یک مشاور با اشاره به آغاز فصل امتحانات دانش آموزان و تاکید والدین بر کسب نمره کامل، مطرح کرد: لازم است والدین در تعریفی که از موفقیت دارند بازبینی کنند. متاسفانه در فرهنگ ما کسب نمره ۲۰ در دروس به معنای هوش بالای افراد است چه بسا بسیار والدینی که در تلاشاند به هر قیمتی شده فرزندان خود را از طریق معلم خصوصی و مدارس گران قیمت در گروه دانش آموزان تیزهوش و سرآمد قرار دهند اما توجهی به فشار روانی و اضطراب وارد شده بر فرزندان ندارند.
مریم فولادی در گفتوگو با ایسنا، اظهار کرد: گاها استرس و اضطرابی که به دلیل فشار بیش از حد والدین برای کسب نمره کامل بر روی بچهها وارد است اثرات جبران ناپذیری را در آینده دانش آموزان ایجاد میکند. به همان میزان که والدین بر کسب نمره عالی و یا ۲۰ توسط دانش آموزان تاکید دارند بهتر است به آنها مهارتهای زندگی، انعطاف پذیری، سازش و به ویژه مهارت حل مساله را نیز بیاموزند تا فرزندان بتوانند در شرایط استرسزا خود را سازگار سازند.
این مشاور افزود: به طور کلی اضطراب در روند رشد همراه افراد هست اما نمیتوان گفت تمام اضطرابها و استرسها نابهنجار هستند چراکه میزان معینی از اضطراب را افراد در مسیر رشد خود تجربه میکنند و مکانیزمهایی را در جهت سازگاری با آن گسترش میدهند.
به گفته فولادی، برخی از اضطرابها در صورت تداوم میتوانند به اضطرابهای مرض گونه تبدیل شوند که اکثرا نشات گرفته از شکست و عدم سازش افراد با شرایط است. همچنین این گونه اضطرابها شامل طیف وسیعی از اختلالات شناختی و بدنی، ترس و وحشتهای غیر موجه میشوند که در نهایت موجب محرومیت افراد از بخش عظیمی از تواناییها و امکانات خود میشود. از این رو اضطراب وارده والدین بر دانش آموزان در جهت عکس توانایی آنها عمل میکند.
وی افزود: همچنین تجربه بیش از حد بیماریهای روان تنی نظیر دلدرد، حالت تهوع و... است که اگر ریشه فیزیولوژیک نداشته باشد از جمله عوارض استرس و اضطراب در آنها است.
این مشاور معتقد است که برخی از اضطرابها میتوانند برخاسته از ژنتیک افراد باشند از سوی دیگر بستر و شرایط محیطی که افراد در آن بزرگ میشوند نیز میتواند این اضطراب را به آنها بیاموزد به طوری که افراد از محیط اطراف خود اضطراب، نگرانی، تشویش و استرس را دریافت میکنند و در عملکرد خود با اختلال مواجه میشوند. همچنین این استرسها از طریق پیامها، تجربیات، نیازهای رفع نشده از سوی والدین میتواند در زندگی کودکان بروز کند.
فولادی گفت: کودکان در مسیر رشدی خود بسیار به حمایت، دلبستگی، محافظت و مراقبت نیاز دارند. همچنین در دورهای از زندگی که به سمت استقلال طلبی و هویت فردی میروند احتیاج دارند که خودمختای آنها به شیوه درست و در حد کافی برآورده شود.
وی ادامه داد: هنگامی که این نیازها به شیوه درست برآورده نشود استرس و اضطراب همراه با کودکان میماند. برای مثال در صورت عدم دریافت توجه کافی از سوی والدین ممکن است دانش آموز دائما در تلاش برای کسب نمره ۲۰ جهت جلب توجه والدین برآید چراکه ممکن است در گذشته پیامهای نامناسبی نظیر مقایسه او با سایرین و تحقیر از سوی والدین دریافت کرده باشد.
وی همچنین این را هم گفت که بیان پیامهایی نظیر " دختر خوب کسی هست که" و یا " پسر خوب کسی هست که" از سوی والدین اگر به شیوه درستی انجام نشود برای کودکان حاوی تشویش، اضطراب و استرس خواهد بود.
این مشاور تصریح کرد: متاسفانه والدین هنگامی که رفتار بدی از فرزند خود مشاهده میکنند و یا نمره دلخواه آنها را کسب نمیکند به طور کلی شخصیت فرزند را مورد شماتت قرار میدهند در حالی که تنها آن رفتار مذموم است.
فولادی در انتها گفت: گاها والدین در صورت عدم کسب نمره قابل قبول توسط فرزندان از جملاتی نظیر "تو به هیچ جایی نمیرسی" و "تو شخص موفقی نمیشوی" و جملاتی نظیر اینها استفاده و فرزندان را در قیاس با همسالان خود قرار میدهند که نتیجه آن نیز عکس خواهد بود. در چنین شرایطی معمولا فرزندان یا به طور کلی درس خواندن را کنار میگذارند و به شکل افراطی در تلاشاند تا خود را به والدین اثبات کنند، از این رو دائما در فکر کسب نمره ۲۰ هستند و در صورت عدم موفقیت استرسی و احساس بیکفایتی در آنها نهادینه میشود که به شدت در آینده آنها اثر منفی دارد.