زنان نیمی از جمعیت جامعه هستند که ماهیت عاطفی، جایگاه اجتماعی و تکالیفشان در نهاد خانواده به گونه‌ای است که اگر در دام اعتیاد بیفتند آسیب‌های پیچیده ای برای خود و سایرین ایجاد می‌کنند بنابراین پیشگیری و درمان اعتیاد برای این قشر به مراتب حساستر و مهمتر است.
بر اساس مستندات آماری، اعتیاد به مواد مخدر بین مردان بیش از زنان است، اما پیامدهای اجتماعی اعتیاد در قشر زنان برجسته‌تر از مردان است و اعتیاد زنانه با خود دامنه‌ای از مخاطرات بهداشتی، تربیتی، فرهنگی و عاطفی را دارد که هزینه‌بر و چالش‌برانگیز است.
به گواه اخبار رسمی سن اعتیاد در دختران جوان پایین آمده و ذائقه مصرف مخدرها از سنتی به سمت مواد شیمیایی خطرناک تغییر سویه داده که این زنگ خطر محسوب می‌شود و باید با راهبردهای فرهنگی سطح آگاهی و مهارت نه به اعتیاد در بین زنان تقویت شود.
حدود ۱۰ درصد از جمعیت معتادان استان مرکزی را زنان تشکیل می‌دهند و این موضوع با توجه به ابعاد خطر گسترده اعتیاد زنان باید در کانون توجه مسئولان و برنامه‌ریزان اجتماعی و فرهنگی بوده و تا دیر نشده با راهبردهای حمایتی، پیشگیرانه و مقابله‌ای از افزایش شمار زنان معتاد جلوگیری کرد.
تنها مرکز ترک اعتیاد زنان استان مرکزی قادر به ادامه حیات نیست
مسئول کمپ ترک اعتیاد نوید سلامت بانوان استان مرکزی گفت: اعتیاد در زنان به‌ویژه در گروه‌های سنی زیر ۱۸ سال به شدت افزایش یافته و مصرف مواد مخدر در این قشر به مواد پرخطر صنعتی از جمله گل، شیشه، کرمیکال، نخ، قارچ سمی، ال اس دی و ماری جوانا رسیده که تداوم این رویه معضلات جدی در پی دارد.
«معصومه امیرآبادی» افزود: بیشتر مصرف مواد مخدر در زنان و دختران جوان از نوع محرک‌های روانی است که آثار سوء روانی و جسمی دارد.
وی بیان کرد: هر روز اخبار افزایش شمار بیشتری از زنان و دختران جوان به اعتیاد به گوش می‌رسد که برای مقابله با این معضل باید چندین کمپ ترک جدید ایجاد شود اما مسئله اینجاست که تنها مرکز ترک اعتیاد زنان استان مرکزی نیز حمایتی نمی‌شود و این مرکز در آستانه ورشکستگی قرار گرفته است.
مسئول کمپ ترک اعتیاد نوید سلامت بانوان استان مرکزی ادامه داد: ظرفیت این مرکز ۳۰ نفر در روز است اما قبل از شیوع کرونا تا ۷۰ زن معتاد در روز را نیز نگهداری می‌کرد ولی با رعایت پروتکل‌های بهداشتی فقط ۱۵ معتاد در روز باید پذیرش شود و این مساله از نظر مالی به صرفه نیست ضمن آنکه با این ظرفیت نمی‌توان پاسخگوی شمار معتادان برای درمان بود.
امیرآبادی اظهار داشت: بیشتر مراجعان این مرکز در شرایط فعلی افراد خود معرف هستند که قبل از پذیرش تست کرونا را انجام می‌دهند و برای افراد دستگیر شده نیز قرنطینه رعایت می‌شود.
وی گفت: شمار زنان معتاد در شهر اراک روند افزایشی دارد که این افراد به راحتی و در معرض عموم اقدام به مصرف مواد می‌کنند.
مسئول کمپ ترک اعتیاد نوید سلامت بانوان استان مرکزی افزود: پیگیری مسایل پس از ترک اعتیاد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است اما، از زنان پاک شده از اعتیاد نیاز به حمایت دارند و همین امر عاملی برای بازگشت مجدد این قشر به مصرف مواد مخدر است.
امیرآبادی عنوان کرد: این مرکز از حمایت بهزیستی کمتر بهره می‌گیرد و نیاز است سیطره حمایت از زنان معتاد استان در مرکز ترک اعتیاد بیشتر شود.
وی تصریح کرد: بهزیستی بر اساس اعلام نرخ سال گذشته، به ازای هر نفر نگهداری روزانه در این مرکزی ۲۷۰ هزار ریال تعیین کرده است که این مبلغ را نیز پرداخت نمی‌کند و هنوز مبالغ مانده از زمستان پارسال هم پرداخت نشده است.
مسئول کمپ ترک اعتیاد نوید سلامت بانوان استان مرکزی ادامه داد: با توجه به افزایش نرخ تورم و گرانی‌های سرسام‌آور، پرداخت کمک هزینه ۲۷۰ هزار ریالی روزانه برای تهیه سه وعده غذایی، میان وعده، پرداخت پول آب، برق، گاز، پزشک، و روانشناس دشوار و کمرشکن است.
امیرآبادی اظهار داشت: هزینه آب چهار ماه گذشته این مرکز ۷۰ میلیون ریال محاسبه شده و به واقع توان پرداخت آن وجود ندارد و نیاز است حداقل در قالب کوچکترین حمایت از زنان معتاد، هزینه‌های آب، برق و گاز این مرکز به صورت آموزشی یا رایگان شود.
وی تاکید کرد: کرایه مکان اسقرار کمپ ترک اعتیاد زنان افزایش یافته و پزشک با قیمت‌های فعلی در مرکز حضور پیدا نمی‌کند و با این شرایط تنها مرکز ترک اعتیاد زنان استان مرکزی نیز توان ادامه حیات ندارد.
مسئول کمپ ترک اعتیاد نوید سلامت بانوان استان مرکزی اضافه کرد: مشکلات در حوزه اعتیاد زنان گسترده‌تر از آن چیزی است که تصور می‌شود و در حوزه اعتیاد زنان شعارهای خوب و بدون عمل زیادی وجود دارد.
ترک اعتیاد در زنان دیرتر از مردان رخ می‌دهد
مسئول کیلینیک تخصصی مشاروه شاداب اراک گفت: ترک اعتیاد در زنان دیرتر از مردان رخ می‌دهد و از لحاظ روانی نیز در زنان تاثیرات بیشتری نسبت به مردان دارد.
«شهرزاد حسنی» افزود: زنان معتاد در جامعه زودتر از مردان معتاد از خانواده طرد می‌شوند و پذیرش جامعه از این قشر نیز کمتر از مردان معتاد است.
وی بیان کرد: برخی اعتیاد را به واسطه فقر و مشکلات مالی عنوان می‌کنند اما بیشتر مراجعه کنندگان و زنان معتاد از افراد با وضعیت مالی خوب هستند.
این روانشناس ادامه داد: مصرف ماده مخدر گل به شدت در زنان و به ویژه دختران جوان افزایش یافته و تهیه این مواد راحتر از خرید یک بسته آدامس است و شرایط مصرف سختی نیز ندارد که این موضوع نگران کننده است.
حسنی اظهار داشت: اعتیاد در زنان چه در طبقه بالا و چه در طبقه پایین آسیب‌های جدی در زمینه‌های مختلف پدید می‌آورد که به دنبال آن به پیامدهای مختلفی در جامعه دامن زده می‌شود.
مصرف هیچ مخدر و محرکی خالی از خطر نیست
روانشناس مراکز ترک اعتیاد استان مرکزی گفت: مصرف هیچ مخدر و محرکی حتی برای یک بار، خالی از خطر نیست و ممکن است آثار آن در برخی افراد به دلیل ژنتیک در دفعات کمتر مشخص نشود و با مصرف بیشتر خودنمایی کند.
«مینا مظاهری» افزود: مصرف برخی مواد مخدر صنعتی جدید حس‌های کاذب در افراد ایجاد می‌کند که این امر آنان را ترغیب به مصرف بیشتر کرده و پس از مدتی در منجلاب‌های بزرگ گرفتار می‌شوند.
وی بیان کرد: مصرف مواد مخدر در زنان به نسبت ۱۰ تا ۱۵ سال گذشته افزایش چشمگیر و نگران کننده‌ای دارد و به بیش از ۲ برابر رسیده و این مصرف در سنین پایین بیشتر به چشم می‌خورد.
روانشناس مراکز ترک اعتیاد استان مرکزی ادامه داد: بر اثر تبلیغات سوء دشمنان و شبکه‌های ماهواره‌ای نوعی عادی سازی نسبت به مصرف مخدرهای گل، حشیش، شیشه و ماری جوانا در بین نسل جوان رخ داده و بیشتر آنها بر این باروند که مصرف این مواد برایشان عادت مصرف نمی‌آورد در حالی که استفاده از این مواد آسیب‌های مغزی جدی و توهمات شدید در پی دارد.
مظاهری اظهار داشت: با وجود افزایش اعتیاد در زنان، هنوز این تابو در جامعه در خصوص یک زن معتاد وجود دارد و شاید همین امر باعث شده که بسیاری از این قشر نتوانند به راحتی از دیگران کمک بگیرند و به جای رهایی از اعتیاد خود در منجلاب‌های دیگر نیز گرفتار می‌شوند.
وی تصریح کرد: زنان نقش تربیتی و الگوگیری در جامعه برعهده دارند و آسیب‌های اعتیاد در این قشر چندین برابر مردان است و حمایت‌های اجتماعی از زنان معتاد به مراتب کمتر از مردان است و به نوعی این قشر بیشتر مورد سرزنش‌های اجتماعی قرار می‌گیرند.
روانشناس مراکز ترک اعتیاد استان مرکزی تاکید کرد: نیاز است حمایت‌های جدی از زنان آسیب دیده به واسطه اعتیاد صورت گیرد و این افراد به راحتی رها نشوند.
شیشه بالاترین آمار مصرف در بین زنان معتاد استان مرکزی
جانشین دبیر شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان مرکزی گفت: ۱۰ تا ۱۲ درصد از جمعیت ۷۰ هزار نفری معتاد این استان را زنان تشکیل می‌دهند و البته این آمار مربوط به آخرین شیوع شناسی است که در سال ۹۴ انجام شده است.
« ابراهیم عباسی» افزود: نرخ اعتیاد در دانش‌آموزان کشور ۲ و یک دهم درصد است اما، این شاخص برای استان مرکزی نیم درصد است و نرخ اعتیاد دانشجویی کشور و این استان در پسران ۶ درصد و در دختران چهار درصد است و ۳۴ درصد از دانشجویان مصرف دخانیات از جمله سیگار و قلیان دارند.
وی بیان کرد: نخستین ماده مصرفی در بین نوجوانان دختر و پسر استان مرکزی مخدر گل است که این وضعیت نگران‌کننده است و افرادی که مصرف مخدر گل دارند مستعد مصرف مخدرهای کتامین، شیشه و هروئین می‌شوند.
جانشین دبیر شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان مرکزی ادامه داد: نرخ اعتیاد کارگری در این استان از کشور بالاتر است و بین ۱۸ تا ۲۳ درصد اعلام شده است که البته نرخ اعتیاد کارگری استان مرکزی با وجود ۲۷۵ هزار کارگر خیلی هم غیرطبیعی نیست.
عباسی عنوان کرد: اعتیاد در زنان به دلیل اینکه این قشر گردانندگان اصلی خانواده هستند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و هرچه در راستای کاهش این آسیب کار شود، هنوز جا برای کار وجود دارد.
وی اظهار داشت: یک مرکز درمانی اقامتی ویژه زنان در استان مرکزی وجود دارد و حدود ۹۰ مرکز دارویی نیز فعال است که پذیرش برای زنان و مردان را انجام می‌دهد و پارسال یک‌هزار و ۳۵۰ نفر زن معتاد از مراکز درمان دارویی خدمات دریافت کردند.
جانشین دبیر شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان مرکزی افزود: یک مرکز کاهش آسیب با همکاری دانشگاه علوم پزشکی اراک و مرکز شلتر زنان نیز در اراک فعال است که ویژه زنانی است که سرپناهی ندارند و ظرفیت این مرکز ۳۰ نفر است که در این مرکز علاوه بر خدمات اقامتی یک وعده غذای گرم نیز به مراجعه‌کنندگان داده می‌شود.
عباسی اظهار داشت: بیشترین مصرف مخدر در بین زنان معتاد استان مرکزی از نوع مخدر شیشه است که جای تاسف دارد که شمار زیادی از این قشر ناخواسته و با استفاده از قرص‌های لاغری به این مسیر کشیده می‌شوند.
وی عنوان کرد: زمانی‌که این افراد از قرص‌های لاغری با محتوای مخدر مصرف می‌کنند، پس از مدتی بدنشان نیاز به مصرف مخدرهای سنگین‌تر از جمله شیشه نیاز پیدا می‌کند و نیاز است زنان به هیچ عنوان به تبلیغات قرص‌های لاغری توجه نکنند تا در دام اعتیاد گرفتار نشوند.
گزینه‌ای برای حمایت پس از قطع اعتیاد در زنان وجود ندارد
نماینده مراکز درمانی ترک اعتیاد استان مرکزی گفت: گزینه‌ای برای قطع اعتیاد در زنان وجود ندارد و مشکلات زنان معتاد ماورای مردان معتاد است و نیاز است که نگاه ویژه به زنان گرفتار و رها شده از اعتیاد صورت گیرد.
«علی جعفری» افزود: اعتیاد در زنان قابل مقایسه با مردان نیست و آسیب‌های اجتماعی اعتیاد در زنان چندین برابر مردان است و هنوز برنامه مدون و حمایتی ویژه‌ای از زنان پاک شده از اعتیاد وجود ندارد.
وی بیان کرد: یکی از برنامه‌های مهم پس از قطع اعتیاد برگزاری نشست‌های ان ای (۱۲ قدمی) است که زنان پاک شده از اعتیاد در این برنامه‌ها نیز جایگاه کمی دارند و همکاری خوبی برای برگزاری نشست‌های آنها صورت نمی‌گیرد.
نماینده مراکز درمانی ترک اعتیاد استان مرکزی ادامه داد: در مجموع برنامه خاصی برای پس از درمان اعتیاد زنان وجود ندارد و نیاز است برای جلوگیری از بازگشت مجدد این قشر به اعتیاد نگاه و حمایت جدی از مسایل پس از قطع اعتیاد از جمله پذیرش اجتماعی، اشتغال اقداماتی صورت گیرد.
جعفری اظهار داشت: نرخ اعتیاد در زنان به‌ویژه در سال‌های اخیر به شدت افزایش یافته اما، در استان مرکزی تنها یک مرکز درمانی و نگهداری زنان معتاد وجود دارد.
استان مرکزی با ۱۲ شهرستان دارای بیش از یک میلیون و ۴۸۰ هزار نفر جمعیت است.