یک متخصص روانشناسی ضمن تشریح تاثیرات مخرب آلاینده‌های هوا بر روح و روان می‌گوید: به طور کلی سیستم عصبی مرکزی در مقابله با آلودگی هوا آسیب پذیر و موجب بروز اختلالات روحی مانند افسردگی، اضطراب و ... می‌شود.
گوهریسنا انزانی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه پیشرفت تمدن بشری و توسعه فناوری و افزایش روزافزون جمعیت، مشکل آلودگی هوا را به معضلی بزرگ تبدیل کرده است، افزود: پژوهشگران براین باورند که عناصر اقلیمی بر سلامت جسمی و روانی انسان تاثیر می‌گذارد.
این روانشناس با بیان اینکه مهم‌ترین عارضه آلودگی هوا «استرس» است، اظهار کرد: استرس عامل تسریع‌کننده بر بیماری‌های جسمی و روانی است که باعث احساس درماندگی، ناکامی و کاهش رضایت از زندگی می‌شود، این درحالیست که به نظر اثر آلودگی هوا استرس را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد.
به گفته انزانی و طبق پژوهش‌های انجام شده، بیشترین علت بروز استرس ناشی از مشکلات ترافیکی و شلوغی، آلودگی صوتی در سطح شهر و آلودگی هواست. در این میان برخی آلاینده‌های گازی نیز اثرات مخربی بر روحیه افراد وارد می‌کنند. به طور مثال مونوکسید کربن که بیش از نیمی از آلودگی‌های هوای شهر پرجمعیت به علت وجود این گاز و ناشی از احتراق ناقص سوخت موتور اتومبیل تولید می‌شود، مرکز اعصاب را تحریک کرده و موجب افزایش سردردهای میگرنی و اختلالات بینایی و روحی و روانی می‌شود و اثرات بسزایی در سیستم اعصاب مرکزی دارد.
وی ادامه داد: دی اکسید کربن نیز که از مصرف سوخت فسیلی تولید می‌شود، اضطراب را تشدید کرده و بیماری‌های روحی را به شدت افزایش می‌دهد. آلاینده سرب نیز بیشترین میزان آسیب روحی را بر روان افراد ایجاد می‌کند.
این روانشناس با اشاره به تاثیرات سرب بر روح و روان بیان کرد: طبق پژوهش‌های انجام شده، علاوه بر اختلالاتی که در اثر آلودگی هوا بر روان انسان‌ها ایجاد می‌شود، چنانچه سرب در هوا افزایش یابد، کاهش کارآیی، افت عملکرد، افزایش استرس، کاهش شنوایی حسی و حرکتی، اختلالات عصب شنوایی و اختلالات یادگیری را به همراه دارد. در صورتی که سرب به علت سوخت نامناسب تولید شود، موجب افزایش علائم اتیسم و بیش فعالی در کودکان و کاهش چشم‌گیر اعتماد به نفس و فراموشی و بروز رفتارهای غیرسازگارانه در بزرگسالان می‌شود.
وی در ادامه با اشاره به تاثیرات آلودگی هوا بر سلامت روان تاکید کرد: به طور کلی آلودگی هوا موجب افزایش اضطراب، افزایش ورم مغز، کم‌خونی، کاهش دید، کاهش توان فکری افسردگی و استرس، تنش‌های عضلانی و روحی، اختلالات روان‌تنی و ذهنی، خشونت و پرخاشگری کاهش یادگیری و تمرکز می‌شود. همچنین موجب افزایش زودرنجی می‌شود که در این حالت فرد دچار خودبیمارانگاری می‌شود؛ احساس نوعی ترس در فرد شکل می‌گیرد و وسواس به میزان قابل توجهی افزایش می‌یابد.
انزانی ادامه داد: آلودگی هوا باعث شیوع آلزایمر، دمانس (زوال عقل) و پارکینسون می‌شود. به طور کلی به نظر می‌رسد سیستم عصبی مرکزی در مقابل با آلودگی هوا آسیب پذیر می‌شود و بروز اختلالات روحی مانند افسردگی، اضطراب و ... را بدنبال دارد.
این روانشناس تاکید کرد: آلودگی هوا بر شخصیت برخی افراد نیز اثرگذار است، به طوری که افرادی که به انجام برخی فعالیت‌ها علاقه‌مند و برونگرا بودند، درونگرا می‌شوند. آلودگی هوا نیز میزان خودکشی در افراد را به ویژه افراد دارای اختلالات روانی را افزایش می‌دهد.
انزانی با بیان اینکه عامل اصلی کاهش آلودگی هوا وابسته به مشارکت مردمی و افزایش هماهنگی‌های بین بخشی است، تاکید کرد: افراد می‌توانند در زمان بروز آلودگی هوا، به منظور بررسی اختلالات ایجاد بر روان و بهره‌گیری از تکنیک‌های ساده برای مقابله با آلودگی هوا، در حد یک جلسه از مشاوره و روانشناس کمک بگیرند. همچنین بازی‌های فکری، حل جدول و دورهمی‌های دوستانه و خانوادگی می‌تواند در کاهش تاثیر آلودگی هوا بر روان موثر باشد. همچنین رانندگی و ورزش در هوای آزاد را در این هوا کاهش دهند.