مهدی رمضانی در نشست خبری با اصحاب رسانه ضمن تشریح برنامه های گرامیداشت روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار خبر داد؛ افتتاح و بهره برداری از ۲۶ کتابخانه عمومی در ایام هفته کتاب معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، ضمن تشریح برنامه‌های نهاد در هفته کتاب سال جاری گفت: طی هفته کتاب امسال ۱۸ هزار و ۴۵۰ برنامه و فعالیت در کتابخانه‌های عمومی سراسر کشور برگزار خواهد شد. در این ایام همچنین ۱۱ باب افتتاح کتابخانه، ۴ مورد توسعه بنا، ۱۰ مورد جابجایی ساختمان کتابخانه و ۱ مورد بازسازی خواهیم داشت.
ه گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخوانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، نشست خبری هفته کتاب نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، شنبه ۱۸ آبان ماه با حضور مهدی رمضانی، معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد، محمد هادی ناصری، مدیرکل روابط عمومی و امور بین‌الملل نهاد، سید باقر میرعبداللهی، مدیرکل تأمین منابع نهاد، هادی آشتیانی، مدیرکل امور فرهنگی نهاد، اصغر گودرزی، مدیرکل توسعه کتابخانه ها و مشارکت های نهاد و جمعی از اصحاب رسانه در کتابخانه مرکزی پارک‌شهر تهران برگزار شد.
مهدی رمضانی در این نشست ضمن گرامیداشت ایام هفته کتاب و ۲۴ آبان ماه، روز بزرگداشت کتاب، کتابخوانی و کتابدار عنوان کرد: نامگذاری این روز که مزین به نام حضرت علامه طباطبایی شده است، عمق اهمیت و جایگاه این روز را می‌رساند و امیدواریم که تقارن این ایام با ولادت پیامبر رحمت، بر برکت و تأثیر فعالیت‌های کتابخوانی در سال پیش رو در حوزه کتاب و کتابخوانی بیفزاید.
تجدید میثاق با آرمان‌های امام راحل و انقلاب اسلامی
وی با ارائه گزارشی از برنامه‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی در ایام هفته کتاب گفت: بر اساس برنامه هر ساله، برنامه‌های هفته کتاب با حضور کتابداران، مسئولان نهاد کتابخانه‌های عمومی و عزیزان فعال حوزه فرهنگی و کتابخوانی در مرقد مطهر امام راحل و مزار شهدای انقلاب اسلامی، در صبح روز سه‌شنبه آغاز خواهد شد که تجدید بیعتی با آرمان‌های امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی خواهد بود.
رمضانی افزود: بر اساس اعلام ستاد هفته کتاب، شروع هفته کتاب پنجشنبه ۲۳ آبان ماه اعلام شده و ما نیز برنامه گرامیداشت این روز را پنجشنبه ۲۳ آبان ماه برگزار خواهیم کرد. امسال برای اولین بار این برنامه از تهران خارج شده و با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، اعضای هیأت امنای کتابخانه‌ها و سایر علاقه‌مندان به کتاب، در شهر یزد، پایتخت کتاب ایران در سال ۹۸، می شود.
تقدیر از برگزیدگان حوزه کتابخانه‌های عمومی
معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد ادامه داد: ما در نهاد بر اساس سامانه و ساختاری که پیش بینی کردیم، فعالیت کتابخانه‌ها و کتابداران عزیز را رصد و ارزیابی می‌کنیم و برگزیدگان این ارزیابی را در دو سطح ملی و استانی در هفته کتاب معرفی می‌کنیم. همچنین کتابخانه‌های برتر، مسئول برتر، کتابدار برتر، خدمتگذار برتر، پیشکسوت برتر در دو بخش کتابخانه‌های برتر نهادی و مشارکتی، و همچنین کتابخوان برتر نیز در این مراسم معرفی و تقدیر خواهند شد.
وی درباره بخش‌های دیگر برنامه ملی روز بزرگداشت کتاب، کتابخوانی و کتابدار، گفت: تقدیر از خیرین حوزه کتاب اعم از خیرین کتابخانه‌ساز و خیرین اهدا کننده کتاب و غیره، و همچنین تقدیر از انجمن‌های برتر و استانداران محترم به عنوان روسای انجمن‌ها، از بخش‌های دیگر این مراسم خواهد بود؛ انجمن‌ها رکن قانونی نهاد کتابخانه‌های عمومی در کشور هستند و وظیفه پیشبرد امور حوزه کتاب و کتابخوانی را با محوریت کتابخانه‌ها در استانها بر عهده دارند.
رمضانی با اشاره به برگزاری سومین دوره جشنواره خاطره نویسی کتابداران گفت: نتایج این دوره از جشنواره با معرفی و تقدیر از ۷ برگزیده اصلی در روز ۲۳ آبان امسال اعلام خواهد شد و ۳۸ برگزیده شایسته تقدیر نیز در ادامه مورد تقدیر قرار خواهند گرفت. همچنین کتاب این جشنواره با عنوان «روایت آشنا» نیز در مراسم روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار رونمایی خواهد شد.
معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد افزود: علاوه بر برنامه ملی، مجموعه برنامه‌های استانی را در ایام هفته کتاب برگزار خواهیم کرد. این برنامه‌ها از دوشنبه ۲۰ آبان ماه در دو استان گیلان و خراسان شمالی آغاز خواهد شد و در نهایت پنجشنبه ۳۰ آبان، در استان‌های خراسان رضوی، کهگیلویه و بویراحمد و یزد، این برنامه ها به پایان خواهد رسید.
وی یادآور شد: یکی از اقدامات صورت گرفته در حوزه کتابخانه‌های عمومی، ایجاد صفحه اختصاصی در فضای مجازی (سامان) برای هر کتابخانه عمومی است که با هدف خدمت‌رسانی بهتر به مخاطبان و هویت‌بخشی به کتابخانه‌های عمومی به انجام رسیده است. خوشبختانه برنامه‌نویسی‌ها در این زمینه انجام گرفته، اطلاعات لازم نیز بارگذاری شده و ان‌شاءالله در هفته کتاب رونمایی خواهد شد و به خدمت‌رسانی بهتر کتابخانه‌های عمومی کمک خواهد کرد.
برگزاری نشست کتاب خوان پیامبر اعظم با حضور چهره‌های بین‌المللی
رمضانی با اشاره به برگزاری نشست بین‌المللی کتاب خوان با موضوع پیامبر اعظم(ص) گفت: یک برنامه ملی متمرکز در حوزه فرهنگی خواهیم داشت که برنامه نشست بین‌المللی کتاب خوان با موضوع پیامبر اعظم خواهد بود که به صورت متمرکز در ستاد نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور برنامه‌ریزی شده تا از چهره‌ها و شخصیت‌های ملی و بین‌المللی برای معرفی کتاب با موضوع زندگی و سیره پیامبر رحمت استفاده شود.
معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتاب خوانی نهاد درباره مجموع برنامه‌های پیش‌بینی شده در ایام هفته کتاب گفت: در هفته کتاب ۱۸ هزار و ۴۵۰ برنامه و فعالین در سراسر کشور خواهیم داشت که شامل برنامه‌های مختلفی چون نشست کتاب خوان، مسابقات کتاب خوانی، جلسات نقد و بررسی، نمایشگاه و فروشگاه کتاب و غیره خواهد بود که به طور میانگین استان قم با برگزاری ۱۳ برنامه، استان همدان با برگزاری ۱۲ برنامه و استان کرمان با برگزاری ۱۱ برنامه در هر روز، بیشترین برنامه‌های در دست اجرا در این ایام را به خود اختصاص داده‌اند.
افتتاح و بهره برداری ۲۶ باب کتابخانه عمومی و ابلاغ دستورالعمل «کتاب‌یاران» در هفته کتاب
وی با اشاره به اقدامات صورت گرفته در هفته کتاب درباره افتتاح، جابه‌جایی ساختمان و توسعه بنای کتابخانه‌های عمومی کشور گفت: در این ایام ۱۱ باب افتتاح کتابخانه، ۴ مورد توسعه بنا، ۱۰ مورد جابجایی ساختمان کتابخانه و ۱ مورد بازسازی خواهیم داشت. همچنین در روز ۲۵ آبان، ثبت نام رایگان از مراجعین به کتابخانه های عمومی صورت خواهد گرفت و از تاریخ ۲۳ لغایت ۳۰ آبان جرائم دیرکرد به شرط تحویل اصل کتاب بخشیده خواهد شد.
رمضانی ادامه داد: دستورالعملی در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور تدوین شده با عنوان «کتاب‌یاران» که این امکان را ایجاد می‌کند آحاد مختلف جامعه مانند سایر تشکل‌های غیر دولتی و مردم نهاد، به عنوان کتاب‌یار در کتابخانه‌های عمومی سراسر کشور خدمت کنند تا هم بزرگسالان و هم کودکان و نوجوان بتوانند کتاب‌یار رابط کتابخانه‌های عمومی و مدارس باشند. تلاش داریم تا با تکمیل سیر قانونی، این موضوع در هفته کتاب ابلاغ شود.
معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد تصریح کرد: در قانون نهاد کتابخانه‌های عمومی تصدی‌گری تمام کتابخانه‌ها به غیر از آنچه در قانون استثنا شده، اداره و نظارت بر کتابخانه‌ها و سالن‌های مطالعه در سراسر کشور بر عهده نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور است. البته این بند از قانون تا کنون اجرایی نشده بود که الحمدلله با حمایت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و ابلاغ وزیر کشور، همه مراحل اجرایی این موضوع به انجام رسیده تا از این پس علاوه بر کتابخانه‌های نهادی و کتابخانه‌های مشارکتی، کتابخانه های مستقل و سالن‌های مطالعه نیز می‌توانند پس از طی مراحل قانونی، تحت نظارت نهاد فعالیت کنند.
رشد شاخص‌های کتابخانه‌های عمومی طی یکسال گذشته
وی در ادامه با اشاره به آمار ارائه شده از سوی معاونت برنامه‌ریزی نهاد درباره محورهای اصلی کتابخانه‌های عمومی، گفت: در مقایسه با ۶ ماه اول سال ۹۷ و ۶ ماهه اول سال ۹۸ در تعداد امانت کل منابع، هم امانت داخل و هم امانت خارج از کتابخانه ۳۰ درصد، در تعداد مراجعه ۱۵ درصد، در تعداد صندلی مطالعه ۷ درصد، در تعداد کتابخانه۲.۵ درصد، در تعداد نسخه کتاب ۶ درصد، در تعداد عضویت ۱۷ درصد رشد داشتیم. کاهش جدی ما در آمارها در حوزه کتابخانه‌های مشارکتی است که به دلیل اینکه توسط خیرین اداره می‌شوند، در شرایط سخت اقتصادی کنونی حدود ۱۵ درصد کاهش کتابخانه‌های مشارکتی را داریم که البته تلاش کردیم بخش قابل توجهی از آنها را حمایت کنیم.
رمضانی در بخش دیگری از این نشست درباره افتتاح کتابخانه‌های مرکزی در مراکز استانها گفت: یکی از اقدامات اساسی نهاد در سال گذشته پیگیری موضوع کتابخانه‌های مرکزی بوده است که بر این اساس سال گذشته افتتاحیه کتابخانه‌های بیرجند و مشهد را داشتیم و امسال در تلاشیم کتابخانه یزد را تا پایان سال آماده بهره برداری کنیم که با این کار تعداد کتابخانه‌های مرکزی کشور به ۱۰ باب می‌رسد. امیدواریم بتوانیم تا سال آینده یک یا دو کتابخانه مرکزی را به بهره برداری برسانیم.
وی در زمینه کتابخانه‌های سیار هم گفت: در توسعه کتابخانه‌های سیار تلاش جدی را شروع کرده‌ایم و در حال حاضر ۲۸ کتابخانه فعال سیار داریم که کارکرد و کارایی شان می‌گوید جزو مفیدترین کتابخانه‌های کشور هستند چون خدمت را به محل زندگی مردم می‌برند و البته باید برای کیفی سازی شان تلاش شود. با روند فعلی تا پایان امسال ۵ کتابخانه سیار دیگر به ۲۸ کتابخانه فعلی اضافه خواهد شد.
معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد افزود: برای کیفی سازی این کتابخانه‌های اقداماتی صورت گرفته و همه کتابخانه‌های سیار به رهیاب و سامانه الکترونیکی مجهز شدند. از خیرین دعوت می‌کنیم که در حوزه کتابخانه سیار سرمایه‌گذاری کنند چراکه بسیار حوزه اثربخشی است. ما در بسیاری از مناطق محروم شاهدیم که مردم برای استفاده از خدمات کتابخانه‌های سیار صف می‌کشند. ما وظیفه خودمان می‌دانیم که در این حوزه جدی تر اقدام کنیم.
توجه جدی نهاد به اقشار خاص در کتابخانه‌های عمومی
رمضانی درباره ارائه خدمات به اقشار خاص نیز گفت: ما در مورد نابینایان اقدامات خوبی را در چه به لحاظ فضای کتابخانه‌ای و چه به لحاظ تولید منابع برای این عزیزان، پیگیری کردیم. درست است که تا رسیدن به وضعیت مطلوب برای ارائه خدمات به نابینایان عزیز فاصله وجود دارد، اما حرکت و توجه نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به حوزه نابینایان بسیار جدی بوده و مراکز تخصصی که ارائه خدمات در حوزه نابینایان را رصد می‌کنند موید این موضوع هستند. در حال حاضر ۵۸ کتابخانه عمومی در سراسر کشور دارای بخش نابینایان هستند که نسبت بخش نابینایان در کتابخانه‌های کشور برای جمعیت نابینایان، بیشتر از نسبت کتابخانه‌های عمومی برای سایر مردم است.
وی ادامه داد: درباره ناشنوایان هیچ بخشی در کتابخانه‌های کشور وجود نداشت؛ ما اولین بخش ناشنوایان را در کتابخانه مرکزی مشهد ایجاد کردیم و تمامی مراکز استانها را موظف کردیم که یک بخش ناشنوایان در کتابخانه‌های خود ایجاد کنند. با توجه به شرایط خاص ناشنوایان و اینکه یادگیری برای آنها دیرتر آغاز می‌شود، امکان یادگیری سخت‌تر است و سن یادگیری در آنها بالاتر است، تولید محتوا برای آنها نیز تولید دشوارتری است؛ با اینکه ما وظیفه تولید محتوا برای این عزیزان را نداریم، اما در جاهایی که لازم بوده اقدام به تولید محتوا نیز کرده‌ایم.
معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد با اشاره به ایجاد بخش نسخ خطی در مراکز استانها گفت: ما سابقا در کتابخانه‌های عمومی بخش نسخ خطی نداشتیم. اما با توجه به اینکه این نسخ سرمایه استانها و مناطق مختلف محسوب می‌شوند، پس از بررسی همه کتابخانه‌های عمومی در سراسر کشور توسط کارشناسان خبره و یافتن حجم بالای این نسخ که عمدتا وقفی هستند، بخش نسخ خطی راه‌اندازی شد و کارشناس نسخ خطی در استان نیز معرفی شد. به عنوان مثال کتابخانه مرکزی تبریز از کتابخانه‌هایی است که بخش نسخ خطی مفصلی دارد.
ارج نهادن به اهدای کتاب و تسریع روند آن در کتابخانه‌های عمومی
رمضانی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: یکی از مجاری ورودی کتاب به کتابخانه‌های اهدای کتاب است که باید پس از طی فرآیند طولانی، در قفسه‌های کتابخانه‌های عمومی قرار می‌گرفت که امروز با ساز و کار پیش‌بینی شده این فرایند طولانی به حداکثر دو روز و حداقل دو ساعت تقلیل یافته که بر این اساس جشنواره اهدای کتاب را به صورت نمادین اجرا می‌کنیم. البته اهدای کتاب به کتابخانه‌های یک موضوع روتین و جاری است، اما برای اینکه به این موضوع ارج بدهیم و تقدیر کنیم، این جشنواره در اداره کل فرهنگی نهاد طراحی شد تا مردم با اهدای کتاب‌های خوانده شده خود، امکان مطالعه آن را برای دیگران نیز فراهم کنند.
وی افزود: ورود به حوزه ارائه خدمات به مناطق دارای آسیب‌های اجتماعی از اقدامات اساسی و زیربنایی نهاد بوده که سعی شده با توجه به امکانات و بضاعت موجود اقداماتی موثر در این حوزه صورت گیرد. بر این اساس ابتدا تلاش کردیم کتابخانه این مناطق را به لحاظ تجهیزات، منابع، بازسازی، تقویت کنیم و در ادامه سعی کردیم از فضا و بستر کتابخانه برای اجرای کارگاه‌های آموزشی و دوره‌های مشاوره برای برطرف کردن آسیب‌های اجتماعی استفاده کنیم. همچنین مشاوره‌های شغلی و کارآفرینی نیز از دیگر اقدامات صورت گرفته در این مناطق بوده است.
معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد در ادامه به برخی از مهمترین اقدامات صورت گرفته در حوزه فرهنگی نهاد اشاره کرد و گفت: در حوزه فرهنگی هم اتفاقات مهمی در یکسال گذشته رخ داده که از آن جمله برگزاری جشنواره کتابخوانی رضوی بود که در دوره اخیر جشنواره رشد قابل توجهی در تعداد شرکت کنندگان جشنواره داشتیم. به طوری که نهاد در سال ۱۳۹۵ این جشنواره را با ۲۳۵ هزار شرکت کننده برگزار شد و سال ۹۵ آن را با حدود یک میلیون و ۳۶۰ هزار شرکت کننده برگزار کرد.
وی افزود: برگزاری جشنواره «هدهد سفید» و ارج نهادن به اعضای کودک و نوجوان برای انتخاب کتاب برتر در کتابخانه‌ها، برگزاری اولین جشنواره قصه گویی کتابداران برای تقویت قدرت قصه‌گویی کتابداران کتابخانه‌های عمومی و حضور کتابداران در مناطق سیل زده و اجرای برنامه‌های فرهنگی و توزیع کالاهای ضروری از دیگر اقدامات صورت گرفته در یکسال گذشته بوده است.
در پایان این مراسم نیز از پوستر بیست و هفتمین دوره هفته کتاب در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور رونمایی شد.