امروز صبح وبینار علمی تخصصی" نقش ابعاد کلی سلامت دختران در توسعه پایدار " با محوریت "حمایت های روانی و اجتماعی از دختران" در دانشگاه الزهراء(س) به صورت آنلاین برگزار شد.

دکتر بتول مشکین فام، رئیس پژوهشکده زنان دانشگاه الزهراء (س) در این مراسم با اشاره به اهمیت فراگیری مهارت های ارتباطی دختران و خانواده ها گفت: طبق احادیث مختلف باید احترام زیادی به دختران قائل باشیم. باید رفتار پیامبر اکرم(ص) نسبت به دخترشان حضرت فاطمه الزهرا(س) را الگوی خود قرار دهیم. از اینرو نیاز است روی مساله تعالی دختران کار کنیم.

وی افزود: ما برای تعالی بخشی روح دختران نیازمند این مساله هستیم که روی مثبت اندیشی، توانایی های مقابله ای و بحث تفکر انتقادی آنها کار کنیم تا دختران بتوانند با تفکری خلاق، عزت نفس بالایی پیدا کنند و از قدرت تصمیم گیری بهتری برخوردارشوند.

وی اظهارداشت: قطعا اگر ما بتوانیم مشکل عزت نفس دختران و اعتماد به نفس آنها را رفع کنیم، مساله حجاب و عفاف کشور نیز حل خواهد شد.

وی بیان کرد: دختران ایرانی باید جایگاه و مقام خودشان را بشناسند. همچنین ضرورت دارد آموزش های لازم پیرامون این مساله به والدین آنها ارایه شود تا ضمن برقراری ارتباطی موثر و انتقاد از عملکرد آنها، گاهی فرزندان شان را نیز مورد حمایت و تشویق قرار دهند تا عزت نفس شان افزایش یابد.

به گفته وی، خوشبختانه اکنون جهاد دانشگاهی و پژوهشکده زنان دانشگاه الزهراء (س) اقدامات موثری پیرامون این مساله انجام داده است، امیدواریم دیگر ارگان ها و نهادها نیز توجه ویژه ای به این مساله داشته باشند.

ظرفیت های قانونی ایران در حمایت های روانی و اجتماعی دختران

دکتر لیلا ثمنی، عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا( س) نیز به ظرفیت های قانونی موجود در حمایت روانی - اجتماعی از دختران اشاره کرد و گفت: اکنون در قوانین عام و خاص موادی جهت حمایت از دختران وجود دارد. در اسناد بالادستی و  برنامه ششم توسعه نیز بحث های حمایت روانی و اجتماعی دختران در نظر گرفته شده است.

این  استادیار گروه مطالعات خانواده پژوهشکده زنان افزود: در حال حاضر قانون اساسی کشور به دو گونه از دختران و زنان حمایت می کند. نخست اینکه طبق قانون ۲۰، همه افراد ملت اعم از زن و مرد یکسان در حمایت قانون قرار دارند و از همه حقوق انسانی ، سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی با رعایت موازین اسلام برخوردارند. همچنین طبق قانون ۲۱، دولت موظف است حقوق زن را برای ایجاد زمینه های مساعد برای رشد شخصیت زن و احیای حقوق مادی و معنوی او و .... تضمین کند.

وی افزود: همچنین طبق قوانین مدنی، وظیفه اقتصادی و تامین معاش زندگی برعهده زنان نیست. دختران و زنان علاوه بر حق تملک و ارث، باید از طریق همسر یا پدر، از حق نفقه مانند مسکن، پوشاک، تسهیلات بهداشتی و حمایت روانی برخوردار باشند.

به گفته وی، در قانون تامین اجتماعی بندهایی برای حمایت از دختران کمتر از هجده سال یا متارکه شده ای که شغل و درآمدی ندارند، در نظر گرفته شده است.

وی اظهارداشت: در ماده ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی نیز حمایت های روانی ویژه ای برای دختران و زنان ایرانی در نظر گرفته شده است. طبق این ماده، هر کس در اماکن عمومی یا معابر متعرض یا مزاحم اطفال یا زنان بشود یا با الفاظ و حرکات مخالف شوون و حیثیت به آنان توهین کند به حبس از دو تا شش ماه و تا (۷۴) ضربه شلاق محکوم خواهد شد.

وی عنوان کرد: ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی نیز حمایت اجتماعی از دختران ایرانی کرده است؛ طبق این ماده عقد نکاح دختر قبل از رسیدن به سن ۱۳ سال تمام شمسی و پسر قبل از رسیدن به سن ۱۵ سال تمام شمسی منوط به اذن ولی به شرط رعایت مصلحت با تشخیص دادگاه صالح است.

ثمنی بیان کرد: همچنین طبق بند ۱ ماده ۴ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ دعوای خسارت ناشی از بر هم زدن نامـزدی را به رسمیت شناخته و آن را در صلاحیت دادگاه خانواده می داند. از سوی دیگر بر اساس قوانین باید دختران از سرپرست شایسته ای برخوردار باشند.

وی خاطرنشان کرد: دختران باید نسبت به این حقوق شان آگاهی پیدا کنند و خود را مسوول بدانند که ضمن مطالبه این حقوق، در تحقق کشف و شکوفایی استعدادهایشان تلاش کنند.

ضرورت توجه به عزت نفس دختران

دکتر ندا ملکی، معاون پژوهش دانشگاه مذاهب اسلامی نیز در این مراسم به  موضوع "عزت نفس دخترانه و راهکارهای افزایش آن" پرداخت و گفت: عزت نفس از جمله موضوعات بسیار مهمی است که تاثیر بیشتری در عملکرد جنس لطیف بشر از خود نشان می دهد.

این دکترای روانشناسی افزود: اکنون تعاریف مختلفی برای عزت نفس وجود دارد. عزت نفس به معنای درک فرد از توانایی و شایستگی هایش است. به مجموعه باورها و گرایش های نهادینه شده در بدن عزت نفس می گویند. در واقع تفکر و دیدگاه و نگرشی که ما نسبت به ارزشمندی خود داریم عزت نفس مان را تشکیل می دهد. در کنار این مفهوم باید به مفاهیمی مانند خود پنداره و اعتماد به نفس نیز توجه زیادی کنیم.

وی اظهارداشت: لایه زیرین و هسته اصلی دیدگاه و شایستگی های فرد را عزت نفس تشکیل می دهد. لایه سطحی آن اعتماد به نفس است. به گفته پژوهشگران بذرهای عزت نفس در دوران کودکی، هنگام برقراری روابط مادر و فرزندی در وجود هر فردی کاشته می شود. اگر این روابط به نحو درست شکل گیرد، احساس خود ارزشمندی و اعتماد به نفس زیاد در بزرگسالی نهادینه می شود.

وی عنوان کرد: اغلب افرادی که از اعتماد به نفس پایینی برخوردار هستند، تمایل به اجتناب از مشکلات دارند. این افراد از ویژگی های منفی بیشتری برخوردار هستند. تمایل رسیدن به اهداف در این افراد کمتر است. این افراد اغلب عصبی بوده و به انجام فعالیت های نادرست، روابط جنسی ناسالم و بزهکاری گرایش پیدا می کنند. در مقابل کسانی که اعتماد به نفس بالایی دارند، بهتر می توانند با دیگران ارتباط برقرار کنند، به افکار و احساسات خود کاملا اعتماد دارند.  همچنین آنها نگرش کاملا مثبتی نسبت به خود دارند و از قضاوت دیگران نگران نیستند. این افراد از مشکلات فراری نیستند و پذیرای تغییر و تحول هستند و ترسی از کسب تجربه موقعیت های مختلف ندارند. آنها مدام به فکر ارتقای کار خود هستند.

ملکی به عوامل رشد و شکوفایی دختران اشاره کرد و گفت: دوران نوجوانی همراه با بلوغ جسمی و عاطفی است. این مرحله از زندگی دختران از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا در این دوران فرد به دنبال کسب هویت است و عزت نفس او امکان دارد دچار تغییراتی شود. او در این دوران صاحب تحلیل می شود بنابراین والدین و معلمانی که با دختران نوجوان سر و کار دارند باید هنگام مشاهده رفتارهای نامطلوب یا آسیب های روانی آنها این نکته را مد نظر بگیرند که شاید عزت نفس فرزند شان دچار مشکل شده است.

به گفته معاون پژوهش دانشگاه مذاهب اسلامی ، اگر عزت نفس در این دوران به خوبی شکل نگیرد و رفتارهای دقیق علمی رخ ندهد، ما در آینده با فردی مواجه هستیم که از ثبات رفتاری برخوردار نخواهد بود.

وی به راهکاری افزایش عزت نفس دختران پرداخت و گفت: برای اینکه ما دختران موفقی تربیت کنیم که عزت نفس بالایی داشته باشند باید به آنها عشق بورزیم. عشق جوهره عزت نفس است.  در مرحله بعد سعی کنیم، قوانین منطقی با همراهی و مشورت آنها وضع کنیم و از انجام محبت های بی جا پرهیز کنیم.

وی خاطرنشان کرد: والدین باید ضمن عشق ورزی، علت ناملایمات و بدرفتارهای فرزندان خود را شناسایی و ریشه یابی کنند. هر گونه بد رفتاری ریشه در علتی دارد. گاهی ممکن است فرزندان احساس کنند که در خانواده دیده نمی شوند و به استدلال ها و انتخاب های آنها اهمیتی داده نمی شود.

منبع: سینا پرس