما و کودک‌تان بسیار مفید است.
عنوان درک متقابل در این جایگاه‌ها معنا پیدا می‌کند. بعد از دریافت این دانش با آرامش به فکر بهبود این مسئله در فرزند خود هستید و با خود نمی‌گویید: «چرا فرزند من این کار را می‌کند؟» بلکه می‌گوئید: «اقتضای سنش است و دنبال راهکارهای عملی و خوب باید باشم» در اصل در این مرحله حس افسردگی و نگرانی سراغ‌تان نمی‌آید و شما با حس مثبت به تربیت فرزندتان ادامه می‌دهید.
مادر از دید مادر
شما به عنوان یک مادر امروزی دید خود را در چه محدوده‌ای شکل داده اید؟ اطرافیان شما چه ملاک‌هایی را برای مادری، خوب و چه ملاک‌هایی را بد می‌دانند؟ خانواده خودتان و یا خانواده همسر با همه نسبت‌های فامیلی جمع قابل توجهی از انسان‌ها هستند که اگر بخواهید برای تربیت فرزند خود و حتی نوع مادری کردن خود نظر و تجربه تمام افراد را داشته باشید ممکن نیست. پس بهتر آن است که قبل از مادر شدن و یا حتی قبل از ازدواج در مورد نوع مادری کردن خود خوب بیاندیشد و در صورت لزوم شبهات در ذهن خود را با افراد صاحب‌نظر و کارشناس در میان بگذارد تا به یک نتیجه (تاحدی) مشخص برسد. برای نوع مادری خود اگر نیاز است دوره‌هایی را ببیند و یا پیش نیازهایی را که لازم است را در نظر بگیرد تا با آمادگی نسبی وارد دنیای شیرین و پردغدغه مادری شود.
پس بدانید مادری در نگاه مادر (شما) چیست!
برنامه ریزی مادرانه
اغلب مادرهای خودسرزنشگر از افرادی هستند که برای برنامه‌های مورد علاقه خودشان طی روز بخشی را در نظر نمی‌گیرند. اول این که مادر برای زندگی خود باید نظم داشته باشد. مثلاً این که هر شب بداند برای فردای خود چه برنامه‌هایی را باید داشته باشد و انجام دهد. البته که در این مورد نکته قابل توجه آن است که قبل از هر برنامه‌ریزی‌ای باید توان جسمی و روحی خود را منصفانه بسنجد و برای تثبیت برنامه دو نکته را دقت کند: اول این که برنامه باید شناور باشد و با خواب و بیداری و جا به جایی اتفاقات روزانه بچه دچار اختلال نشود. دوم آن که در برنامه روزانه‌اش کارهای مورد علاقه خود را حتماً بگنجاند. ورزش، کلاس‌های جذاب و حتی مطالعه و مهمانی و دیدار با دوستان به صورت تنها، باید در برنامه مادر باشد تا حال مادریِ خوبی داشته باشد. یک ربع پیاده‌روی صبحگاهی، انجام درازنشست در خانه، در هر ساعتی از روز ممکن است. در یک دفترچه این برنامه‌ها را بنویسد و برای اجرای آن طی روز جدی باشد و به خود ایمان داشته باشد. چون عمل نکردن به برنامه‌ریزی خود یک آسیب است.
نیاز خودت را فراموش نکن!
با ورود به دنیای مادری خیلی از افراد از خود می‌گذرند برای شادی و رشد و تربیت فرزندشان. این کار در عمل و در طولانی‌مدت آسیبی جبران‌ناپذیر دارد و در راه تربیت فرزند نوعی انحراف است. در دوران مادری حتی اگر همسر مهربان و همراهی داشته باشید نباید نقش اصلی و اول خود را فراموش کنید. شما اول در این زندگی با جایگاه همسری وارد شدید و سپس مادر شدید. سعی کنید که با مادری کردن برای فرزندتان، باقی افراد منزل را خسته نکنید. با تقسیم کار و تعامل با افراد خانه، به نقش همسری در جایگاه خود و نقش مادری در جایگاه خود دقت و رسیدگی کنید. با این کار شرایط را نه تنها برای خود بلکه برای تمام افراد خانه بهینه کرده‌اید. نگذارید بچه‌داری جایگزین همسرداری شود. کارهایی از قبیل رفتن به آرایشگاه، خرید برای خودتان و حال خوب‌تان و مراقبت از تغذیه و سلامت خود را کنار نگذارید و به آن‌ها اهمیت ویژه دهید.
کمک خوب است!
در دوران مادری، مخصوصاً ابتدای مادر شدن سعی کنید برای انجام کارها به بقیه افراد اطراف‌تان اعتماد کنید. به مادر و مادرشوهر اعتماد کنید. مطمئن باشید که بچه‌داری آن‌ها اگر بهتر از شما نباشد بدتر هم نیست. البته در برخی اوقات کمک گرفتن از همسایه، دوست و یا اقوام و بالاخص خود همسر نیز می‌تواند اتفاق خوبی باشد. اما در این کار حواس‌تان به افراط و تفریط هم باشد. نه آن‌گونه که هر روز فرزندتان را بسپارید و به گردش و تفریح بروید و نه این که کلاً بی‌خیال خودتان شوید و به خاطر عدم اعتماد و یا خجالت و یا دریافت برچسب‌های بی مسئولیتی و… فرزندتان را به کسی نسپارید و قید حال خوب خودتان را بزنید. با خودِ افراد هماهنگ شوید و برنامه ریزی کنید تا نیاز طبیعی‌تان را پاسخ دهید.
امان از کرونا
کرونا و خانه ماندنِ افراد آسیب‌های قابل تأملی برای خانواده‌ها داشته است. بالاخص آن‌دسته از خانواده‌هایی که حتی از بیرون رفتن از منزل هم ابا داشتند و برای پیاده‌روی و یا پارک هم از خانه بیرون نمی‌آمدند. این کار باعث می‌شد که هم‌زمان با خانه ماندن تمام اعضای خانه، کار مادر هم تمام وقت باشد و در حالی که فرزندان به درس خود می‌رسیدند و آقای خانه هم به کارهای خود می‌رسید، خانم خانه به صورت تمام وقت در حال خدمت‌رسانی به اعضای خانواده بود. این اتفاق مثالی از نداشتن تقسیم وظایف است. اگر یک مادر از صبح تا شب در حال سرویس‌دهی به اعضای خانه باشد برای خود هیچ زمان فراغتی ندارد و احساس خستگی و عدم رضایت در او شکل می‌گیرد. این شرایط برای مادری که فرزند کوچک‌تر دارد بسیار محسوس‌تر از باقی افراد است. پس پیشنهاد می‌شود که با اعضای خانه نشستی داشته باشیم و کارهای خانه را تقسیم کنیم تا بار سنگین روی دوش یک نفر نباشد.