به گزارش برنا؛ بلوغ زودرس به ظاهر شدن زودهنگام علائم بلوغ جسمی و هورمونی گفته می‌شود. این اختلال می‌تواند دلایل بسیار مختلفی داشته باشد و مانند هر پدیده‌ی غیرطبیعی دیگری، پیامدهایی در پی خواهد داشت. اگر به عنوان والدین می‌خواهید از علائم زودرس بلوغ نوجوانی بیشتر بدانید باید اطلاعات خود درمورد روانشناسی نوجوانان را افزایش دهید.
مینو چوپانی، دکترای روانشناس تربیتی و مدیر مرکز مشاوره خانواده در گفتگو با خبرنگار برنا با اشاره به بلوغ زودرس در نوجوانان گفت: بلوغ زودرس دو نوع است؛ بلوغ زودرس مرکزی و بلوغ زودرس محیطی. بلوغ زودرس مرکزی شایع‌تر از بلوغ زودرس محیطی است. این روند برای بلوغ طبیعی نیز یکسان است اما زودتر از موعد اتفاق می‌افتد چون غده‌ی هیپوفیز هورمونی به نام گونادوتروپین تولید می‌کند، این هورمون باعث تحریک بیضه‌ها و تخمدان‌ها می‌شود تا هورمون‌های دیگر یعنی تستوسترون یا استروژن تولید شود همه آنها هورمون‌های جنسی هستند که باعث تغییرات جنسی در دوران بلوغ (مانند رشد سینه‌ها در دختران) می‌شوند.
او افزود: بلوغ زودرس محیطی یا بلوغ زودرس کاذب، شرایط متفاوتی دارد که به‌ندرت اتفاق می‌افتد. هورمون‌های استروژن و تستوسترون باعث بروز علائم بلوغ می‌شوند اما مغز و غده‌ی هیپوفیز درگیر نمی‌شوند. بلوغ زودرس محیطی معمولا در اثر اختلالاتی در تخمدان‌ها، بیضه‌ها، غدد آدرنال یا غده‌ی تیروئید بسیار کم‌کار ایجاد می‌شود.
چوپانی از علائم بلوغ زودرس در دخترها و پسرها نام برد و تصریح کرد: بزرگ شدن سینه (که اغلب اولین نشانه است)، عادت ماهانه (که معمولا ۲ یا ۳ سال بعد از شروع علائم اولیه دیده می‌شود) از علائم بلوغ زودرس در دخترها و رشد بیضه‌ها، آلت تناسلی و کیسه‌ی بیضه؛ بَم شدن صدا (که معمولا آخرین نشانه‌ی بلوغ در پسران است) و جهش رشد یکی دیگر از علائم بلوغ زودرس هم در پسران و هم در دختران است.
او از عوامل تشدیدکننده بلوغ زودرس نام برد و افزود: هر دوی این بلوغ‌ها به دلیل جستجو در اینترنت و فضای مجازی، دیدن سریال‌ها، فیلم‌ها و برنامه‌های مختلف که در فضای مجازی و ماهواره پخش می شود، تشدید خواهد شد چرا که بیشتر این سریال‌ها به ویژه سریال های ترکیه ای مسائل جنسی را به تصویر می‌کشند و باعث تحریک جنسی می‌شوند که بلوغ زودرس جنسی را برای نوجوانان به وجود می‌آورد که در این چندسال اخیر با آن مواجه هستیم.
این روانشناس با تاکید بر اینکه والدین باید جهت تربیت مناسب فرزندان خود تربیت جنسی را مد نظر داشته باشند، تصریح کرد: برخی والدین تصور می‌کنند تربیت جنسی فرزندان یعنی صحبت کردن درباره رابطه جنسی با آنان این در حالی است که تربیت جنسی یعنی والدین از سنین ۲ تا ۳ سالگی کودکان را تا حدودی با اندام خصوصی و حریم شخصی آشنا و آماده کنند تا از آسیب‌های آینده جلوگیری شود.
او افزود: اغلب کودکان در سنین ۳ الی ۵ سالگی درباره اینکه چطور به وجود آمده‌اند، کنجکاوی دارند اما اغلب والدین در مواجهه با این سوال فرزندان خود را تنبیه می‌کنند، حال آنکه کودکان درنهایت به اشتباه و با کنجکاوی بیش از اندازه این موضوع را از همسالان خود می‌آموزند؛ لذا والدین باید با فرزندان خود به صورت دوستانه درباره این مسائل صحبت کنند.
چوپانی تصریح کرد: والدین می‌توانند جهت پیشگیری صحیح از بلوغ زودرس در کودکانشان برنامه‌هایی مانند کاهش استفاده از گوشت قرمز، رژیم غذایی مناسب، استفاده از پروتئین‌های مورد نیاز سن کودکان، استفاده نکردن از ظروف پلاستیکی و کنسروی، ایجاد محیط شاد، استحکام خانواده، تعدیل وزن و چک کردن میزان چربی کودکشان را مد نظر قرار دهند.
چوپانی در پایان گفت: وظیفه مدار و مسئولیت پذیر بار آوردن فرزندان از مهم ترین مسائلی است که می تواند آنان را نسبت به مسائل اطرافشان حساس کند در حقیقت کودکانی که مسئولیت پذیر هستند، کمتر در فضای مجازی به مسائلی می پردازند که در سن و سال خودشان نیست همچنین از دیگر مواردی که والدین باید رعایت کنند این است که خودشان الگوی خوبی باشند و سعی کنند حریم ها را در خانه رعایت کنند اما نباید از تاثیر گروه همسالان غافل ماند به همین دلیل والدین باید آنقدر با کودکان شان دوست باشند که فرزندانشان مسائل مطرح شده در گروه همسالان را با آنها در میان بگذارند از سوی دیگر باید به طور نامحسوس کودکان خود را کنترل کنند چرا که برخی از کودکان برای آن که از گروه همسالان خود عقب نمانند با هر مسئله ای کنار می آیند و والدین باید این حس را در فرزندان خود از بین ببرند.