نخستین تظاهرات بانوان زنجانی با حضور جمعی از زنان انقلابی و در حرکتی منسجم در شهریور سال ۵۷ حماسه‌ای جاویدان در تاریخ انقلاب به ثبت رساند.
نقش زنان متدین ایرانی نه تنها در انقلاب، بلکه از گذشته در همه عرصه‌ها همین گونه بوده است؛ در میدان‌های گوناگون و در همه قضایا جزو پیشروان بوده‌اند.
موضوعی که معصومه اشتری از بانوان حاضر در نخستین راهپیمایی زنان در زمان انقلاب در گفتگو با خبرنگار مهر از آن یاد می‌کند و می‌گوید: حضرت امام بنیانگذار کبیر انقلاب به کرات به نقش مؤثر بانوان در پیروزی و شکل‌گیری انقلاب اسلامی تاکید کرده‌اند.
اگر زنان در حرکت‌های اجتماعی حضور نداشته باشند آن حرکت به جایی نخواهد رسید
معصومه اشتری با بیان اینکه قبل از پیروزی انقلاب که تظاهرات انقلابیون به اوج خود رسیده بود بسیاری از مردم برای اینکه مبارزان به دست مأموران نیفتند درهای خانه‌ها را باز می‌گذاشتند: گفت: جرقه‌های نخستین راهپیمایی بانوان زنجان از زمان شهادت احمد مرتضایی زده شد.
وی با یادآوری اینکه این نخستین راهپیمایی بانوان زنجانی بود و به اصرار پلاکاردها را به دستم گرفته و آنان را تا آخر مسیر به دوش کشیدم، ادامه داد: قطار این انقلاب هیچگاه متوقف نمی‌شود چرا که برای این انقلاب خون‌های بسیاری ریخته شده است.
اشتری افزود: با دیدن جمعی از بانوان که عکس‌هایی از شهید مرتضایی در دست داشتند، به جمع آنان پیوستم، بانوان به جلو حرکت می‌کردند و آقایان همانند زنجیری از طرفین بانوان را حفاظت می‌کردند.
این فعال سیاسی و اجتماعی در استان زنجان شکل‌گیری انقلاب را با جرأت ورزی بانوان ایرانی بر اساس ایمان و اعتقادشان مهم دانست و افزود: بانوان در تاریخ انقلاب نقش آفرین بوده‌اند، حضور بانوان در تحریم تنباکو، نهضت جنگل و مقاومت زنان در توطئه کشف حجاب.
اشتری یادآور شد: اولین جرقه‌ای که برای حضور بانوان زده می‌شود شهادت شهید مرتضایی است که موجب حرکت ۲۴ نفر از بانوان زنجانی بعد از جلسه قرآن از جلوی مسجد سید فتح الله در اعتراض به نیروهای گارد شهربانی با نوشته‌های «شعار ما سکوت ماست» می‌شود که این حرکت موجب به راه افتادن تظاهرات دوم با حضور بیش از ۱۰۰۰ نفر از بانوان که (در روزنامه کیهان نیز به آن اشاره شده) می‌شود و در این تظاهرات آقایان به صورت زنجیروار در کنار خیابان حضور دارند تا آسیبی از سوی نیروهای گاردی بانوان را تهدید نکند.
۹ شهریور در تاریخ استان زنجان، روزی به یاد ماندنی برای زنان است. این روز، روزی است که زنان زنجانی نشان دادند اعتراضات و پیرو حق بودن تنها محدود به مردان نیست و زنان نیز می‌توانند مصداق واقعی برای اعتراضات باشند. ۹ شهریور سال ۵۷، تاریخی است که زنان زنجانی با ورود به خیابان‌ها و سکوتی به یاد ماندنی، اعتراض خود را نسبت به کشته شدن نوجوان ۱۷ ساله‌ای به نام احمد مرتضایی نشان دادند و در یک حرکت برنامه‌ریزی شده و هوشمند، زمینه را برای راهپیمایی‌های دیگر علیه شاه و حکومت طاغوت فراهم آوردند.
یک پژوهشگر و استاد دانشگاه با بیان اینکه شروع انقلاب در تاریخ ۱۹ دی‌ماه سال ۵۶ رقم می‌خورد، زمانی که تعدادی از معترضان به شهادت می‌رسند، می‌گوید: پس از این تاریخ راهپیمایی‌های وسیعی در سطح کشور صورت می‌گیرد و حرکت‌های تأثیرگذار در این زمینه برداشته می‌شود.
پرویز فتح‌الله‌پور می‌افزاید: ۲۵ اردیبهشت سال ۵۷ اولین شهید انقلاب، شهید داوود میرزایی در دانشگاه تبریز به شهادت می‌رسد و سپس به زنجان آورده و در سکوت به خاک سپرده می‌شود که به مناسبت مراسم خاکسپاری وی نیز تظاهرات دیگری برگزار می‌شود.
این پژوهشگر تصریح می‌کند: در شهریور سال ۵۷ نخستین تظاهرات رسمی صورت می‌گیرد و در روز ۵ شهریورماه نیز احمد مرتضایی زمانی که قصد داشته مجسمه شاه را مخدوش کند مورد ضرب گلوله قرار می‌گیرد و سپس به شفیعیه برده می‌شود تا تحت درمان قرار گیرد که به دلیل وخامت حال به تهران منتقل و سپس در بی‌خبری در مزار بالا به خاک سپرده می‌شود و زمینه را برای اعتراضات بعدی فراهم می‌آورد.
فتح الله پور می‌گوید: این قضیه موجب دامنه‌دار شدن اعتراضات می‌شود تا زمان مراسم ایشان جرقه‌های اول اعتراضات زنان زده شده تا زنان با سکوت در خیابان‌ها حاضر شوند و دست به اعتراض بزنند.
وی ادامه می‌دهد: چیزی که در این راهپیمایی‌ها اهمیت دارد این است که زنان به هیچ وجه شعار نمی‌دادند و این حرکت خودجوش تأثیرات خود را برجای می‌گذارد. این حرکت بیانگر یک حرکت کاملاً برنامه‌ریزی شده و آگاهانه بوده است.