سونامی ویروس تاجدار کرونا، کسب وکارها را در نوردیده و تحولات و تغییرات بسیاری در آنها ایجاد کرده که یکی از آنها، توفیق اجباری دورکاری است اما این اتفاق خالی از حاشیه نبوده و به تنش ها خانوادگی دامن زده است.
در خانه ماندن از توصیه های مهم این روزهای کرونایی است که دامان کسب و کارها را هم گرفته و تجربیات جدیدی از دورکاری را برای افراد به ارمغان آورده است. این دورکاری یا کار در منزل مشکلات خاص خود را هم دارد زیرا علاوه بر اینکه تبدیل شدن فرایند کاری یک شرکت به شیوه دورکاری بدون ایراد نخواهد بود، کار در منزل و در تعامل با سایر اعضای خانواده هم فضایی ایجاد کرده که گاه چندان خوشایند به نظر نمی رسد.
لیلا خرم یکی از افرادی است که دورکاری را به دلیل مشکلاتی که برای او ایجاد کرده، دوست ندارد.
این معلم پایه نهم در گفت وگو با خبرنگار ایرنا تعریف می کند که: «دورکاری برای من معلم بسیار سخت تر است. ناگهان وسط ضبط یا لایو تدریس، فرزند خردسالم گریه می کند، شیر می خواهد، دوست دارد با او بازی کنم و هزار بهانه دیگر که مجبور می شوم بارها بارها برنامه را قطع و به او برسم. وقتی هم که با هزار دردسر می خوابد کوچکترین صدایی بیدارش می کند.»
مهدی علوی مهندس عمران است و باید طرح و نقشه های پروژه جدیدش را هر چه زودتر تحویل دهد، او هم درباره دردسرهای دورکاری و کشیدن طرحهایش در خانه می گوید: از روز نخست اتاق خوابم را جابجا کردم تا فضای کار داشته باشم. کاغذها و طرح های نصفه نیمه تمام فضای اتاق پراکنده هستند همین باعث شده مادرم هر از گاهی به اتاقم سرک بکشد و درصدد تمیز کردن آن ها برآید. هر چقدر هم می گویم لطفا اتاق من که الان اتاق کار شده را دست نزنید کسی گوش نمی دهد. از این مساله و خانه ماندن کلافه شده ام و دلم برای روزهای کار با فراغ بال در شرکت تنگ شده است.
شهرزاد خانم خانه داری است که همسرش را صبح ها برای رفتن به محل کار بدرقه و عصرها، استقبال می کرد. اما این روزها، او دائما در خانه است و کارهای شرکت را انجام می دهد. مساله ای که گاه باعث جنجال و غوغا میان این زن و شوهر شده است.
موضوعی که مختص ایران نیست و تقریبا تمامی کشورهای جهان با این منوال روزگار می گذرانند. به همین دلیل تلاش می کنند با انتشار گزارش هایی شیوه و نحوه دورکاری را اطلاع رسانی کنند.
از جمله این رسانه ها، تارنمای «ال پاییس» اسپانیا است که در گزارشی با عنوان «۵ توصیه برای دورکاری در دوران قرنطینه خانگی»، کارکنانی که به توفیق اجباری دورکاری نائل شده اند، را به «پوشیدن لباس کار در هنگام دورکاری»، «تعیین محدودیت ها»، «خارج شدن گاه گاهی از خانه اگر خودمنزوی نیستند»، «صحبت کردن با تلفن و همدردی با سایر همکاران» و «داشتن استراحت منظم» سوق می دهد.
در بخشی دیگر از این گزارش آمده است: کار در منزل به منزله منزوی کردن خود در تمام روز نیست بلکه به معنای کار به اندازه ساعت کاری تعریف شده است. پس از کار، آب و هوایی عوض کنید و در کنار سایر اعضای خانواده، به امور خانه و فرزندان برسید.
توصیه هایی که دکتر احمد برجعلی رییس دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی هم در گفت وگو با خبرنگار حوزه زنان و خانواده ایرنا به آن اشاره می کند و می گوید: شرایط غیرقابل پیش بینی کرونا و بی تجربگی خانواده ها با این نوع کار نیاز به آموزش دارد.
وی ادامه می دهد: خانواده ها باید بدانند این کنار هم بودن ها، نباید فضای خصوصی افراد را بر هم بزند و تا آنجا که مقدور است باید از تنش ها کاست و افرادی که در حال دورکاری هستند را در ساعات کار به حال خود گذاشت.
خانواده ها باید بدانند این کنارهم بودن ها، نباید فضای خصوصی افراد را بر هم بزند و تا آنجا که مقدور است باید از تنش ها کاست و افرادی که در حال دورکاری هستند را در ساعات کار، به حال خود گذاشت.این استاد دانشگاه، با تقسیم کارها به «فکری» و «یدی» خاطرنشان می کند: برخی کارها فکری است که نیاز به تمرکز دارد مانند استاد دانشگاه. حال تصور کنید این کار باید در حضور فرزندان خردسال یا افراد سالمند خانه انجام شود؛ افرادی که نیاز به توجه دارند. به نظر من، این دوران در کنار اینکه فرصت خوبی برای بازبینی و مرور خاطرات دوران گذشته است، فرصت نشان دادن نحوه کار و آشنایی خانواده ها با آن است تا از حساسیت ها کاسته شود.
برجعلی همچنین به کارکنانی که در خانه کار می کنند، توصیه می کند: اجازه دهیم تا فرزندان یا سایر اعضای خانواده، عصبانیت و بی حوصلگی خود را بروز دهند. بروز این رفتارها اشکالی ندارد و نباید از پرخاش های دیگران نگران باشیم زیرا همگان از این وضعیت خسته و درمانده هستند.
عذرخواهی در زمان دورکاری فراموش نشود
رییس دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی با یادآوری این مطلب که برگزاری کلاس های درس در خانه توسط کسانی که معلم یا استاد دانشگاه هستند، بیش از همه برای سایر اعضای خانواده ایجاد مزاحمت می کند، می گوید: از این رو ضمن توصیه به این که خانواده ها باید تحمل کنند، معلمان و اساتید و سایر دورکاران هم باید بعد از کار، بخاطر این مزاحمت از خانواده عذرخواهی کنند.
وی توضیح می دهد: زیرا فضای کار در خانه با فضای کار در محیط کاری متفاوت است مثلا ما در دانشگاه سر کلاس درس، آزادی عمل بیشتری داریم و بلند بلند حرف می زنیم. اما در خانه این صدای بلند در صبح اول وقت اذیت کننده است. پس عذرخواهی گریز ناپذیر است.
برجعلی تاکید می کند: خیلی آرمانگرا نباشیم و انتقاد پذیری را سرلوحه قرار دهیم. انسان جذر و مد دارد پس باید با نگاه موقتی به این ایام و تکرار این جمله که این نیز بگذرد این روزها را به کام خود و دیگران شیرین کنیم.
از: فاطمه دهقان نیری