چند دهه از فعالیت زنان در مشاغل و در اجتماع می‌گذرد و زنان نیز همپای مردان پا در عرصه‌های مختلف گذاشته و چه بسا که در بسیاری از موارد پیشرفت قابل توجهی داشته و در همه زمینه‌ها موفق عمل کرده‌اند. 

شاید قبل‌تر دیدن بانویی که لباس نظامی بر تن دارد برای ما غیر قابل باور و یک شوخی به حساب آمده اما همان‌طور که شاهد هستیم شهر مشهد بنا به شرایط خاص محیطی، اکنون یک کلانتری مجزا و مستقل مختص بانوان همپای دیگر کلانتری‌ها مشغول فعالیت هستند و انجام ماموریت می‌کنند. 

اولین زنان آتش‌نشان 

اولین بار در دهه فجر سال ۸۱،بنا به درخواست سازمان آتش‌نشانی حدود ۸۵ زن تحت آموزش داوطلبانه درآمده و پس از گذراندن دوره‌های آموزشی ۶ ماهه و انجام آزمون‌های مختلف در صورت نیاز به ماموریت اعزام می‌شوند. 

در مشهد نیز اگر چه بانوان در این عرصه حضور مفیدی داشته اما بنا به شرایط خاص استان هم‌چنان این افراد تحت عنوان کارمند رسمی این سازمان محسوب نشده و اگرچه به صورت مستمر پیج شده و فعالیت می‌کنند اما هنوز اجازه حضور مستقل به بانوان مشهدی در این عرصه داده نشده و تحت عنوان نیروهای داوطلب به ماموریت ارسال می‌شوند. 

شاید رسمی نبودن این بانوان یکی از مهم‌ترین دلایلی باشد که آنها به انجام مصاحبه جواب منفی داده و تنها زمانی حاضر به صحبت پیرامون شغل خود شدند که  اسمی از آنها در گزارش نیاید .

گذراندن دوره‌های سخت 

یکی از زنان آتش‌نشانی که پس از ۸ سال فعالیت داوطلبانه در این سازمان هم‌چنان نیروی رسمی نبوده در خصوص دوره‌های آموزشی پیش از خدمت می‌گوید:  دوره‌های طی شده، شامل شش ماه دوره تخصصی، دوره کمک‌های اولیه، نجات و امداد، نجات کوهستان و دوره‌های برق، گاز، ایمنی و تئوری حریق است. البته در حال حاضر نیز تمامی همکاران مشغول گذراندن دوره‌های خاص هستند. در ابتدای ورود همین شش ماه آموزش است، اما پس از آن دوره‌های تخصصی‌تر زمان‌های متفاوتی می‌‌طلبد. 

او در خصوص نحوه پوشش بانوان در این عرصه و حرفه می گوید: ما در آتش‌نشانی سه دست لباس داریم؛ لباس فرمی که داخل ایستگاه آن را می‌‌پوشیم، یک لباس مخصوص رسمی داریم که در مراسم خاص از آن استفاده می‌‌کنیم که رنگ آن مشکی است و لباس عملیات که شامل اورکت، شلوار، چکمه و یک لباس کامل ایمنی که برای هر فرد مورد استفاده قرار می‌‌گیرد، دقیقا همانند لباس آقایان است تا ایمنی آتش‌نشان حفظ شود. 

وی در خصوص مشترک بودن ماموریت ها با آقایان گفت: هم به صورت ترکیبی با آقایان اعزام شده و هم به صورت گروه‌های انفرادی و جدا از آقایان به ماموریت می‌‌رویم. 

این زن  در خصوص آمادگی بدنی آتش نشانان نیز گفت: ما صبح‌ها حدود 30 تا 45 دقیقه ورزش صبحگاهی داریم و دو ساعت هم مشغول فعالیت ورزشی هستیم، جدا از آن‌که تمامی همکاران ورزشکار هستند. یکی از ویژگی‌های این شغل آن است که باید آمادگی جسمانی فوق‌العاده‌ای داشته باشیم چرا که حادثه خبر نمی‌‌کند و هر آن ممکن است اتفاقی بیفتد، از این رو باید شرایط آرمانی جسمانی‌مان را حفظ کنیم. 

وی ادامه داد: از آنجا که ما شبه‌نظامی هستیم، از بدو ورود، درجه ما آتش‌نشان دوم بود و به مراتب درجات تغییر می‌‌کند؛ آتش‌نشان، سرآتش‌نشان و به بالا. 

در ادامه از این بانوی مشهدی خواستم درباره ماموریت‌هایی که در این چند سال انجام داده و نحوه برخورد مردم توضیحاتی ارائه دهد که وی گفت:حدود یک دهه از فعالیت زنان در این عرصه می‌گذرد و مردم کمابیش با این حرفه و حضور ما آشنا شده اما در سال‌های ابتدایی  که به ماموریت می‌‌رفتیم، زیاد خوشایند نبود و برای مردم جای تعجب داشت چون با پدیده‌ای برخورد می‌‌کردند که قبلا وجود نداشت اما در حال حاضر با ما همیار و همکار می‌شوند. 

وی درباره نحوه اعزام به ماموریت گفت :در حیطه ما، کار مشخص شده، از نظر رانندگی تمامی خانم‌ها می‌‌توانند هدایت یک خودرو را برعهده بگیرند، چه خودروهای سبک و چه سنگین، چون که دوره‌های آن را دیده‌اند، اما برای هر ماموریتی که اعزام می‌‌شویم، کار هر فردی تقسیم می‌‌شود، نمی‌‌توانم بگویم به طور خاص حتما هر فردی کار خاصی انجام می‌‌دهد. بنا بر نوع ماموریت، نوع فعالیت نیز تغییر می‌‌کند  اما باید این نکته را در نظر گرفت که همچنان در شهر مشهد با اینکه سرآمد در خیلی حوزه‌ها هستیم اما اجازه رانندگی و بسیاری دیگر از فعالیت‌ها را نداشته و ماموریت‌های ما بیشتر با همکاری آقایان صورت می‌گیرد. 

وی از فعالیت بلاتکلیف و معلق  زنان در این عرصه گلایه‌مند است و می‌گوید: اگرچه حدود ۹سال است در این عرصه فعالیت کرده اما هنوز کارمند رسمی این سازمان نبوده و تنها بیمه‌ای که ضامن امنیت ما بوده بیمه حوادث است و چه خوب می‌شود اگر امنیت آینده ما با بیمه خدمات اجتماعی تامین شده و از این طریق ضمانتی برای آینده خود داشته باشیم. 

بانوی دیگری درباره نحوه فعالیت خود می‌گوید: نحوه فعالیت ما بدین گونه بوده که در ایستگاهی مستقر نشده و به صورت ۲۴ ساعت در خانه آماده فعالیت و اعزام به ماموریت هستیم و پس از گذران ۲۴ ساعته حدود ۷۲ ساعت نیز استراحت یا به اصطلاح آف هستیم. 

استخدام نشدن بانوان آتش‌نشان، نبود ایستگاه آتش‌نشانی ویژه بانوان، نداشتن حقوق و مزایا، آشنا نبودن جامعه با بانوان آتش‌نشان مهم‌ترین دغدغه بانوان این عرصه است. 

یکی دیگر از گلایه‌های این زنان عدم صحبت در مورد آن‌ها در جامعه بوده و اینکه اکثر این بانوان به دلیل رسمی نبودن حق مصاحبه و یا انتشار عکس از خود را ندارند و همین عدم گفتمان سبب شده که خیلی از افراد با حضور زنان در این عرصه آشنا نبوده و آنها را به رسمیت نشناسند.