ایسنا/مرکزی کارشناس جمعیت و سلامت باروری معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اراک گفت: در جوامعی که خانواده‌ها به سمت تک فرزندی می‌روند، خانه سالمندان به یک ضرورت تبدیل می‌شود.
اکرم احمدلو در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به هفته جمعیت و ابلاغ سیاست‌های کلی جمعیت از سوی مقام معظم رهبری در سال ۱۳۹۳ و تاکید ایشان بر لزوم برنامه‌ریزی‌های جامع برای رشد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور، متناسب با سیاست‌های جمعیتی بیان کرد: مباحث جمعیتی، تحولات و پیامدهای آن موضوعی استراتژیک و نیازمند سیاستگذاری و برنامه‌ریزی کوتاه‌مدت و درازمدت است.
وی از جمله پیامدهای روند کاهشی رشد جمعیت را کاهش جمعیت نیروی کار و سالخوردگی جمعیت در دهه‌های آینده کشور دانست و گفت: نیروی کار انسانی از مهمترین منابع هر کشور محسوب می‌شود و بسترهای مناسب برای استفاده بهینه از منابع انسانی و جمعیت می‌تواند، موجبات توسعه را فراهم کند در حالی که پیری جمعیت مانعی برای توسعه اقتصادی است.
احمدلو با اشاره به اینکه تک فرزندی یا کم شدن تعداد فرزندان قدرت تعامل کمتری با همسالان را در آینده برای افراد رقم می‌زند، افزود: امکانات اقتصادی در چنین خانواده‌هایی فقط به یک یا دو فرزند اختصاص می‌یابد و چنین فردی خود را عادت نمی‌دهد که خواسته‌های خود را محدود کند و با دیگر فرزندان مشارکت و ارتباط و تعامل داشته باشد. در گذشته در خانواده‌ای که چهار یا شش فرزند وجود داشت امکانات بین فرزندان تقسیم می‌شد و بچه‌ها در دوران کودکی تا حدی فشار اقتصادی را تجربه می‌کردند.
وی با بیان اینکه بهره‌مند نبودن از موهبت‌های اجتماعی خویشاوندی شامل برادران، خواهران، عمه‌ها، خاله‌ها، عموها، دایی‌ها و... از دیگر پیامدهای تک فرزندی است، گفت: در جوامعی که خانواده‌ها به سمت تک فرزندی می‌روند، خانه سالمندان یک ضرورت می‌شود. رسیدن پدر و مادر به سنی که توانایی اداره خودشان را ندارند و نیاز به شخص دیگری پیدا می‌کنند چالش‌های بیشتری برای فرزندان خانواده های تک فرزند به همراه دارد چراکه نمی‌توانند به تنهایی به والدین کمک کنند در نتیجه دولت باید وارد عمل شده و از سالمندان نگهداری کند که هزینه‌های زیادی را به خانواده‌ها و دولت تحمیل خواهد کرد.
کارشناس جمعیت و سلامت باروری معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اراک گفت: انتظار می‌رود نرخ باروری در سطح جانشینی و بالاتر ۲.۱ درصد(میانگین تعداد فرزندانی است که یک زن در طول زندگی به دنیا می‌آورد در حد جانشینی و بالاتر) باشد که با توجه به سرشماری ملی سال ۹۵ نرخ باروری در استان مرکزی کمتر از نرخ باروری کشوری است، همچنین جمعیت سالمند استان از میانگین جمعیت سالمندی کشوری بالاتر است به همین دلیل استان مرکزی جزو استان‌های پیر کشور طبقه‌بندی می‌شود و همین امر مسئولیت ما را در قبال معضل جمعیت دو چندان خواهد کرد.
وی با بیان اینکه افزایش فرزندآوری یکی از مولفه‌های اصلی سیاست‌های کلی جمعیت است ولی عوامل مختلفی در تغییر رفتار باروری زوجین موثرند، افزود: در حال حاضر در دوران پنجره جمعیتی قرار داریم، این پنجره گویای آن است که دوسوم جمعیت در سنین فعالیت (۶۴-۱۵ سال) هستند و پتانسیل اشتغال، تولید، ذخیره و سرمایه‌گذاری را دارند. واقع‌بینی نسبت به مسائل اجتماعی، رفع موانع اطلاع‌رسانی و دسترسی به اطلاعات صحیح؛ به برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران کمک می‌کند تا بتوانند با تبیین صحیح وضعیت موجود برای رفع موانع اجرایی و تدوین برنامه‌های مبتنی بر شواهد اقدام کرده و وصول به اهداف سلامت محور جمعیتی را امکانپذیر کنند.
احمدلو بهبود سرمایه‌های اجتماعی، مشارکت مردم، حمایت از سرمایه‌گذاری و مشارکت بخش خصوصی برای کارآفرینی و بهبود شاخص‌های اقتصادی و فرهنگی را از جمله راهکارهایی دانست که می‌توانند شاخص‌های اجتماعی مؤثر بر سلامت خانواده مثل ازدواج، فرزندآوری در خانواده‌های سالم و ارتقای نرخ باروری کل را بهبود بخشند.
وی تصریح کرد: کمبود فرصت اشتغال و مهاجرت مردان جوان روستایی، ازدواج و فرزندآوری در روستاها را کاهش داده و افزایش درصد سالمندی جمعیت، فقر و مشکلات اقتصادی روستانشینان را تشدید کرده است. از آنجاکه حقوق بهداشت باروری یکی از حقوق اولیه تمامی انسان‌هاست و فرهنگ بهداشت باروری در کشورها نیز تابعی از سایر مسائل فرهنگی اجتماعی است، باید با بررسی‌های منطقه‌ای عوامل فرهنگی-اجتماعی موثر بر عدالت در سلامت را شناسایی کرد و با مداخلات به‌هنگام، مانع افت شاخص‌های بهداشتی مرتبط در گروه‌های آسیب‌پذیر شد.
احمدلو با تاکید بر اینکه مشاوره باروری سالم این فرصت را برای مجریان سلامت و سایر بخش‌های توسعه پایدار فراهم می‌کند که گروه‌های در معرض خطر را شناسایی کرده و با ارائه خدمات رایگان دسترسی به فرصت‌های برابر برای زندگی سالم را برای آنها ممکن کنند، گفت: جوانان با ازدواج به‌هنگام و فرزندآوری در زمان مناسب می‌توانند از نعمت زندگی سالم و خانواده کامل برخوردار شوند و جامعه از جمعیتی جوان، سالم و مولد بهره‌مند شود.
وی بیان کرد: تأخیر در ازدواج، نارضایتی از زندگی مشترک و افزایش طلاق به طیف وسیعی از رفتارهای پرخطر در جامعه منجر خواهد شد که نهاد خانواده را تهدید کرده و همه شاخص‌های سلامت اجتماعی را متأثر می‌کند و از پیامدهای آن کاهش نرخ باروری و تک فرزندی و ناباروری است.
کارشناس جمعیت و سلامت باروری معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اراک اظهار کرد: با توجه به شرایط حاکم بر کشور در خصوص شیوع ویروس کرونا، استرس‌های روحی و روانی ناشی از آن و ترس از ابتلا به بیماری بر رفتارهای باروری زوجین اثر می‌گذارد و ممکن است زوجین به دلائلی مانند نگرانی درباره سلامت خودشان یا جنین در دوران شیوع کرونا فرزندآوری خود را به تعویق بیاندازند. البته در حوزه بهداشت با برنامه‌های غربالگری پیشگیری از کرونا و مراقبت‌های به هنگام در برنامه سلامت باروری امیدواریم بتوانیم از این مشکل گذر کنیم، اما به گفته جمعیت‌شناسان امکان دارد در دوران کرونا و پساکرونا میزان موالید نه تنها در ایران بلکه در بسیاری از کشورهای جهان کمتر از سال‌های قبل باشد. دوران کاهش مقطعی فرزندآوری بستگی به شدت و طول مدت دوران شیوع کرونا و فشارهای ناشی از رکود اقتصادی و زمان بازگشت مردم به زندگی عادی و رونق دوباره بازار کار دارد.
وی با اشاره به کمپین افزایش بارداری‌های برنامه ریزی شده در زنانی که تمایل به فرزندآوری دارند، گفت: این کمپین در شهرستان‌های تابعه دانشگاه علوم پزشکی اراک در فصل بهار در دست اجراست، البته در راستای محدودیت‌های فاصله‌گذاری اجتماعی و پیشگیری از تجمع افراد در مراکز بهداشتی و درمانی و با در نظر گرفتن دستورالعمل‌های بیشگیری از کرونا، زنانی که تمایل به بارداری دارند با نوبت‌دهی قبلی و رعایت مسائل بهداشتی، جهت دریافت خدمات و مراقبت‌های پیش از بارداری به مراکز بهداشتی و درمانی دعوت می‌شوند.
احمدلو با بیان اینکه افزایش بارداری‌های برنامه‌ریزی شده باعث کاهش عوارض بارداری، زایمان و سقط و مرگ مادر و نوزاد می‌شود، گفت: طی سال های اخیر که سیاست‌های کلی جمعیت ابلاغ شده، نهادهه، ارگان‌ها و سازمان‌های سیاستگذار، گام‌هایی جهت برنامه‌ریزی و اجرای این سیاست‌ها برداشته‌اند و معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اراک نیز همسو با سیاست‌های جمعیتی و ابلاغ های وزارتی، سهمی در ارتقای شاخص های پویایی و بالندگی و سلامتی جمعیت را به خود اختصاص داده است، با این حال افزایش جمعیت جوان و پویا نیاز به فرهنگ‌سازی توسط همه نهادهای فرهنگی دارد.
کارشناس جمعیت و سلامت باروری معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اراک تاکید کرد: اشتغال پایدار بهترین گزینه تضمینی و چتر اقتصادی برای خانواده‌هاست و گسترش کمی و کیفی بیمه‌ها و نظام تامین اجتماعی که بزرگترین کمک مالی به خانواده‌ها در التهابات و شوک‌های اقتصادی است ر محقق می کنند و با انتخاب دستور کارهای اجرایی می‌توانند در افزایش نرخ ازدواج و بهبود نرخ موالید موثر باشند.